 |
Việc cách ly và học tập trực tuyến do đại dịch đã hạn chế quyền tự do vui chơi và cơ hội thực hiện các hoạt động xã hội của trẻ em. Để dạy trẻ độc lập càng khó hơn khi trẻ luôn được gia đình chăm sóc và bao bọc.
Bà Karen VanAusdal, giám đốc cấp cao của Tổ chức hợp tác về học tập, xã hội và cảm xúc có trụ sở tại Chicago (Mỹ), cho biết quan trọng của sự trưởng thành là trẻ học được cách đưa ra quyết định độc lập và điều hướng các tình huống thách thức khi cần thiết.
Mặc dù việc dạy trẻ mầm non tự cất quần áo hoặc tự lấy đồ ăn trong một bữa tiệc có thể khác với việc tự làm chủ khi chúng ở tuổi thiếu niên và trưởng thành, những việc này lại có mối liên hệ chặt chẽ. Chúng sẽ học được cách tin tưởng vào bản năng và từ đó tạo được cá tính riêng của mình. Lũ trẻ sẽ nhận thấy việc tự thực hiện giúp chúng trở thành một phần của cộng đồng, gia đình hay xã hội.
Nói cách khác, chúng đang học cách tự chăm sóc bản thân và quan tâm người khác.
Bà Van Ausdal nói thêm: “Tính độc lập giúp nâng cao kỹ năng và khả năng lãnh đạo trong việc giải quyết các vấn đề của cá nhân và tập thể”.
Dưới đây là những cách tiếp cận nhằm khuyến khích tính độc lập của trẻ, theo khuyến cáo của CNN.
Kỹ năng xây dựng mối quan hệ
Maurice J. Elias, giáo sư tâm lý học tại Đại học Rutgers (Mỹ), đồng tác giả của cuốn Nuôi dạy con thông minh: Cách nuôi dạy trẻ tự kỷ luật, có trách nhiệm và kỹ năng xã hội, cho biết: “Con người vốn không phải cá thể độc lập cả về mặt sinh học và xã hội. Sự gắn bó con người với con người trong các tổ chức gia đình, trường học, công sở, cộng đồng, tôn giáo - tạo nên ý nghĩa và mục đích sống của chúng ta”.
Định hình một kỹ năng mới giúp trẻ em nhận thức được vai trò lớn hơn của chúng trong gia đình và cộng đồng. Ví dụ, hãy cho trẻ tương tác với người khác khi đi siêu thị như có thể giúp mở cửa cho người đứng sau hoặc nói xin cảm ơn khi được giúp đỡ…
Những kỹ năng đó không chỉ là phép lịch sự thông thường, mà còn là cơ sở để xây dựng mối quan hệ cân bằng trong tương lai.
Đừng ép chúng
Các chuyên gia phân tích đối với những đứa trẻ tự ti cha mẹ đừng quá nóng vội, hãy chậm rãi, tôn trọng trạng thái cảm xúc và năng lực thực hành của trẻ. Hãy để trẻ làm việc gì mà chúng sẽ thành công, hơn là ép chúng thực hiện một thử thách khó khăn.
Với trẻ nhỏ, bà VanAusdal gợi ý rằng hãy bắt đầu với những điều cơ bản như yêu cầu chúng tự đưa ra lựa chọn đơn giản. Ví dụ, cha mẹ hãy cho đứa trẻ mới biết đi tự lựa chọn đôi giày mà nó muốn đi. Việc đưa ra những quyết định nhỏ sẽ giúp chúng cảm thấy tự tin hơn khi đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn. Ngoài ra, kết hợp trách nhiệm với một đặc ân giúp trẻ cảm thấy hài lòng về những thay đổi. Chẳng hạn, không những họ có thể nấu bữa tối mà còn quyết định xem cả nhà sẽ được ăn gì.
Để trẻ trải nghiệm
Bà VanAusdal chỉ ra người lớn nên cho trẻ không gian để chúng khám phá tính độc lập.
“Con gái 10 tuổi của tôi thích ý tưởng kiếm thêm tiền tiêu xài, vì vậy tôi đã để nó đã mở một quầy bán nước chanh theo mong muốn, trong khi đứa con 5 tuổi rất thích các buổi dã ngoại đã bị lỡ, vì thế con bé tự chủ động dọn dẹp phòng sạch sẽ để được đi chơi”, bà kể.
Cha mẹ hãy cho trẻ cơ hội tự do và tự đưa ra lựa chọn là cách tuyệt vời để trao quyền cho chúng, tạo sự tự tin trong kỹ năng ra quyết định và giúp xây dựng tinh thần trách nhiệm. Khi có thể tự lựa chọn, trẻ sẽ có nhiều cơ hội hơn để trải qua những hậu quả tự nhiên, tạo cho trẻ nhiều cơ hội tự lựa chọn cũng là cách để bạn thấy và tôn trọng sở thích, mong muốn cũng như nhu cầu của trẻ.
Cho trẻ lập kế hoạch
Bà Kamenetz, phóng viên mảng giáo dục cho biết lịch trình gia đình, lịch trình công việc là những điều tuyệt vời để dạy trẻ làm việc theo kế hoạch. Một năm học mới bắt đầu hãy dạy trẻ thiết lập lịch trình và có trách nhiệm với những kế hoạch đó.
Đồng thời, cha mẹ cho trẻ cơ hội đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn bằng cách tổ chức những cuộc họp gia đình và khuyến khích con làm những công việc phù hợp. Khi hoàn thành nhiệm vụ, chúng không chỉ thấy tự hào mà còn cảm thấy rất phấn chấn vì góp phần vào hạnh phúc chung của gia đình.
