Tủ sách và ước mơ của cô sinh viên dân tộc đầu tiên nhận học bổng AEON

Vào lớp 1 khi không biết tiếng Kinh, phải nhìn động tác để đoán xem cô giáo nói gì, hành trình 12 năm phổ thông và 4 năm đại học của cô gái dân tộc Chăm với cái tên đẹp Năng Xuân Hoàng Nhi chứa đựng nhiều thử thách.

Vượt lên từ khó khăn

Sinh sống tại thôn Thành Ý, xã Thành Hải, Phan Rang Tháp Chàm - nơi thường xuyên hứng chịu sự khắc nghiệt của vùng đất được mệnh danh “nắng như phang, gió như rang”, việc được đi học với các em bé người Chăm là sự may mắn. Nhi may mắn có được sự quan tâm của gia đình, khi ba mẹ cô luôn khuyến khích các con học hành để “đỡ cực khổ như ba mẹ”, “đời tụi con phải biết nhiều thứ hơn”.

Năng Xuân Hoàng Nhi (bên trái), cô gái người Chăm đầu tiên nhận được học bổng AEON của Quỹ AEON 1%.

Ba mẹ ủng hộ chuyện học hành rồi, nhưng hành trình đến lớp tìm con chữ thực tế vẫn không hề dễ dàng. Cả lớp 1 năm ấy chỉ có hai bạn người Chăm, còn lại đều là người Kinh. Nhi chỉ được tiếp xúc lõm bõm với tiếng Kinh qua vài hoạt động ở trường mẫu giáo nên vào lớp 1, việc đơn giản nhất là nghe và hiểu cô giáo nói gì, yêu cầu điều gì, Nhi cũng không thể hiểu.

“Mình cố gắng quan sát cô và các bạn, sau đó đoán xem cô nói gì. Ví như ‘Các con lấy tập ra, đứng dậy, đọc theo cô’… Nói vui vui là như các bạn người Việt đột nhiên vào học trong lớp tiếng Anh, nghe giảng toàn bằng tiếng Anh vậy đó. Điều khó khăn là lúc đó tụi mình quá nhỏ, chưa biết gì cả nên càng lúng túng nhiều hơn”.

Những khó khăn này theo Nhi không chỉ ở lớp 1 mà suốt những năm sau đó. Nhiều bạn trẻ người Chăm dần bỏ dở con đường học vấn khi hết bậc phổ thông, hoặc chọn cách dễ hơn là học ở bậc trung cấp, cao đẳng để tìm công việc gần nhà. Thế nhưng, cô gái Hoàng Nhi thì ước mơ xa hơn. Nhi ước mơ lên thành phố học đại học, với niềm thôi thúc giản dị: Cộng đồng dân tộc Chăm phải có được những bạn trẻ học vấn tốt hơn, chuyên môn cao hơn quay về cống hiến cho quê hương, đặc biệt là lĩnh vực giáo dục.

Nhi còn nhớ ngày trước, thôn còn khó khăn, riêng ông ngoại Nhi có làm một tủ sách nhỏ ở nhà. Tủ sách khi ấy là kho báu với những đứa trẻ người Chăm. Các em nhỏ hay tới nhà, mượn sách, chăm chú xem với niềm hạnh phúc. Nhi nhận ra rằng người Chăm cũng ham con chữ, ham học lắm, nhưng lại có quá ít sự hỗ trợ cần thiết. Từ đó, mong muốn được làm gì đó để đóng góp cho cộng đồng càng được cô gái trẻ người Chăm hun đúc.

“Người Chăm có người nghe nói tiếng Kinh còn không rõ, chứ đừng nói biết chữ, đọc được các văn bản. Nhi luôn tin rằng giáo dục là nền tảng giúp thay đổi mọi thứ, đó là tương lai cho cộng đồng Chăm sau này. Nhi quyết định chọn sư phạm thay vì kinh tế hay các ngành nghề khác là vì vậy”.

Với nghị lực vươn lên mạnh mẽ, Hoàng Nhi đã thi đỗ vào Đại học Sư phạm TPHCM, chuyên ngành Giáo dục tiểu học.

Ước mơ này của Nhi đã có lúc bị bạn bè, người quen “bàn ra”. Nhiều người bảo chọn các ngành khác, dễ kiếm việc, thu nhập cũng nhiều hơn. Thế nhưng Nhi nhận thức rất rõ về mong muốn của mình và biết rằng cộng đồng người Chăm đang rất cần những người trẻ trở về. Đó cũng là lý do Nhi đặt nguyện vọng vào ngành Giáo dục tiểu học, để giúp các em nhỏ người Chăm như Nhi trước kia có thể vượt qua những cách biệt về ngôn ngữ khi đến trường.

Ngày trúng tuyển vào Đại học Sư phạm, một thử thách mới lại bắt đầu với cô gái người Chăm. Trước đó, dù từng lên thành phố một lần, nhưng mọi thứ giờ với Nhi đều bỡ ngỡ và mới hoàn toàn. Nhi kể, nhiều lúc bối rối, mắc cỡ kinh khủng vì cả chuyện đi xe buýt ra sao, lên xe mua vé thế nào cũng không biết. Những ngày sau đó là cả một chuỗi dài cố gắng làm quen, thích nghi với bao điều mới mẻ. Cứ vậy, từng chút cố gắng, bạn bè cố gắng một thì Nhi cố gắng gấp nhiều lần.

Quyết tâm trở về giúp trẻ em Chăm

Trở thành cô giáo “làng” là một thử thách không đơn giản. Làm một cô giáo dạy những đứa trẻ dân tộc Chăm đồng nghĩa với việc không chỉ dạy chữ, mà còn phải gần gũi với phụ huynh, có khi đến tận nhà thuyết phục cha mẹ cho con đi học.

Làm một cô giáo dạy các em bé người dân tộc nghĩa là còn phải biết hướng dẫn cho các em những kỹ năng sống quan trọng đang thiếu hụt, giúp các em hiểu rõ hơn nét văn hóa thật đẹp của dân tộc mình. Nhi quan sát và hiểu hết tất cả thử thách đó. Không đợi đến lúc chính thức tốt nghiệp về quê, ngay những mùa hè suốt thời sinh viên, Nhi đã luôn dành thời gian cho các em.

Cứ hè về, cô sinh viên Nhi (người thứ 3 từ bên trái qua) lại cùng bạn về quê tổ chức những chương trình giáo dục ý nghĩa cho các em dân tộc Chăm.

“Những ngày hè, mình tham gia hoạt động cộng đồng tại địa phương, dạy các em múa hát các bài hát của dân tộc Chăm. Thông qua các hoạt động văn nghệ, tụi mình muốn giữ gìn nét đẹp và bản sắc quê hương, đồng thời lồng ghép hướng dẫn, dạy các em về kỹ năng sống. Ví như những điều rất nhỏ, phổ biến với trẻ em người Kinh nhưng có thể vẫn xa lạ với các em nhỏ người dân tộc như về sự an toàn, về cách tiếp xúc với người lạ… Nhóm mình còn tổ chức các chương trình vận động quỹ trao quà cho các em nhỏ. Những phần quà nhỏ thôi như tập, sách, bút viết nhưng giúp động viên các em nhỏ rất nhiều. Mình còn ước mơ tổ chức thêm những sân chơi khoa học vì ở đây các em còn thiếu thốn nhiều lắm”.

Khi tham gia quá trình phỏng vấn học bổng AEON thuộc Quỹ AEON 1%, trước câu hỏi: “Nếu sau khi tốt nghiệp được một trường tiểu học quốc tế mời ở lại làm việc tại thành phố với mức lương cao, em quyết định thế nào?”, không chần chừ, Nhi khẳng định ước mơ về Ninh Thuận giảng dạy cho trẻ em dân tộc Chăm. Trẻ em người Chăm cần được vươn lên, với những thành tích học tập ngày một tốt hơn, và Nhi sẽ không bao giờ từ bỏ mục tiêu đó.

“Cô giáo làng” tương lai - Năng Xuân Hoàng Nhi (người thứ 4 từ bên trái qua) nhận học bổng AEON.

Câu trả lời chân thành cùng câu chuyện của Nhi cũng là những phẩm chất mà học bổng AEON đang tìm kiếm. Vượt qua những thử thách khó khăn, khẳng định bản thân bằng kết quả học tập và nỗ lực hết lòng chia sẻ với cộng đồng, lần đầu tiên một cô bé sinh viên người dân tộc thiểu số được trao học bổng AEON.