Ngày 5/6, Công an huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình, ra quyết định tạm giữ hình sự Nguyễn Văn Doanh (29 tuổi, quê huyện Mỹ Đức, Hà Nội) để điều tra trách nhiệm liên quan vụ tai nạn khiến 3 người tử vong.
Vụ tai nạn xảy ra chiều 4/6, tại đường Hồ Chí Minh thuộc xã Bảo Hiệu, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình. Xe tải do Doanh cầm lái sau khi va chạm với máy xúc đã đè trúng ôtô con lưu thông theo hướng ngược lại khiến 3 người tử vong, một người bị thương.
Quá trình điều tra, tài xế ôtô tải khai trước khi tai nạn xảy ra, xe này bị mất phanh nên Doanh không làm chủ được tốc độ. Nếu lời khai này là đúng sự thật, trách nhiệm của những người liên quan sẽ như thế nào?
Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội
Với mức độ, tính chất nghiêm trọng của vụ tai nạn trên, cơ quan điều tra cần xem xét, làm rõ các tình tiết của vụ việc cũng như nguyên nhân, hậu quả để xác định trách nhiệm và chế tài đối với tài xế xe tải.
Theo lời khai ban đầu của lái xe, xe tải đã bị mất phanh trước khi vụ tai nạn xảy ra, khiến người tài xế mất lái, không làm chủ được tốc độ.
Với lời khai này, cơ quan điều ra có thể căn cứ vào kết quả giám định phương tiện gây tai nạn để có kết quả đánh giá toàn diện về tình trạng của xe, qua đó xác định xe có đảm bảo an toàn để được tham gia giao thông hay không.
Cụ thể, có thể kiểm tra thông qua hệ thống hộp đen trên xe xem tài xế có thực sự đạp phanh trong tình huống gây tai nạn hay không. Ngoài ra, các xe trọng tải lớn, ngoài phanh chân thông thường còn có hệ thống ly hợp (chân côn) và hệ thống phanh tay nên trong các trường hợp khẩn cấp đều có thể giảm tốc độ xe. Nên nếu mất phanh, tài xế vẫn còn nhiều phương án xử lý khác để giảm tốc độ xe.
Tuy nhiên, căn cứ vào hình ảnh từ camera giám sát quay lại vụ việc, lý do xe mất phanh có thể không phải là vấn đề quyết định đối với vụ tai nạn, mà hành vi vượt xe trọng tải lớn trong hoàn cảnh không an toàn mới là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc tài xế không kịp xử lý và gây tai nạn. Đây là chi tiết mà cơ quan điều tra cần phải làm rõ.
Trong trường hợp có căn cứ xác định xe tải mất phanh là nguyên nhân dẫn đến vụ việc, thì sẽ có thêm những cá nhân, đơn vị phải chịu trách nhiệm về vụ tai nạn. Điều 10 Thông tư 53/2014/TT-BGTVT đã quy định rõ trách nhiệm của đơn vị vận tải, chủ xe, lái xe trong việc kiểm tra tình trạng hoạt động đảm bảo an toàn kỹ thuật cho xe cơ giới trước khi tham gia giao thông.
Đồng thời những người này cũng có trách nhiệm kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên trước và sau một chuyến đi hoặc sau mỗi ngày hoạt động để nắm chắc tình trạng kỹ thuật của xe cơ giới, kịp thời phát hiện, khắc phục các hư hỏng, đảm bảo cho xe cơ giới hoạt động an toàn, ổn định.
 |
| Xe con bẹp rúm sau tai nạn. Ảnh: Q.H. |
Từ quy định trên có thể thấy trường hợp khi tham gia giao thông mà để xảy ra tai nạn, nguyên nhân xe mất phanh không được coi là bất khả kháng mà xuất phát từ lỗi của chủ phương tiện, người quản lý, sử dụng xe và cả người có trách nhiệm bảo dưỡng.
Như vậy, trong vụ việc trên, khi có tai nạn và hậu quả xảy ra, những người này có thể sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm cho gia đình nạn nhân theo quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015.
Còn việc truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với tài xế sẽ phụ thuộc vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi. Việc xe tải có bị mất phanh hay không không phải là căn cứ để định tội, định khung hình phạt mà chỉ mang ý nghĩa xác định hành vi của người này.
Trong trường hợp lời khai trên của lái xe không có căn cứ, mà cơ quan điều tra xác định lỗi hoàn toàn thuộc về tài xế, có thể như: Lái xe với tốc độ cao, vượt xe không đảm bảo an toàn... thì lái xe tải sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015.
Với hậu quả làm chết 3 người, khung hình phạt mà tài xế Doanh sẽ phải đối mặt là 7-15 năm tù. Ngoài ra còn có thể áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là cấm hành nghề 1-5 năm.
