Ông Toru Kinoshita, Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam, cũng là "nhân chứng" cho cả thị trường xe gần một thập kỷ qua, chia sẻ với Zing.vn góc nhìn người trong cuộc.

Năm 2017, thị trường giảm sức mua. Người tiêu dùng chờ đợi thuế nhập khẩu về 0% vào đầu năm 2018 với niềm hy vọng mua xe giá rẻ. Năm 2018, Nghị định 116 khiến xe nhập khẩu gần như vắng bóng tại Việt Nam trong một thời gian dài, chỉ trở lại vào những tháng cuối năm.

Toyota Việt Nam có cả xe nhập khẩu và xe lắp ráp trong nước, chiếm doanh số lớn tại Việt Nam. Trở lại trong giai đoạn đầy biến động này, ông Toru Kinoshita, Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam, cũng là "nhân chứng" cho cả thị trường xe gần một thập kỷ qua, chia sẻ với Zing.vn góc nhìn của người trong cuộc. 

2018 thị trường xe Việt Nam có nhiều biến động, kết quả kinh doanh của công ty năm qua như thế nào, thưa ông?

Môi trường kinh doanh liên tục thay đổi, chúng tôi đã nỗ lực thích ứng kịp thời để vượt qua những khó khăn và giành được kết quả khả quan.

Đầu tiên, về doanh số bán hàng, Toyota Việt Nam đạt hơn 66.000 xe lắp ráp trong nước CKD và xe nhập khẩu nguyên chiếc CBU, bao gồm cả Lexus, tăng khoảng 10% so với năm 2017, đây cũng là mức kỉ lục mới.

Thứ hai, về sản xuất, chúng tôi cũng ghi nhận sản lượng ấn tượng với gần 52.700 xe xuất xưởng. Năm 2016, chúng tôi đạt sản lượng kỷ lục với 5 mẫu xe sản xuất trong nước. Năm 2017, chúng tôi ngừng sản xuất Fortuner, và vì vậy sản lượng năm 2017 thấp hơn 2016. Nhưng chỉ sau 1 năm, năm 2018 cũng chỉ với 4 mẫu xe và chúng tôi đã thiết lập kỷ lục mới, đó là minh chứng cho nỗ lực của chúng tôi trong việc đẩy mạnh sản xuất trong nước.

Sản lượng của từng mẫu xe thực sự rất quan trọng. 5 mẫu xe với sản lượng tổng là 50.000, trung bình 10.000 chiếc/mẫu. Dù vậy, năm 2018, tổng cộng hơn 52.000 chiếc cho 4 mẫu, trung bình cho một mẫu xe là 12-13.000 chiếc. Đó là dấu hiệu rất tốt cho chúng tôi.

Doanh số tích lũy của công ty kể từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 1995 đến nay là 519.000 xe.

Ở các nước tiên tiến như Nhật Bản, châu Âu, Mỹ, ngành công nghiệp xe hơi có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển chung của khu vực hay quốc gia. Tôi tin rằng Toyota ở Việt Nam cũng như vậy, mục tiêu của chúng tôi là đóng góp cho sự phát triển của đất nước này.

Toyota Việt Nam có ý định mang thêm mẫu xe mới nào về lắp ráp trong nước hay không?

Chúng tôi tin rằng sự cân bằng giữa xe sản xuất, lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu nguyên chiếc là điều cần thiết, bởi nhà máy của chúng tôi có công suất nhất định.

Năm 2018 chúng tôi đã sản xuất được 52.700 xe, gần như đạt công suất tối đa của nhà máy. Việc bổ sung thêm 1 mẫu xe mới sẽ dẫn đến sản lượng trung bình/mẫu xe của chúng tôi thấp đi. Đấy không phải là mong muốn của chúng tôi, vì vậy, chúng tôi cần tiếp tục theo dõi xu hướng thị trường, cũng như chính sách của chính phủ đối với ngành sản xuất ôtô, sau đó cân nhắc và quyết định.

Vậy hiện tại Toyota Việt Nam có ý định mở rộng nhà máy để tăng công suất không thưa ông?

Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi cần đánh giá năng lực sản xuất của bản thân, sau đó cân nhắc lựa chọn các mẫu xe phù hợp để sản xuất. Vì vậy, tôi không nghĩ rằng đây là thời điểm thích hợp để đưa ra quyết định mẫu xe nào sản xuất thêm cũng như công suất của nhà máy trong tương lai.

Ông có thể chia sẻ câu chuyện và nội địa hóa sản phẩm hiện tại của Toyota Việt Nam và Toyota có kế hoạch nào để thúc đẩy nội địa hóa trong tương lai không?

Đối với việc tăng cường nội địa hóa, điều đầu tiên chúng tôi muốn làm là thúc đẩy doanh số bán hàng, đặc biệt đối với các mẫu xe sản xuất lắp ráp trong nước.

Trong ngành công nghiệp ôtô, sản lượng là yếu tố cốt lõi đối với sự phát triển và năng lực cạnh tranh. Khi bạn đánh giá sự cạnh tranh với các quốc gia khác, ví như Indonesia hay Thái Lan, mức độ cạnh tranh của Việt Nam thấp hơn nhiều, phần lớn là do doanh số thấp. Vì vậy, điều đầu tiên chúng tôi cần làm là tăng doanh số bán hàng.

Về việc cạnh tranh với các quốc gia khác, doanh số ảnh hưởng tới giá thành, nhưng giá thành không phải yếu tố duy nhất, một yếu tố quan trọng khác, đó là chất lượng. Ngay cả khi đủ sản lượng, chúng tôi cũng không có đủ nhà cung cấp linh kiện đủ chất lượng, nếu như vậy thì vô nghĩa. Vì vậy, điều thứ 2 chúng tôi cần làm là cố gắng hỗ trợ các nhà cung cấp nội địa.

Chúng tôi đã khởi động dự án hỗ trợ nhà cung cấp nội địa vào năm 2017 và năm ngoái, chúng tôi đã thành lập bộ phận chuyên hỗ trợ các nhà cung cấp nội địa. Năm nay, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường các hoạt động hỗ trợ các nhà cung cấp nội địa, bắt đầu từ những hoạt động cơ bản như 5S, sắp xếp sơ đồ nhà xưởng. Trong tương lai chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng sự hỗ trợ này sang các nhà cung cấp khác để tăng hiệu quả, chất lượng, và thậm chí là giảm giá thành.

Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức nhằm cải thiện khả năng của các nhà cung cấp về mặt chi phí, chất lượng, giao vận, để họ có thể tăng cường sản lượng, tăng khả năng cạnh tranh với các nhà cung cấp nước ngoài. Đó là điều chúng tôi muốn và sẽ tiếp tục thực hiện trong năm nay.

Là "nhân chứng" của thị trường nhiều năm qua, ông có dự đoán gì cho năm 2019?

Chúng tôi hy vọng thị trường xe hơi sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2019, tuy nhiên điều này còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó bao gồm chính sách của Chính phủ.

Trong 10–20 năm tới, cùng với sự phát triển của nền kinh tế nhờ sự gia tăng dân số và chất lượng nguồn nhân lực, tôi tin rằng Việt Nam sẽ trở thành một thị trường xe hơi lớn mạnh và ngành công nghiệp ôtô cũng sẽ phát triển mạnh.

Tuy nhiên, để ngành công nghiệp ôtô thực sự phát triển, chúng tôi tin rằng, một phương án tiếp cận toàn diện nên được đưa vào thực hiện trong tương lai:

Đầu tiên, xây dựng các chính sách dài hạn nhằm đảm bảo sự tăng trưởng ổn định của thị trường ôtô, giữ tỉ lệ cân bằng giữa xe sản xuất trong nước và xe nhập khẩu nguyên chiếc.

Thứ hai, có chương trình hỗ trợ cho các nhà sản xuất trong nước để giảm chi phí sản xuất và tăng tính cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách giữa xe sản xuất lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu, có những chính sách công bằng với tất cả các nhà sản xuất ôtô tại Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thứ ba, có chính sách hỗ trợ đẩy mạnh sự phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ ôtô. Chúng tôi rất mong muốn Chính phủ sẽ cân nhắc những hỗ trợ trực tiếp cho việc đầu tư khuôn và đồ gá để bù đắp sự thiếu hụt về dung lượng thị trường so với các nước trong khu vực. Nếu được như vậy thì doanh nghiệp sẽ thuận lợi hơn nhiều trong quyết định đẩy mạnh nội địa hóa.

Người dùng đang chuyển dần từ "ăn chắc mặc bền" sang "ăn ngon mặc đẹp". Một số mẫu xe của Toyota tại Việt Nam dù bền và giữ giá, nhưng bị cho là thiết kế chưa hiện đại và ít trang bị, ông có lo ngại thị phần của Toyota sẽ sụt giảm trong tương lai?

Tôi không nghĩ vậy, tôi không cho rằng các mẫu xe của chúng tôi quá đơn giản, thiếu tính năng nổi trội hay thiết kế kém hấp dẫn với khách hàng. Tất nhiên, với khách hàng, mỗi người lại có một sở thích khác nhau.

Bên cạnh chất lượng, độ bền độ tin cậy vốn là những giá trị cốt lõi làm nên thành công của Toyota, chúng tôi luôn luôn nỗ lực bắt kịp những xu thế mới nhất của thế giới và khu vực, thiết kế và những tính năng được trang bị trên các mẫu xe của chúng tôi liên tục thay đổi.

Khi giới thiệu một sản phẩm mới, chúng tôi luôn đặt mình vào vị trí của khách hàng, đánh giá xem loại sản phẩm, tính năng nào, giá cả ra sao hay chất lượng phải đảm bảo tiêu chuẩn nào để cân nhắc. Đặc biệt là với những mẫu xe sản xuất và lắp ráp trong nước, chúng tôi cũng cần đánh giá làm thế nào để sản xuất được một mẫu xe tốt nhất cả về trang bị lẫn giá bán, đồng thời tăng cường nội địa hóa, cân nhắc tất cả các yếu tố liên quan.

Và chúng tôi cho rằng, chúng tôi đang làm điều đó một cách tốt nhất.

Nhiều đại lý đang kinh doanh theo kiểu bia kèm lạc với các mẫu xe mới, Toyota cũng có không ít mẫu xe trong dạng này. Hãng có giải pháp nào để ngăn chặn?

Thực tế thị trường có những phản ánh rằng có khách hàng phải trả thêm tiền so với giá bán mà hãng công bố, hoặc phải đợi thời gian dài mới có xe giao. Về việc mà Quý báo đề cập, chúng tôi xác nhận là Toyota Việt Nam không có chủ trương như vậy. Đại lý của chúng tôi cần tuân thủ nghiêm túc điều này.