TAND huyện Hớn Quản (Bình Phước) vừa quyết định đình chỉ vụ án đối với năm bị can bị truy tố tội Cố ý gây thương tích với lý do người bị hại rút yêu cầu khởi tố. Họ gồm: Điểu Khal, Điểu Hoàng, Điểu Nhinh, Điểu Nát và Điểu Duyên, cùng ngụ xã An Khương, huyện Hớn Quản. Điều đáng nói là trước khi đình chỉ, năm người này từng bị TAND huyện Hớn Quản đưa ra xét xử về tội Cướp tài sản, sau đó chuyển tội danh.
Không thể kết án
Theo cáo trạng ngày 31/8/2016 của VKSND huyện Hớn Quản, tối một ngày tháng 4/2016, Khal cùng một số người bạn uống rượu tại chợ, sau đó rủ nhau vào rẫy của Khal để nhậu tiếp. Khi đến khu vực đang làm trại heo cách rẫy của Khal khoảng 500 m, Khal nói “vào lấy tiền bảo kê” thì cả nhóm đồng ý. Khal và Nhinh tiến vào trại heo, Khal hỏi: “Có ông chủ ở đây không?”, đồng thời Khal thấy trong trại có một khẩu súng hơi nên đã lấy và cùng Nhinh bỏ về rẫy của mình tiếp tục nhậu.
Trong lúc nhậu, Khal nói giờ qua trại heo đánh người lấy tiền thì bốn bị cáo còn lại đồng ý. Các bị cáo cầm cây xà bất và dao rựa đi đến chòi của nhóm công nhân trại heo.
Sau đó Khal và Hoàng đi vào chòi, dùng hung khí đánh những người đang ngủ trong chòi, những người còn lại bỏ chạy. Sau đó, sự việc được trình báo công an và năm bị cáo bị truy tố về tội cướp tài sản. Theo hồ sơ, năm bị cáo đã chiếm đoạt của một bị hại tên Q. đồng hồ đeo tay trị giá 29,2 triệu đồng và 5,5 triệu đồng tiền mặt.
 |
| 4/5 thanh niên được đình chỉ điều tra. |
Cuối năm 2016, TAND huyện Hớn Quản xử sơ thẩm. Tại tòa, đại diện VKS khẳng định việc truy tố tội cướp tài sản là đúng trong khi luật sư bào chữa cho các bị cáo đề nghị HĐXX tuyên các bị cáo không phạm tội. Các bị cáo Hoàng, Nát, Duyên, Nhinh chỉ thừa nhận vào chòi để đánh người, không nhằm mục đích lấy tiền và bị cơ quan điều tra ép cung, dùng nhục hình.
Cạnh đó, lời khai của Khal, bị hại Q. còn nhiều mâu thuẫn nên HĐXX tuyên trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Tòa yêu cầu làm rõ các vấn đề: Có hay không việc ép cung; xác định lại thời gian và địa điểm thực hiện hành vi phạm tội; thủ phạm lấy tài sản của bị hại; căn cứ để định giá chiếc đồng hồ…
Sau khi điều tra bổ sung, VKSND huyện giữ nguyên quan điểm truy tố các bị cáo như cáo trạng ban đầu. Sau đó, thêm hai lần TAND huyện mở phiên tòa và trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung. Nhưng cả hai lần này VKSND huyện tiếp tục bảo lưu quan điểm của mình.
Đổi tội danh rồi đình chỉ
Tháng 12/2017, TAND huyện mở phiên xử sơ thẩm lần thứ tư vẫn về tội cướp tài sản. Nhưng tại phiên tòa này, đại diện VKSND huyện đề nghị rút hồ sơ để cơ quan cảnh sát điều tra làm rõ mục đích của các bị cáo Khal, Nhinh khi vào trại heo của nhóm công nhân lấy khẩu súng làm gì và có hay không người trong trại heo chửi nhóm bị cáo. Luật sư bào chữa cho bị cáo Khal cho rằng đề nghị của VKS không đúng thủ tục tố tụng và đề nghị HĐXX tiếp tục xét xử, nếu các bị cáo không phạm tội thì cũng phải tuyên bằng một bản án.
Cuối cùng, HĐXX vẫn quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung bảy vấn đề. Cụ thể, xác định rõ việc tự thú, thời gian và địa điểm tự thú của Điểu Khal và Điểu Hoàng. Ai là người lấy tiền và đồng hồ của bị hại Q. Xác định rõ có hay không việc một số bị cáo nghe phạm nhân giam chung buồng nói nhận tội, không sẽ bị xử ép. Đề nghị cơ quan điều tra lý giải vì sao không có biên bản khám nghiệm. Làm rõ việc tiếp nhận ý chí và nhận thức cũng như ý thức chủ quan của các bị cáo làm cơ sở cho việc xác định lỗi cũng như ý thức muốn chiếm đoạt tài sản để làm cơ sở cho việc xét xử, tránh oan sai...
Nhận lại hồ sơ và ngày 22/1 mới đây, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Hớn Quản thay đổi quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can từ tội cướp tài sản sang tội cố ý gây thương tích. Theo công an, các bị cáo đã gây thương tích cho một người bị hại tên P. (ban đầu được xác định là người liên quan - PV) với tỷ lệ 3%. Hồ sơ được chuyển sang VKSND huyện và được cơ quan này phê chuẩn, chuyển đến tòa.
Ngày 8/2, TAND huyện ban hành quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn cho năm thanh niên được tại ngoại. Đến ngày 20/3, tòa ban hành quyết định đình chỉ vụ án và bị can với lý do bị hại P. rút đơn yêu cầu khởi tố. Không chấp nhận quyết định đình chỉ này, cả năm bị cáo đã làm đơn kháng cáo và đang chờ TAND tỉnh Bình Phước xem xét.
Việc thay đổi tội danh của cơ quan tố tụng huyện rồi đình chỉ trong vụ này là sai luật. Ban đầu các bị cáo bị truy tố về tội Cướp tài sản, tức có hành vi trái pháp luật, xâm phạm khách thể là tài sản của anh Q. TAND huyện đã bốn lần mở phiên tòa và VKS trước sau đều khẳng định truy tố đúng. Quyết định trả hồ sơ của tòa với bảy nội dung trên thuộc điểm d khoản 1 Điều 280 BLTTHS (trả hồ sơ vì quá trình điều tra, truy tố vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng) chứ không phải để thay đổi tội danh.
Theo luật, tội cố ý gây thương tích buộc phải có yêu cầu của bị hại thì mới khởi tố. Trong khi ban đầu cơ quan điều tra và VKS xác định người bị hại là Q., còn P. chỉ là người liên quan trong vụ án. Chỉ khi ngay từ đầu anh P. có đơn yêu cầu xử lý hình sự đối với các bị can nhưng không được xem xét thì mới có thể khởi tố các bị cáo tội Cố ý gây thương tích.
Tuy nhiên, suốt quá trình các bị can bị truy tố về tội Cướp tài sản, anh P. đều không yêu cầu xử lý các bị can về tội này. Như vậy, căn cứ để đình chỉ vụ án là do anh P. rút yêu cầu khởi tố là không phù hợp. nếu cơ quan tố tụng không đủ chứng cứ kết tội năm thanh niên về tội cướp tài sản thì vẫn phải mở phiên tòa và tuyên họ vô tội.
Luật sư Dương Vĩnh Tuyến, Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước
