TS Nguyễn Chí Hiếu: 'Cần cải thiện phương pháp học ngoại ngữ'

Trong vai trò nhà đồng sáng lập và CEO của Tổ chức Giáo dục IEG Global, TS Nguyễn Chí Hiếu đã giảng dạy, tư vấn, thiết kế chương trình và phương pháp dạy học ngoại ngữ cho nhiều tổ chức. Anh thường chú trọng cân bằng giữa hướng tiếp cận dạy, học tiếng Anh và tính ứng dụng của ngôn ngữ.

- Động lực thay đổi phương pháp học ngoại ngữ của anh bắt đầu từ thời điểm nào?

- Vốn là học sinh chuyên Anh và đạt giải quốc gia từ năm lớp 11, tôi từng nghĩ rằng mình giỏi tiếng Anh. Đến khi đi học nước ngoài, tôi không nghe được thầy cô giáo nói gì, xem TV, truyền hình hoặc giao tiếp người lạ thì không hiểu nhiều, khi diễn đạt cũng ấp úng, lóng ngóng. Từ đó, tôi nhận ra tiếng Anh của bản thân mang tính hàn lâm, học thuật nhiều hơn là vận dụng vào thực tế. Để cải thiện, tôi ép bản thân làm quen lại từ đầu với tiếng Anh bằng cách trao đổi, giao tiếp với bạn bè, người quen và nhờ họ chỉnh sửa.

TS Nguyễn Chí Hiếu (hàng đầu, bên phải) tại chương trình “Eisenhower Fellowship”.

Chính việc học tiếng Anh thông qua thực hành - đọc, nghiên cứu, viết lách, trao đổi, trình bày trong nhiều ngữ cảnh đã giúp tôi tích lũy được kiến thức nền ở nhiều lĩnh vực và linh hoạt trong giao tiếp. Tiếng Anh thành thạo giúp tôi đạt được những suất học bổng trong nhiều năm qua.

Ngoài ra, tôi cảm thấy may mắn khi được trải nghiệm nhiều môi trường công việc khác nhau, từ tài chính ngân hàng, đến nghiên cứu kinh tế, chính sách, học thuật, kinh doanh khởi nghiệp và giờ đây là giáo dục. Chính nhờ tiếng Anh, tôi được tiếp cận, nghiên cứu, phân tích và đúc kết kiến thức ở nhiều nguồn, từ đó học hỏi và cải thiện bản thân.

- Nhìn về phương pháp học ngoại ngữ tại Việt Nam, nỗi niềm lớn nhất của anh là gì?

- Tôi có phần bất ngờ vì ở nhiều môi trường giáo dục phổ thông, đại học, các trung tâm ngoại ngữ tại Việt Nam vẫn duy trì phương pháp dạy và học tiếng Anh không khác gì thời xưa. Đó là những bài tập từ vựng, ngữ pháp, nhấn trọng âm nặng về ngôn ngữ học nhưng không gắn với thực tế. Do vậy, nhiều bạn sau 12-16 năm học tiếng Anh các cấp, vẫn gặp khó khăn trong việc vận dụng ngôn ngữ vào thực tế.

Đây là một trở ngại rất lớn trong bối cảnh thế giới toàn cầu hoá. Lên các bậc học cao hơn hoặc tiếp xúc với môi trường học thuật quốc tế, giao tiếp tiếng Anh luôn nằm trong những kỹ năng quan trọng hàng đầu. Những người thiếu kỹ năng ngoại ngữ cũng gặp bất lợi khi khó đáp ứng được yêu cầu nhà tuyển dụng.

- Anh đã làm gì để góp phần giúp học sinh, sinh viên Việt Nam cải thiện phương pháp học tiếng Anh?

- Hơn 10 năm qua, trong quá trình dạy học sinh ở nhiều môi trường cũng như tư vấn, thiết kế chương trình, phương pháp dạy tiếng Anh, tôi thường tập trung phối hợp giữa lý thuyết và thực hành. Cụ thể, tôi cân bằng giữa quá trình dạy, học tiếng Anh truyền thống và biến tiếng Anh thành công cụ để người học ứng dụng, truy cầu kiến thức ở nhiều lĩnh vực. Từ đó phát triển tư duy sử dụng ngôn ngữ và linh hoạt trong đa dạng ngữ cảnh.

TS Nguyễn Chí Hiếu trong buổi chia sẻ phương pháp dạy với giảng viên một số trường.

Với tôi, việc người học tới lớp vài buổi một tuần, giao tiếp ngắn gọn với bạn bè ở trong lớp học, lâu lâu đọc vài bài, viết vài câu tiếng Anh chỉ là “rửa mắt”. Người học ngoại ngữ cần phải “tắm mình” trong sinh ngữ mọi lúc mọi nơi thì mới sử dụng thuần thục và linh hoạt.

Tôi cho các bạn học sinh những bài tập trải nghiệm và môi trường thực tế để giao tiếp, trao đổi, thảo luận, tranh biện một cách “ngẫu hứng”. Quá trình này, tôi không kiểm soát quá chặt để các bạn tiếp cận với tiếng Anh nhiều và tự nhiên hơn.

Tiếp theo là phương pháp. Chúng ta cần tiết chế phương pháp học truyền thống và làm đa dạng cách học với sự hỗ trợ của công nghệ. Ví dụ, tôi khuyến khích các bạn học sinh sử dụng một số nền tảng, sản phẩm công nghệ được chứng thực về chất lượng như ứng dụng chỉnh sửa phát âm, từ vựng… Theo tôi, đây là giải pháp công nghệ giáo dục tiên tiến giúp người học trau dồi tiếng Anh hiệu quả.

Người hướng dẫn và đồng hành cũng là yếu tố quan trọng. Trong thời đại ngày nay, người hướng dẫn không nhất thiết phải là thầy cô trên lớp mà còn có thể là bạn bè, đồng nghiệp hoặc các nền tảng công nghệ thông minh như tôi đã đề cập ở trên.

Quan trọng nhất, chính là động lực. Chẳng ai có thể xây dựng, duy trì và phát triển động lực học tập giúp mình ngoại trừ chính bản thân.