TAND TP.HCM vừa xử sơ thẩm vụ anh em ông Hải (52 tuổi, Việt kiều Na Uy) kiện bảy hàng xóm ở xã Trung Chánh (huyện Hóc Môn) đòi bồi thường do uy tín, danh dự bị xâm phạm.
Mâu thuẫn vì hai cái đèn chiếu sáng
Theo đơn kiện nộp tại TAND TP.HCM hồi tháng 8/2014, ông Hải là chủ sở hữu một căn nhà và ở cùng người em họ. Tháng 10/2013, cho rằng ông Hải gắn đèn chiếu sáng rọi thẳng vào nhà mình gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, bốn người trong nhà ông Việt (ở đối diện) đã đập phá cổng, ném đá, chửi bới anh em ông Hải. Sau đó, gia đình ông Việt nhiều lần sang nhà ông Hải chửi, yêu cầu phải tháo gỡ bóng đèn.
Anh em ông Hải lo sợ, bất an, nhiều lần phải nhờ đến công an, UBND xã Trung Chánh nhưng vẫn không được giải quyết thỏa đáng. Vì vậy, anh em ông khởi kiện yêu cầu gia đình ông Việt chấm dứt ngay hành vi trái pháp luật, tổ chức xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú và trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cạnh đó, gia đình ông Việt phải bồi thường tổn thất tinh thần với số tiền 30 triệu đồng.
Tháng 7 và tháng 9/2015, anh em ông Hải khởi kiện bổ sung ba hàng xóm khác vì cho rằng họ cũng có lời nói, hành vi xâm hại chỗ ở, xúc phạm danh dự, uy tín… của anh em ông.
Anh em ông Hải yêu cầu mỗi bị đơn (tổng cộng bảy người) phải bồi thường 11,5 triệu đồng, phải chấm dứt hành vi chửi bới, lăng mạ và xin lỗi công khai anh em ông tại nơi cư trú. Kèm theo đó, ông Hải nộp cho tòa các đĩa VCD ghi hình ảnh qua camera gắn tại nhà ông.
Đầu năm nay, anh em ông Hải rút lại việc khởi kiện với một trong số bảy bị đơn. Làm việc với tòa, sáu bị đơn còn lại thừa nhận có mâu thuẫn với anh em ông Hải do ông lắp hai bóng đèn trong nhà chiếu thẳng ra đường, pha sang nhà ông Việt gây ảnh hưởng, khó khăn cho sinh hoạt.
Gia đình ông Việt nhiều lần qua nhà ông Hải trao đổi nhằm khắc phục tình trạng này nhưng ông không chịu. Sự việc đã được đưa ra Ban nhân dân ấp hòa giải vào tháng 12/2013. Trong cuộc họp đó, mọi người đều có ý kiến đề nghị ông Hải khắc phục việc lắp hai bóng đèn chiếu sáng gây ảnh hưởng tới người khác và ông đã đồng ý sẽ làm.
Theo sáu bị đơn, trong lúc nói chuyện, hai bên gia đình đều có lúc thiếu kiềm chế, lời qua tiếng lại, thậm chí ông Hải còn dùng tay đánh vào mặt con ông Việt. Đối với những người ngoài gia đình ông Việt bị kiện là những hàng xóm thấy sự việc nên có lời góp ý, can thiệp chứ không xúc phạm anh em ông Hải. Từ đó, sáu bị đơn đều đề nghị tòa bác yêu cầu của anh em ông Hải.
Tòa bác hết các yêu cầu
Tại phiên xử sơ thẩm mới đây của TAND TP.HCM, ông Hải giữ nguyên các yêu cầu khởi kiện. Ông kể các bị đơn chửi ông mất nết, thốt ra nhiều từ ngữ thô lỗ, làm cho hàng xóm nghĩ sai và xa lánh anh em ông.
Luật sư của ông Hải thì cho rằng việc lắp đèn chiếu sáng chống trộm là quyền của công dân. Khoảng cách từ nhà ông Hải tới sân nhà đối diện khoảng 14 m, không ảnh hưởng đến sinh hoạt của các hộ lân cận. Gia đình ông Việt có những hành vi, lời nói xúc phạm và yêu cầu ông Hải phải thực hiện việc này việc kia là không hợp lý. Sự việc diễn ra thường xuyên, gây ảnh hưởng tới uy tín, danh dự của anh em ông Hải nên việc anh em ông khởi kiện đòi bồi thường là hợp lý.
Tranh luận, luật sư của phía bị đơn nói giữa hai gia đình có mâu thuẫn nhưng đó chỉ là những xích mích nhỏ nhặt trong cuộc sống đời thường. Sự việc biểu hiện ra bên ngoài bằng những lời lẽ cãi vã giữa hàng xóm với nhau nên đưa ra tòa là không đáng, các bên không có chứng cứ việc đánh nhau gây thương tích. Cạnh đó, khi các bên lời qua tiếng lại có lúc thiếu kiềm chế nhưng không phải là cố ý xúc phạm…
Theo HĐXX, hình ảnh ghi tại các đĩa VCD cũng như trích xuất camera gắn ở nhà ông Hải cho thấy có việc tranh cãi giữa hai gia đình nhưng không có cơ sở xác định phía bị đơn đã xúc phạm đến danh dự, uy tín của nguyên đơn. Hai bên có lời lẽ thiếu kiềm chế, xô xát nhẹ qua lại nhưng không được lập biên bản ghi nhận sự việc, ghi nhận thiệt hại nên không có căn cứ xem xét.
Đối với mâu thuẫn trong việc lắp đèn chiếu sáng đã được Ban nhân dân ấp hòa giải và ông Hải đã hứa sẽ khắc phục. Anh em ông Hải yêu cầu bồi thường nhưng không chứng minh được bị tổn thất nên không có căn cứ chấp nhận.
“Mâu thuẫn giữa hai gia đình lối xóm, láng giềng về những sinh hoạt nhỏ là không đáng có. Lẽ ra phải được giải quyết có lý, có tình giữa đôi bên trên tinh thần hòa giải, đoàn kết trong nội bộ nhân dân tại địa phương nhưng giữa hai gia đình đã xử lý thiếu kiềm chế, mặc dù đã được đưa ra Ban nhân dân ấp giải quyết, cần rút kinh nghiệm” - HĐXX nhấn mạnh. Từ đó, HĐXX đã bác các yêu cầu khởi kiện của anh em ông Hải.
Sau phiên xử, ông Hải kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.
Quy định liên quan
Theo BLDS, trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng chỉ phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố sau: Phải có thiệt hại xảy ra. Phải có hành vi trái pháp luật. Phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật.
Thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp luật và ngược lại hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại. Phải có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý của người gây thiệt hại.
Đương sự có nghĩa vụ chứng minh bị thiệt hại. Đối với thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm gồm có chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút, khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm…
(Trích Nghị quyết 03/2006 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao)
* Tên nhân vật đã được thay đổi.
