Tại võ đài lâu đời nhất Thái Lan Rajadamnern, Porntip “Cha” Khamthongphanow (19 tuổi) vừa thực hiện một đòn tấn công nhanh và mạnh. Bầu không khí trở nên căng thẳng hơn sau khi cô thua 2 trên 3 hiệp đấu trước đó. Cô biết mình phải chiến đấu hết mình ở hiệp thứ 4 để còn cơ hội chiến thắng.
Ở đòn tiếp theo, khuỷu tay của cô đập vào trán của đối thủ, khiến người này bị rách da. Trọng tài liền nhanh chóng tuyên bố kết thúc hiệp đấu, tỷ số đã được san bằng.
“Hàng xóm và bạn bè nói rằng tôi không nên tập Muay Thái vì con gái phải chú trọng ngoại hình, chứ không phải để sẹo trên mặt hay những vết thương xấu xí khác”, Cha nói với VICE.
Những quan niệm về giới như vậy phổ biến ở Thái Lan, nhưng cũng không thể ngăn cản Cha.
Cha (áo đỏ) trong trận đấu diễn ra trên võ đài Rajadamnern. |
Lối thoát khỏi cảnh nghèo đói
Cha sinh ra và lớn lên ở Khlong Toei, khu ổ chuột lớn và lâu đời nhất ở thủ đô Bangkok. Khoảng 100.000 người dân sống ở đây, với nhiều gia đình sống dưới mái tôn lụp xụp. Khu ổ chuột này nổi tiếng với tỷ lệ thất nghiệp cao, cũng như tội phạm liên quan đến bạo lực và ma túy.
Gần như cả cuộc đời, Cha chứng kiến cảnh bố mẹ vật lộn với chứng nghiện ngập. Năm 2017, cô và em trai Mek, cũng là một võ sĩ Muay Thái, quyết định rời gia đình, chuyển đến sống cùng Phichart “Lek” Phaophong, một người quản lý phòng tập boxing.
Lek mở rộng cửa nhà chào đón những thanh thiếu niên mà anh tin rằng có tiềm năng trở thành võ sĩ chuyên nghiệp. Anh giúp những đứa trẻ này duy trì lịch học cũng như chế độ tập luyện nghiêm ngặt, đồng thời đảm bảo đảm bảo chúng dùng mọi phần thưởng từ các trận đấu vào việc học.
Một chế độ tập luyện không ngừng nghỉ, bao gồm chạy 10 km lúc 6h sáng trước khi đi học và nâng tạ vào tối muộn, đã giúp Cha hình thành ý thức kỷ luật mạnh mẽ.
Cha phải duy trì chế độ luyện tập nghiêm ngặt hàng ngày. |
“Cha là một nhà vô địch. Đòn mạnh nhất của cô bé là cú đá. Cô từng đánh bại nhiều đối thủ trước đây”, Lek nói với VICE khi đang quan sát trận đấu của Cha tại võ đài Rajadamnern. Sau hiệp thứ 5, nữ võ sĩ đã giành chiến thắng.
Ở một quốc gia có khoảng cách giàu nghèo lớn nhất thế giới, nhiều phụ nữ ở Thái Lan phải chịu cảnh nghèo đói dai dẳng. Xã hội nước này ít coi trọng giáo dục phụ nữ và trẻ em gái, trong khi trình độ học vấn thấp có thể dẫn đến ít cơ hội việc làm hơn.
Bên cạnh đó, Thái Lan có số lượng phụ nữ ngồi tù cao nhất thế giới. Phần lớn bị giam giữ vì các tội liên quan đến ma túy, như bán hoặc tàng trữ ma túy.
“Nếu không thi đấu, có lẽ tôi đã nghỉ học từ lâu, không có tương lai và cũng không có mục đích sống. Nói cách khác, môn thể thao này là một nghề nghiệp, giúp tôi kiếm sống”, Cha nói về Muay Thái.
Nắm bắt cơ hội hiếm
Việc phụ nữ Thái Lan kiếm thu nhập từ môn thể thao của quốc gia còn tương đối mới, nhưng dần trở thành xu hướng. Khi các trận đấu Muay Thái của nữ giới ngày càng được đón nhận, những võ sĩ như Cha được trao cơ hội hiếm để thăng tiến trong xã hội.
Các võ sĩ Muay Thái là nữ giới ngày càng nhận được sự quan tâm. |
Các võ đài quyền anh uy tín nhất Thái Lan, như Rajadamnern và Lumpini, chỉ mới cho phép tổ chức những trận đấu của phụ nữ nhằm hiện đại hóa và thu hút khán giả trẻ tuổi.
Sự thay đổi này cũng mang ý nghĩa về mặt kinh doanh. Càng nhiều giải đấu được tổ chức, những võ đài, nhiều trong số đó từng chật vật duy trì hoạt động trong thời kỳ đại dịch, càng kiếm được nhiều tiền hơn.
Trước tháng 8/2022, nhiều địa điểm thậm chí không cho phép nữ giới chạm vào võ đài, chưa nói đến việc thi đấu trên đó. Một số người tin rằng kinh nguyệt của phụ nữ sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến không gian thi đấu truyền thống đầy linh thiêng này.
Ngay cả với phụ nữ đang không trong kỳ kinh nguyệt, họ chỉ được phép vào võ đài bằng cách chui xuống sợi dây thấp nhất, trong khi nam giới có thể trèo qua từ bên trên.
Vì lý do này, phụ nữ cũng không được phép đội mongkol, phụ kiện thiêng liêng trong Muay Thái, khi bước vào sàn đấu, bởi họ phải giữ chiếc mũ càng cao khỏi mặt đất càng tốt. Thay vào đó, họ chỉ được đội mongkol sau khi đã ở trong võ đài.
Nhiều người cho rằng môn thể thao này không phù hợp với phụ nữ. |
“Phụ nữ Thái Lan có thể chiến đấu ở châu Âu và các quốc gia khác. Họ đang nhận được quan tâm và giành được hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu baht tiền thưởng. Do đó, các võ đài ở Thái Lan đang thay đổi quy tắc để phù hợp hơn với tiêu chuẩn quốc tế”, nhà quảng bá Muay Thái Sombat Thaosuwan nói với VICE.
Tuy nhiên, sự thay đổi này chỉ là chiến thắng một phần của nữ giới. Sombat cho biết các nữ võ sĩ thường chỉ nhận được khoản thù lao bằng 1/3 so với nam võ sĩ. Nguyên nhân chính là các trận đấu của phái nữ ít phổ biến hơn, thu hút ít khán giả và đặt cược, cũng như doanh thu bán vé thấp.
Nhưng thực trạng này có thể thay đổi trong tương lai khi ngày càng nhiều nữ giới được thi đấu tại các võ đài lâu đời như Rajadamnern.
“Đàn ông và phụ nữ tập luyện như nhau, chiến đấu cũng như nhau. Vì vậy, họ nên được trả thù lao như nhau”, Cha nói.
Từ việc thi đấu tại các giải địa phương và lễ hội ở đình, chùa, Cha được cấp học bổng đại học ở ngành nghiên cứu khoa học thể thao. Điều này đã biến cô trở thành người đầu tiên trong gia đình học lên đại học.
Cha tham vọng trở thành một HLV Muay Thái trong tương lai, đào tạo những phụ nữ trẻ tuổi khác như mình.
“Nhiều người chỉ nghĩ tới điều tệ hại khi nhắc đến dân sống ở khu Khlong Toei. Nhưng tôi không nghĩ như vậy. Tôi muốn trở nên tốt đẹp. Tôi sẽ chứng minh điều đó bằng cách chiến đấu trên võ đài. Tôi sẽ cho họ thấy mình là võ sĩ tài năng như thế nào”, cô chia sẻ.
Vị trí của cà phê Việt Nam trên bản đồ thế giới
Theo sách Bản đồ thế giới cà phê của James Hoffmann, sản lượng cà phê lớn ở Việt Nam từ thập niên 1990 đã gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành công nghiệp cà phê toàn cầu. Sản lượng cà phê Việt Nam tăng gấp đôi trong giai đoạn 1996-2000, tác động lớn đến giá cà phê thế giới. Đến nay, Việt Nam vẫn là quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai trên thế giới. Dù vậy, tác giả James Hoffmann cho rằng chất không đi với lượng ở thị trường tiềm năng này.