Toàn cảnh vụ hiệu trưởng Đại học Harvard bị tố đạo văn 39 lần

Bà Claudine Gay bị tố đạo văn và bị chỉ trích do có những phát ngôn gây tranh cãi về bài Do Thái. Ảnh: Reuters.

Giữa tâm điểm chú ý, Đại học Harvard lại phải hứng chịu thêm đợt khủng hoảng mới vì Hiệu trưởng Claudine Gay bị tố đạo văn với gần 40 cáo buộc liên quan.

Trích dẫn nhưng không ghi nguồn

Từ tháng 10/2023, New York Post đã thông tin đến Harvard rằng họ đang tìm hiểu vụ việc bà Claudine Gay bị nghi ngờ đạo văn 27 lần.

Thời điểm đó, phía Đại học Harvard đe dọa sẽ kiện tờ báo vì tội phỉ báng, đồng thời khẳng định những cáo buộc của New York Post là "sai hoàn toàn".

Bà Claudine Gay giữ chức hiệu trưởng Đại học Harvard từ năm 2022. Ảnh: New York Times.

Nhưng đến ngày 29/10, tức 5 ngày sau khi New York Post tung tin, bà Gay đã yêu cầu Harvard Corporation - cơ quan quản lý cao nhất của Đại học Harvard - đánh giá lại các tác phẩm mà bà Gay đã xuất bản.

Kết quả, đến ngày 9/12, phía Harvard Corporation tìm thấy một số trường hợp "trích dẫn không đầy đủ" trong 2 bài báo của nữ hiệu trưởng Harvard.

Dù tìm ra chứng cứ đạo văn, bà Gay vẫn chưa bị "bóc trần" vì thời điểm đó bà vẫn đang chìm trong những tranh cãi liên quan những vạ miệng khi nói về chủ nghĩa bài Do Thái ở trường.

Đến ngày 10/12, khi Harvard Corporation quyết định họp để quyết định số phận của bà Gay trên cương vị hiệu trưởng sau khi bà có những lời khai gây tranh cãi trước Quốc hội, những cáo buộc đạo văn bắt đầu được công khai và lan rộng.

Người đầu tiên đưa vụ này ra ánh sáng là nhà hoạt động Christopher F. Rufo, tiếp đó là loạt bài báo phanh phui của Washington Free Beacon và New York Post.

Vào ngày 12/12, Harvard Corporation thông báo bà Claudine Gay vẫn là Hiệu trưởng của Harvard, đồng thời thừa nhận nhà trường đã phát hiện bà Gay có những trích dẫn không đúng trong tác phẩm của mình.

Dù vậy, hội đồng vẫn cho rằng những hành vi của bà Gay "không đến mức để quy thành hành vi sai trái trong nghiên cứu".

Trong tuyên bố này, tổ chức cũng thông báo bà Gay sẽ sửa lại 2 bài báo bị phát hiện lỗi sai.

Luận án tiến sĩ năm 1997 bị lật lại

Giấy không gói được lửa. Đến ngày 20/12, New York Post tiếp tục đưa tin Hiệu trưởng Claudine Gay bị một người nộp đơn khiếu nại về việc bà đạo văn tác phẩm của người khác.

Trong tài liệu dài 37 trang, người tố cáo ẩn danh liệt kê hàng chục dẫn chứng cho thấy hiệu trưởng Harvard trích dẫn hoặc diễn giải tác phẩm của người khác nhưng không cho vào ngoặc kép hoặc không nêu tên tác giả.

Washington Free Beacon đã xác thực những cáo buộc này, đồng thời thông tin người nộp đơn tố cáo bà Gay là giáo sư của một trường đại học khác. Người này yêu cầu ẩn danh vì sợ bị trả thù.

Luận án tiến sĩ năm 1997 của hiệu trưởng Harvard bị lật lại. 4 bài báo khác của bà được xuất bản từ năm 1993 đến năm 2017 cũng chịu chung số phận.

Cụ thể, bà Carol Swain, cựu giáo sư Khoa học chính trị tại Đại học Vanderbilt, tố cáo bà Gay đã sao chép một số nội dung của bà trong cuốn sách Black Faces, Black Interests: The Representation of African Americans in Congress (xuất bản năm 1993) và bài báo Women and Blacks in Congress: 1870-1996 (xuất bản năm 1997).

Ngoài ra, luận án 1997 của bà Gay cũng bị phát hiện có những nội dung giống với bài báo xuất bản năm 1990 của hai tác giả Lawrence Bobo và Franklin D. Gilliam.

Bằng chứng tố cáo hiệu trưởng Harvard đạo văn. Ảnh: Realchrisrufo.

Harvard Corporation tiếp tục xem xét các cáo buộc đạo văn sau vụ luận án 1997 bị phanh phui. Phía hội đồng cho biết họ tìm thấy 2 trường hợp "trùng lặp về mặt ngôn ngữ mà không có trích dẫn thích hợp".

Dù vậy, phía Harvard vẫn tiếp tục nói rằng đây "không phải hành vi sai trái trong nghiên cứu", nhưng luận án 1997 sẽ được sửa chữa và cập nhật lại.

Đến thời điểm hiện tại, bà Claudine gay vướng vào 39 cáo buộc đạo văn trong 7/11 tác phẩm bà đã xuất bản. Những cáo buộc này đều do Washington Free Beacon công bố.

Không chỉ đạo các đoạn ngắn về định nghĩa, bà Gay còn đưa những đoạn diễn giải của tác giả khác mà không để vào ngoặc kép trích dẫn hoặc ghi nguồn.

Kỳ lạ hơn, hiệu trưởng Harvard còn "mượn" luôn phần cảm ơn trong sách của một tác giả khác để đưa vào luận văn của mình. Phần cảm ơn này chỉ đơn giản là gửi lời đến cố vấn và gia đình.

Tuy nhiên, không phải ai cũng chống lại nữ hiệu trưởng. Stephen Voss, một trong những tác giả được cho là nạn nhân trong vụ đạo văn của bà Claudine Gay, nói với Boston Globe rằng nội dung mà bà Gay đã đạo của ông để đưa vào luận án năm 1997 được gọi là "đạo văn về mặt kỹ thuật", nghĩa là trình bày ý tưởng của người khác, có hoặc không có sự đồng ý của tác giả, nhưng lại không trích nguồn đầy đủ.

Nhìn chung, ông Voss công nhận bà Gay đạo văn của mình, nhưng không phải là trường hợp nghiêm trọng.

Các tác giả khác cũng nói với Boston Globe rằng những đoạn văn bị tố vi phạm không phải là đạo văn.

Quốc hội vào cuộc

Ngày 21/12, Telegraph đưa tin Quốc hội vào cuộc điều tra các cáo buộc đạo văn của hiệu trưởng Đại học Harvard.

Thông tin này được đưa ra vào đúng thời điểm tỷ phú Len Blavatnik - người đã tài trợ ít nhất 270 triệu USD cho Đại học Harvard - tuyên bố ông và vợ sẽ ngừng tài trợ cho trường cho đến khi trường giải quyết xong các cáo buộc phân biệt chủng tộc và bài Do Thái, theo Bloomberg.

Ủy ban điều tra do Quốc hội thành lập tuyên bố họ sẽ mở rộng cuộc điều tra để đảo bảo cán bộ, nhân viên và sinh viên Harvard đều được đối xử như nhau. Dù là hiệu trưởng hay sinh viên, những người trong cộng đồng Harvard đều cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn về tính liêm chính trong học thuật.

Virginia Foxx, người đứng đầu ủy ban điều tra, đã gửi thư đến hội đồng quản trị của Đại học Harvard.

Trong thư, vị này nói rằng mối quan tâm của ủy ban điều tra là các tiêu chuẩn của Harvard đã bị áp dụng thiếu nhất quán nên gây ra sự phân biệt đối xử trong cộng đồng học thuật.

"Nếu một trường đại học ngó lơ những cáo buộc đạo văn và không buộc giảng viên phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình, chính trường đó đang hạ thấp sứ mệnh và giá trị giáo dục của trường", bà Foxx nhấn mạnh.

Hiện, phía ủy ban điều tra đã yêu cầu Đại học Harvard bàn giao tất cả hồ sơ liên quan cáo buộc đạo văn để điều tra thêm. Nếu những cáo buộc đạo văn này không có gì thay đổi, bà Claudine Gay có thể bị đình chỉ, giáng chức hoặc sa thải.