Hongkong1 là hiện tượng mới và lạ của thị trường âm nhạc hiện tại. Một lần nữa, một ca khúc của ê-kíp ít tên tuổi thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng mạng. Xung quanh những ca khúc như Hongkong1, Người âm phủ, Cô gái M52 hay trước đây là Túy âm, Vợ người ta... còn nhiều tranh cãi.
Lượt nghe lớn, liên tục được nhắc đến trên mạng, thu hút nhiều bình luận và chia sẻ cho thấy số đông tiếp nhận những ca khúc này. Chưa kể, việc được chia sẻ, tiếp cận lượng khán giả đông đảo đã là một thành công mà ngay cả ca sĩ chuyên nghiệp chưa chắc có được.
Công thức chung của những ca khúc gây sốt cộng đồng mạng trong vài năm trở lại đây là không có công thức nào cả. Mọi quá trình thuận theo tự nhiên, khai thác đề tài theo cá tính riêng và cách hát bản năng, không cầu kỳ. Hầu hết trường hợp thậm chí không có cả MV.
Được thực hiện bởi ê-kíp không tên tuổi
Trước Hongkong1, không ai biết Nguyễn Trọng Tài là ai. Khi Hongkong1 xuất hiện, cái tên Nguyễn Trọng Tài trở thành từ khóa được nhiều khán giả nhắc đến. Nguyễn Trọng Tài thậm chí trở thành một “nhân vật” xuất hiện trên nhiều fanpage xưa nay vốn chỉ bàn tán về các ngôi sao showbiz.
Có thể nói, Nguyễn Trọng Tài và nhóm Double X đã trở thành gương mặt tiềm năng trong thị trường âm nhạc, sau Masew, Osad hay Huy...
Trước khi có Cô gái M52 được yêu thích, Huy (Vũ Văn Huy) bắt đầu tập tành sản xuất từ năm lớp 11 với những dụng cụ đơn sơ. Thành quả sau những buổi trưa không ăn, không ngủ để thu âm, viết lời, làm nhạc… chính là sự ra đời của Cô gái M52, một ca khúc mới lạ, khai thác đề tài chiều cao của một cô gái.
 |
| Ê-kíp sáng tác, thể hiện Hongkong1 gồm những gương mặt mới. |
Thời điểm có bài đầu tiên nổi tiếng, Huy thừa nhận anh không có nhiều kiến thức âm nhạc. "Tôi là người không chuyên, không có kiến thức thanh nhạc, thậm chí một nốt nhạc cũng không biết. Do đó, mọi ca khúc tôi đều thực hiện dựa trên cảm hứng và cảm nhận của bản thân", anh cho biết.
"Riêng với Cô gái M52, tôi thực hiện trong khoảng 2 ngày. Tôi chỉ nắm được những điều cơ bản để làm nên một ca khúc như hợp âm, gam… còn cách hát thuận tự nhiên, hoàn toàn phụ thuộc vào cảm nhận", Huy chia sẻ.
Tương tự, Osad đã tạo ra bản hit Người âm phủ bằng chút năng khiếu âm nhạc và phần ca từ được cóp nhặt từ cuộc sống hàng ngày, trên mạng xã hội.
“Tôi hoàn toàn không có kiến thức âm nhạc nhưng từ bé đã tham gia các hoạt động văn nghệ và cũng có chút năng khiếu. Với tôi, âm nhạc hoàn toàn xuất phát từ cảm nhận tự nhiên mà không học tập ở bất cứ trường lớp nào. Thông thường, tôi viết rap dựa trên những bản beat có sẵn trên mạng”, anh nói.
Cách khai thác đề tài mới lạ
Mạng xã hội phát triển trong khi khán giả Việt vẫn tiếp nhận âm nhạc dễ dàng, miễn phí đã tạo điều kiện cho bất kỳ ai nổi tiếng. Một thiết bị thu âm tự trang bị tại nhà và thế là nhiều “nhà sản xuất” ra đời.
Họ nghiệp dư, còn nhiều hạn chế về mặt chất lượng âm nhạc nhưng “phóng khoáng, không bị bất kỳ áp lực nào” như nhạc sĩ Huỳnh Hiền Năng nhận xét.
“Thử làm một phép so sánh đơn giản, đặt Hongkong1, Vợ người ta, Cô gái M52 cạnh bên những sáng tác cùng thời, chúng ta dễ dàng thấy sự khác biệt, không khác biệt về chất nhạc cũng khác biệt về cách khai thác đề tài”, Huỳnh Hiền Năng lý giải thành công của các ca khúc.
“Cách làm nhạc ở thời đại này dần thay đổi. Bất cứ ai cũng có thể tự trang bị một bộ thiết bị thu âm, sản xuất âm nhạc tại nhà và chia sẻ ngay lên mạng xã hội. Những đối tượng làm tự do thường phóng khoáng, không bị bất kỳ áp lực nào nên cách sáng tạo cũng khác hẳn thế hệ trước, chính vì vậy những bài hát họ làm ra thường mang cảm giác mới mẻ”, nhạc sĩ Bao giờ lấy chồng nhận xét.
 |
| Khi mới ra mắt, Vợ người ta gây tranh cãi vì giai điệu và cách thể hiện kỳ lạ. Nhưng sau đó, ca khúc được ghi nhận bằng những thành tích nổi bật. |
Cụ thể, sự khác biệt với Vợ người ta hay Chuyện tình tôi được quan tâm gần đây chính là khai thác đề tài thất tình không rầu rĩ, ủ dột mà theo hướng vui vẻ, có chút “điên khùng”, quậy phá. Hay Túy âm, Cô gái M52… cũng là những ca khúc có đề tài được đánh giá là thú vị, mới mẻ.
Đến giờ, hơn 1 năm ra mắt, Túy âm vẫn được nhắc đến thường xuyên như ca khúc có thành tích vượt Em gái mưa của Hương Tràm trên #zingchart hay là bài hát củng cố địa vị giới Underground. Ca khúc với giai điệu dân gian pha trộn Future Bass hiện đại gây sửng sốt vì sự ma mị như đang say, như chìm trong ảo giác.
Sự mới lạ ở sản phẩm của bộ ba Xesi, Masew và Nhật Nguyễn không chỉ là đề tài mà còn ở giai điệu, cách thể hiện.
Âm nhạc gần gũi khán giả
Trở lại trường hợp Nguyễn Trọng Tài, sự nổi tiếng tìm đến giọng ca không chuyên sau khi đoạn video anh nghêu ngao hát Hongkong1 - một ca khúc còn dở dang do anh cùng nhóm Double X, San Ji thực hiện - trong tình trạng say rượu.
Không cầu kỳ, anh say sưa hát với chất giọng mộc mạc trong khi bạn bè xung quanh thích thú phụ họa. Đoạn video dài chưa đầy 2 phút kèm theo nhiều tạp âm sau đó được chia sẻ rộng rãi trên hàng loạt trang mạng. Bất ngờ hơn, hầu hết video đều đạt hàng triệu lượt xem.
Một số nhạc sĩ khi chia sẻ với Zing.vn về trường hợp Hongkong1 nhận xét ca khúc nhẹ nhàng, dễ nghe và không bi lụy, gây mệt mỏi như nhiều sản phẩm cùng thời điểm.
"Tôi đánh giá cao sự đơn giản về ca từ cũng như giai điệu, và kể cả bản phối. Chính sự đơn giản đã tạo nên hiệu ứng, thành công bất ngờ với ca khúc", nhạc sĩ Minh Min của Chỉ còn những mùa nhớ đánh giá.
Nhiều khán giả cũng đồng tình rằng họ yêu thích Hongkong1 bởi sự giản dị. Chính vì thế, khi tung ra phiên bản được trau chuốt, giọng hát chỉnh sửa kỹ càng, ê-kíp lại nhận phản ứng ngược. Người nghe tỏ ra không đồng tình khi phiên bản chính thức đánh mất sự gần gũi ban đầu, sự gần gũi từng khiến họ thích thú Hongkong1.
Nhiều trường hợp đặt tiêu chí gần gũi với khán giả lên hàng đầu trong quá trình sáng tác. Phan Mạnh Quỳnh đã tạo ra Vợ người ta - hiện tượng âm nhạc cách đây 3 năm - từ tiêu chí đó.
Ca khúc đầu tiên của Vpop có MV đạt 100 triệu lượt xem được nhạc sĩ sáng tác có ca từ tự nhiên, bình dân. Vợ người ta sau đó giúp Phan Mạnh Quỳnh trở thành ca sĩ - nhạc sĩ ăn khách .
 |
| Huy cho biết anh sáng tác Cô gái M52 dựa trên cảm nhận của bản thân. |
Đến nay, các sản phẩm của Phan Mạnh Quỳnh vẫn được anh sáng tác theo đúng phong cách riêng, đó là chọn ca từ thân thuộc, tiếp cận vấn đề một cách cụ thể thay vì đi theo lối triển khai hoa mỹ ở các ca khúc khác của Vpop.
Một số trường hợp khác, chẳng hạn chủ nhân ca khúc Cô gái M52, Người âm phủ vì không được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp nên việc sáng tác với họ cũng theo lối đơn giản hóa, nghĩ gì viết nấy.
Đa số sáng tác ngẫu hứng, thỏa mãn sở thích cá nhân và được chia sẻ với bạn bè thay vì hướng đến yếu tố thương mại. Dù muốn, dù không thì cuối cùng họ đều tạo ra những ca khúc gần gũi, dễ nghe như khán giả mong muốn.
Đương nhiên, tính thời điểm là không thể không nhắc đến trong các yếu tố tạo nên một ca khúc “hot trend”. Như lúc này, khi Hongkong1 “tung hoành” thì trùng hợp các ca sĩ chuyên nghiệp của Vpop ít phát hành sản phẩm mới.
“Vườn không nhà trống”, Hongkong1 với “nét duyên” riêng càng thuận lợi trong việc tiếp cận khán giả.
Bất cứ ca khúc nào để nổi tiếng đều cần hội tụ đầy đủ yếu tố, gồm giai điệu, bản phối, bối cảnh, hình ảnh và thời điểm xuất hiện. Trong đó, yếu tố chủ quan đóng vai trò quan trọng hơn cả và những vấn đề khách quan như thời điểm chỉ mang tính “góp phần”.
