Viện kiểm sát: Hai cựu thứ trưởng công an không thể thoái thác

Sáng 30/1, đại diện VKSND tranh luận lại với các quan điểm gỡ tội của luật sư bào chữa cho Phan Văn Anh Vũ  (tức Vũ “nhôm”) và đồng phạm trong vụ án xảy ra tại ngành công an. Kiểm sát viên khẳng định việc truy tố hai cựu thứ trưởng công an cùng cấp dưới là có căn cứ, trên cơ sở đã áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo.

Bất chấp quy định pháp luật làm lộ thân phận tình báo

Mở đầu phần tranh luận, kiểm sát viên khẳng định cơ quan công tố giữ nguyên quan điểm truy tố Phan Văn Anh Vũ về cả 7 dự án đất công, không có chuyện rút truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị cáo về dự án 319 Lê Duẩn (Đà Nẵng) như nhầm lẫn của luật sư. Chỉ có cựu Tổng cục phó Tổng cục Tình báo Phan Hữu Tuấn và bị cáo Nguyễn Hữu Bách bị cáo buộc liên quan 6 dự án bị thâu tóm.

Về vai trò của ông Trần Việt Tân, kiểm sát cũng nhấn mạnh cáo trạng thể hiện cựu thứ trưởng này phụ trách Tổng cục Tình báo. Nếu cơ quan tố tụng cáo buộc ông Tân phụ trách trực tiếp Phan Văn Anh Vũ thì tội danh truy tố với bị cáo sẽ không phải Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng như hiện nay.

Bên trong phiên tòa xét xử sơ thẩm. Ảnh: P.D.

Phân tích hành vi của các bị cáo, đại diện viện kiểm sát nói Vũ và đồng phạm có động cơ ngay từ khi tuyển dụng Vũ vào ngành và thành lập Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79. Nếu công ty này có vốn Nhà nước như tỷ lệ góp vốn ghi trên giấy đăng ký kinh doanh thì phải hoạt động theo Luật Kế toán, không thể do Vũ toàn quyền điều hành.

Sau này, khi thành lập Công ty Nova Bắc Nam 79, ngành công an không góp vốn nhưng giấy đăng ký kinh doanh vẫn ghi tên đại diện Tổng cục Tình báo và Phòng Tình báo Công an Đà Nẵng. "Công ty này là sở hữu tư nhân, toàn bộ tài sản do Vũ quyết định, tại sao ghi tỷ lệ góp vốn 20% và 10% như thế? Có lẽ các bị cáo trả lời chính xác nhất”.

Cơ quan công tố nhận định việc thành lập công ty, ra văn bản trái pháp luật hỗ trợ Vũ tư lợi thể hiện rõ nhất tại 2 dự án: 319 Lê Duẩn và Công viên An Đồn cũ. Từ văn bản đề nghị cho mua đất phục vụ mục đích nghiệp vụ, Vũ sau đó đã đổi chuyển quyền sử dụng đất từ công ty bình phong sang cá nhân bất hợp pháp.

Lý do chuyển tên trên "sổ đỏ" do Vũ cho công ty bình phong vay tiền mua đất theo kiểm sát viên chỉ là ngụy biện. Vì Bắc Nam 79 vẫn là sở hữu tư nhân. Việc để tên công ty hay cá nhân Vũ bản chất như nhau.

Hai cựu sĩ quan tình báo có đồng phạm hay không? Đại diện VKS nói nếu không có ý đồ giúp sức, Tổng cục Tình báo chỉ soạn thảo một công văn gửi các bộ ngành, địa phương. Còn tại dự án 15 Thi Sách (TP.HCM) có đến 7 văn bản của ngành công an, trong khi dự án số 8 Nguyễn Trung Trực cũng đến 6 công văn.

“Đây là động cơ mục đích có sự đồng thuận với nhau, bất chấp việc để lộ thân phận tình báo”, đại diện cơ quan công tố nhắc lại việc bị cáo ký công văn này làm lộ bí mật Nhà nước nên phải lĩnh án hồi giữa năm 2018.

"Không phải tranh luận nhiều"

Bổ sung cho đồng nghiệp, KSV Đào Thịnh Cường cho rằng bị cáo Phan Hữu Tuấn không thể không biết sai phạm của Vũ. Bị cáo là cổ đông theo đăng ký kinh doanh, được Vũ báo cáo về mọi hoạt động của công ty nên buộc phải biết và được biết.

Đánh giá về việc bị cáo Tuấn, Bách sốt sắng soạn thảo các văn bản trái quy định mỗi khi Vũ yêu cầu, KSV nói: "Hỗ trợ này là hỗ trợ vô điều kiện, bất chấp quy định pháp luật để công ty bình phong được hưởng đặc ân”. Do hậu quả thiệt hại đã xảy ra nên việc truy tố các bị cáo về hành vi giúp sức tích cực là có cơ sở.

Kiểm sát viên Đào Thịnh Cường. Ảnh: Việt Hùng.

Còn hành vi của hai cựu thứ trưởng Trần Việt Tân, Bùi Văn Thành, theo ông Cường là “không phải tranh luận nhiều”. Kết luận điều tra, cáo trạng hay lời khai tại tòa đều thể hiện hai cựu thứ trưởng công an thừa nhận trách nhiệm người đứng đầu, thiếu kiểm tra dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Việc các bị cáo ký văn bản tác động gửi chính quyền Đà Nẵng và TP.HCM cho công ty bình phong mua “đất vàng” dù với mục đích gì cũng không phù hợp quy định pháp luật, tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh.

“Sau khi ký nội dung có tính nhạy cảm phải kiểm tra, đôn đốc. Thực tế hậu quả xảy ra rất lớn, không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn làm mất uy tín, mất lòng tin… Do đó, các bị cáo không thể thoái thác được”, KSV khẳng định việc truy tố là chính xác. Còn đề nghị tuyên hai cựu thứ trưởng vô tội là vô cảm với hậu quả đã xảy ra.

Theo đại diện VKS, việc truy tố cơ quan này đã cân nhắc đến nguyên nhân, hậu quả, quá trình cống hiến trên cơ sở vận dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo. Vì việc chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất tại 319 Lê Duẩn và công viên An Đồn cũ có yếu tố chiếm đoạt tuy nhiên cơ quan chức năng thấy các bị cáo thực hiện việc nộp tiền như các dự án khác nên chỉ truy tố tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ.