|
Virus là những vi trùng rất nhỏ gây ra một số bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất trên toàn thế giới, bao gồm cả đại dịch Covid-19 toàn cầu hiện nay. Trước Covid-19, bạn có bao giờ nghĩ đến việc mình có thể bị lây nhiễm cảm lạnh hoặc viêm phế quản, viêm họng liên cầu khuẩn hay cúm? Nếu không, câu trả lời có thể khiến bạn ngạc nhiên.
Theo Cleveland Clinic, tiến sĩ Matthew J. Goldman, bác sĩ y học gia đình, đưa ra hướng dẫn phòng ngừa những căn bệnh truyền nhiễm phổ biến sau đây cho người khác.
Cảm lạnh thông thường
Đây là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do nhiều loại virus khác nhau (khoảng hơn 200 loại) gây ra. Virus liên tục phát triển, vì vậy, cơ thể không bao giờ hình thành được sức đề kháng để chống lại tất cả. Do đó, cảm lạnh là tình trạng xảy ra thường xuyên và tái diễn.
Trên thực tế, trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo, tiểu học có thể bị cảm lạnh từ 6 đến 12 lần mỗi năm trong khi thanh thiếu niên, người lớn thường bị 2-4 lần.
Cảm lạnh thông thường lây truyền qua các giọt nhỏ trong không khí bị nhiễm virus hoặc do tiếp xúc trực tiếp với chất tiết bị nhiễm bệnh. Virus cảm lạnh có thể sống trên các đồ vật thường xuyên chạm vào như tay nắm cửa, bút, sách, điện thoại di động, bàn phím máy tính và cốc cà phê trong vài giờ. Do đó, bạn có thể lây nhiễm khi tiếp xúc với những đồ vật này.
Các triệu chứng cảm lạnh thông thường điển hình bao gồm: Đau họng, ho, sốt nhẹ, hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi, nhức đầu, đau tai, nhức mỏi cơ thể, chán ăn, mệt mỏi.
Bệnh cúm
Theo Medicinenet, virus lây nhiễm qua đường hô hấp gây ra bệnh cúm với các triệu chứng thông thường bao gồm: Sốt, ớn lạnh, đau họng, ho, nhức đầu, đau cơ, mệt mỏi. Một số người còn bị buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy.
Mặc dù ban đầu các triệu chứng của bệnh cúm giống cảm lạnh, bệnh cúm có thể khiến cơ thể suy nhược hơn với các triệu chứng mệt mỏi, sốt và tắc nghẽn đường hô hấp. Ngoài ra, cảm lạnh không dẫn đến các bệnh nguy hiểm đến tính mạng như viêm phổi, nhưng nhiễm virus cúm nặng có thể dẫn đến viêm phổi, thậm chí tử vong.
Thời gian ủ bệnh cúm khoảng 1-4 ngày. Cảm cúm dễ lây lan và các triệu chứng bệnh có thể kéo dài 7-14 ngày. Cúm lây lan trực tiếp từ người này sang người khác bởi các giọt nhỏ trong không khí tạo ra khi hắt hơi hoặc ho, và gián tiếp khi các giọt bị ô nhiễm rơi xuống bề mặt mà những người không bị nhiễm bệnh sau đó chạm vào.
Virus cúm liên tục thay đổi theo thời gian, thường là do đột biến (thay đổi RNA của virus). Sự thay đổi liên tục này thường tạo điều kiện cho virus né tránh hệ thống miễn dịch của vật chủ (người, chim và các động vật khác) để vật chủ dễ bị nhiễm virus cúm thay đổi trong suốt cuộc đời.
 |
| Bệnh cúm, cảm lạnh có thể gây ra các triệu chứng hô hấp thông thường như sổ mũi, ho, sốt... Ảnh: Bowtie. |
Thủy đậu
Thủy đậu là bệnh nhiễm trùng do virus varicella-zoster (VZV), thuộc họ herpesvirus, gây ra. Những virus này lây nhiễm sang nhiều mô trong quá trình nhiễm trùng sơ cấp và sau đó trở thành trạng thái không hoạt động, chúng có thể tái hoạt động sau đó để gây bệnh.
Bệnh thủy đậu rất dễ lây lan, giữa thành viên gia đình không có miễn dịch và các bạn cùng lớp qua các hạt trong không khí, giọt trong không khí thở ra và chất lỏng từ những vết phồng rộp hoặc vết loét. Nó cũng có thể lây truyền gián tiếp khi tiếp xúc trực tiếp với quần áo và vật dụng khác tiếp xúc với chất dịch mới từ vết loét hở.
Người bị bệnh có thể lây nhiễm trong tối đa 5 ngày (chủ yếu là 1-2 ngày) trước và 5 ngày sau khi phát ban xuất hiện. Khi tất cả vết loét đã đóng vảy và khô, thường mất khoảng một tuần, người bệnh được coi là không còn khả năng lây nhiễm.
Thời kỳ ủ bệnh là khoảng 14-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Bệnh thủy đậu có đặc điểm chung là suy nhược, sốt tới 38,9 độ C, phát ban đỏ. Các nốt phát ban này nhanh chóng phát triển thành bọng nước với nốt mẩn đỏ xung quanh. Qua 5-7 ngày, tất cả mụn nước khô lại, đóng vảy là hết bệnh.
Sởi
Đây là bệnh do virus rất dễ lây lan, đặc biệt với người không tiêm phòng trước đó. Tác nhân gây bệnh sởi là virus rubeola. Ở hầu hết người bệnh, triệu chứng điển hình bao gồm: Sốt trên 38 độ C, phát ban toàn thân kéo dài hơn 3 ngày, ho, chảy nước mũi và viêm kết mạc.
Sau 2-4 ngày xuất hiện các triệu chứng này, bệnh nhân có thể bị đốm trong miệng trông như những hạt cát nhỏ màu trắng hoặc trắng xanh được bao quanh bởi một vòng màu đỏ.
Phát ban trên da xuất hiện từ 3 đến 5 ngày sau khi có các triệu chứng ban đầu (sốt, ho, sổ mũi và đỏ mắt). Phát ban thường kéo dài 5-6 ngày. Khi phát ban bắt đầu mờ đi, thường sẽ có một lớp da bong tróc nhỏ.
Mặc dù không phổ biến như các triệu chứng khác, một số bệnh nhân có thể bị đau họng. Các biến chứng của bệnh sởi khiến hầu hết trường hợp tử vong bao gồm viêm phổi và viêm não.
Bệnh sởi lây lan qua đường truyền nhỏ giọt từ mũi, họng và miệng của người bị nhiễm virus. Những giọt nước này bắn ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Trong số những người chưa được chủng ngừa tiếp xúc với virus, hơn 90% sẽ mắc bệnh.
Người mắc bệnh có khả năng lây lan cao trong 4 ngày trước khi ban xuất hiện cho đến 4 ngày sau đó. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí và gây bệnh đến 2 giờ sau khi khỏi bệnh.
