Giữa tháng 5, anh Trần Việt Hà (57 tuổi, quận Tân Phú, TP.HCM) đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với tình trạng nuốt nghẹn, ăn uống khó khăn, thường xuyên nôn mửa, mất ngủ và sụt khoảng 5 kg trong 6 tháng. Bệnh nhân cho biết bị chứng trào ngược dạ dày cách đây khoảng 5 năm. Nhiều lúc đang ăn, anh bị nghẹn, bên dưới co thắt đẩy ngược lên nên ói hết. Thậm chí khi uống nước, anh cũng mắc nghẹn.
Dù khám và điều trị nhiều nơi, bệnh tình của anh ngày càng nặng hơn. Gần đây, anh được chỉ định thực hiện nong cơ vòng dưới thực quản bằng phương pháp bóng hơi, nhưng một tuần sau chứng nuốt nghẹn lại tái phát.
 |
| Anh Hà chia về tình trạng bệnh trong 5 năm qua. |
Sau khi thăm khám, TS.BS Đỗ Minh Hùng - Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa - chỉ định bệnh nhân làm một số xét nghiệm chẩn đoán để loại trừ nguyên nhân khác, đặc biệt là ung thư thực quản (bởi nuốt nghẹn là một trong số biểu hiện của ung thư thực quản). Kết quả cho thấy anh Hà bị chứng co thắt tâm vị (bệnh lý rối loạn chức năng ở thực quản) và có thể nong tiếp với bóng có kích thước đúng chuẩn hoặc mổ nội soi.
Theo bác sĩ Hùng, bệnh nhân từng thực hiện phương pháp nong cơ vòng thực quản bằng bóng hơi ở một cơ sở y tế. Tuy nhiên, có thể do kích thước bóng nong nhỏ, bệnh vẫn tái phát. Bệnh nhân có thể nong lại bằng bóng đúng chuẩn hoặc phẫu thuật nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua ngả bụng để giải quyết các triệu chứng.
Phương pháp phẫu thuật nội soi xâm lấn hơn so với dùng bóng hơi để nong, nhưng cho kết quả lâu dài. Bên cạnh đó, điều trị bằng phẫu thuật có tỷ lệ biến chứng trào ngược dạ dày nhiều hơn. Để khắc phục vấn đề này, sau phẫu thuật cắt cơ vòng dưới thực quản, bác sĩ kết hợp tạo van chống trào ngược cho bệnh nhân.
Ca phẫu thuật diễn ra thành công, bệnh nhân đáp ứng tốt, sau hai giờ có thể đi lại bình thường. Sau mổ, các triệu chứng nuốt nghẹn, đau ngực được cải thiện. Một tuần sau, bệnh nhân ăn được đồ lỏng và dần chuyển sang chế độ đặc hơn.
Khi đến tái khám, bệnh nhân không còn cảm giác nghẹn hay ói ngược lên khi ăn và không đau ngực, bụng. Người bệnh được dặn dò nhai kỹ cơm. Sau khi cắt chỉ, bệnh nhân có thể dùng tay xoa vết sẹo cho mềm.
 |
| Bác sĩ Minh Hùng tư vấn cho anh Hà trong lần tái khám. |
Co thắt tâm vị là bệnh lý rối loạn chức năng xảy ra ở thực quản, khiến cơ quan này mất khả năng đẩy thức ăn xuống dưới dạ dày và ứ đọng, gây nuốt nghẹn, đau khi nuốt, trào ngược, sụt cân… Đây là bệnh lý hiếm gặp ở thực quản, nguyên nhân chưa xác định.
Bệnh gây ra tình trạng rối loạn vận động của thực quản với biểu hiện đặc trưng là giảm nhu động thực quản và giảm khả năng giãn của cơ thắt thực quản dưới trong quá trình nuốt. Triệu chứng là gây mắc nghẹn, nuốt khó, trào ngược (diễn ra cả lúc ngủ), dẫn đến mất ngủ, đau ngực (đau khi nuốt), sụt cân do không ăn được.
Theo bác sĩ Minh Hùng, phương pháp nong cơ vòng dưới thực quản bằng bóng hơi trong điều trị co thắt tâm vị được áp dụng phổ biến trên thế giới. Bóng hơi có nhiều loại, đường kính khác nhau (3 cm, 3,5 cm và 4 cm). Bệnh nhân có thể nong 1-3 lần (nếu tái phát). Ưu điểm của phương pháp này là thời gian nong nhanh (5-7 phút), cho hiệu quả tốt. Sau hai ngày, người bệnh không còn triệu chứng nuốt nghẹn, thoát khỏi ách tắc với tỷ lệ gần như tuyệt đối. Tuy nhiên, nhược điểm là kết quả ngắn hạn, tỷ lệ tái phát cao.
Chia sẻ thêm, bác sĩ Minh Hùng cho biết thế giới hiện có phương pháp phẫu thuật cắt cơ vòng dưới thực quản bằng nội soi ống mềm. Ưu điểm là thực hiện nội soi qua ngả tự nhiên, không để lại sẹo, không tổn thương dây thần kinh số 10 trước.
Cả hai phương pháp đều có tai biến, biến chứng khác nhau, đòi hỏi bác sĩ thực hiện giàu kinh nghiệm. Mỗi phương pháp đem lại hiệu quả tốt cho từng loại co thắt tâm vị. Sắp tới, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh áp dụng phương pháp cắt cơ vòng dưới thực quản bằng nội soi ống mềm.
Do chưa có nguyên nhân rõ ràng, người có dấu hiệu bệnh, nhất là khi không ăn uống được, cần chữa trị sớm để phòng ngừa biến chứng viêm loét thực quản, chít hẹp thực quản, viêm phổi, áp xe phổi do thức ăn bị trào ngược, ứ đọng lâu ngày.
