Hàng nghìn năm trước, tổ tiên của loài người đã sáng tạo ra những sản phẩm độc đáo với cách làm đặc biệt.
Đến nay, nhiều phát minh biến mất, không thể tìm lại được, khiến giới nghiên cứu khó lòng tìm ra lời giải cho những sáng tạo kỳ lạ.
 |
| Tranh vẽ đoàn thuyền của Đế quốc Byzantine tấn công tàu địch bằng lửa Hy Lạp. Nguồn: Britannica. |
Greek fire - vũ khí quân sự bí ẩn
Theo BBC History Revealed, "Lửa Hy Lạp" - "Greek fire" - bắt đầu được sử dụng vào những năm 670 sau Công nguyên. Trong chiến tranh, Đế quốc Byzantine đã ném chất bí ẩn vào kẻ thù khi chiến đấu trên biển.
Chất lỏng này bắn qua một ống hút, cháy trong nước và chỉ có thể dập tắt bằng giấm, cát và nước tiểu. Đặc biệt, "Lửa Hy Lạp" nổi trên mặt nước, không bị nước cuốn trôi như các ngọn lửa thông thường khác.
Điều đó khiến nhiều người hiện đại đặt ra câu hỏi thành phần tạo ra ngọn lửa kỳ bí. Theo History Extra, "Greek fire" do một người Do Thái là Callinicus tại thành phố Heliopolis (thuộc Ai Cập cổ) tạo ra. Nhưng công thức cụ thể là bí mật không được tiết lộ.
Nhiều nhà nghiên cứu phỏng đoán thành phần của nó gồm dầu mỏ, naphta, vôi và lưu huỳnh. Tuy nhiên, câu trả lời bị chôn vùi cùng sự sụp đổ của Đế quốc Byzantine. "Lửa Hy Lạp" biến mất từ thế kỷ XV.
Flexible Glass - thủy tinh dẻo quý giá
Câu chuyện về thủy tinh dẻo vẫn còn là ẩn số chưa có lời giải. Người đầu tiên kể về Flexible Glass là vị quan Petronius.
 |
| Một chiếc bình thủy tinh làm thủ công ở thời La Mã. Ảnh: Ancientpages. |
Theo ông, thủy tinh dẻo do một người thợ thủy tinh tặng cho Hoàng đế Tiberius (trị vì từ năm 14 đến 37 Sau Công nguyên).
Khi bị ném xuống sàn, chiếc bình thủy tinh không hề vỡ mà chỉ méo móp. Thậm chí, sau khi người thợ làm kính chau chuốt, nó nhanh chóng trở lại hình dáng ban đầu.
Lo sợ chất quý này bị nhiều người biết đến và đánh chiếm, vua Tiberius ra lệnh giết hại nhà phát minh để chôn vùi bí mật.
Nhà sử học Dio Cassius cũng kể câu chuyện trên nhưng với một cái kết khác. Theo ông, thợ thủy tinh thực chất là pháp sư. Nguyên nhân là vì khi ném xuống sàn, anh ta đã định hình lại nó bằng tay không mà không cần đến lò nhiệt hun chảy thủy tinh.
Năm 2012, công ty Corning giới thiệu loại thủy tinh có tên Will Will Glass. Sản phẩm này chịu được nhiệt và đủ mềm dẻo để cuộn lại. Nó được chứng minh là thích hợp để chế tạo các tấm pin mặt trời.
Nếu người La Mã cổ đã chế tạo ra thủy tinh dẻo đúng như các truyền thuyết, họ đã đi trước thời đại cả nghìn năm.
Thuốc giải mọi loại chất độc
Một loại thuốc được cho là có thể giải mọi loại độc tố trên thế giới (universal antidote) do Vua Mithridates VI của Pontus (cai trị từ năm 120-63 trước Công nguyên) điều chế cùng bác sĩ riêng của Hoàng đế Nero.
Cũng như "Greek fire", công thức ban đầu của loại thuốc giải vạn năng cũng bị chôn vùi cùng thời gian. Nhà nghiên cứu dân gian Adrienne Mayor tại Đại học Stanford, trong bài báo năm 2008 có tiêu đề "Lửa Hy Lạp, mũi tên độc & bom bọ cạp: Chiến tranh sinh - hoá trong thế giới cổ đại", cho hay thành phần của nó gồm thuốc phiện, rắn lục xắt nhỏ kết hợp lượng nhỏ thuốc độc khác. Loại thuốc này được đặt tên Mithridatium, theo tên theo Vua Mithridates VI.
Ông Adrienne Mayor cho biết thêm năm 1992, Serguei Popov, nhà nghiên cứu vũ khí sinh học hàng đầu của dự án Biopreparat tại Liên Xô, đã cố gắng tạo ra chất Mithridatium hiện đại.
 |
| Thành phần của universal antidote, được cho là thuốc giải mọi loại độc tố, là bí ẩn chưa có lời giải. Ảnh: Getty. |
Bê tông La Mã độ bền nghìn năm
Các công trình cổ đại đồ sộ tồn tại hàng nghìn năm là minh chứng rõ ràng nhất cho phát minh không tưởng từ tổ tiên loài người - bê tông La Mã. Những loại bê tông ngày nay chỉ sử dụng được khoảng 50 năm là có dấu hiệu xuống cấp.
Trung tâm Tin tức Đại học California Berkeley, trong bài báo xuất bản năm 2013, lần đầu mô tả bí mật khiến bê tông La Mã bền bỉ qua thời gian. Đó là hợp chất canxi - nhôm - silicate - hydrate (CASH) liên kết với nhau.
Khi kết hợp lại, chúng phản ứng và tạo ra lượng khí thải carbon dioxide thấp hơn so với quá trình sản xuất bê tông hiện đại. Một số nhà nghiên cứu khác cho rằng thành phần bí mật của loại bê tông siêu bền này là tro núi lửa.
Tuy nhiên, bê tông La Mã cũng có nhược điểm như lâu khô, tuổi thọ dài nhưng lại yếu hơn bê tông hiện đại.
 |
| Bê tông La Mã có thể tồn tại hàng nghìn năm mà không hư hại, xuống cấp? Ảnh: Getty. |
Thép Damascus siêu cứng
Thời trung cổ, cái nôi sản sinh ra những thanh kiếm là Trung Đông. Tại đây, người thợ rèn lấy nguyên liệu thô là thép Wootz ở châu Á, sau đó chế tạo ra thép Damascus, rồi mới đem rèn thành các thanh vũ khí.
Điều đáng nói là chúng đều có độ bền khó hiểu. Mãi đến cuộc cách mạng công nghiệp, kim loại mạnh mới cho độ cứng như thép Damascus.
Bí mật của quá trình chế tạo Damascus Steel ở Trung Đông đã được tái hiện dưới kính hiển vi điện tử trong các phòng lab hiện đại. Lần đầu tiên, loại hợp chất này được sử dụng là vào khoảng 300 năm trước Công nguyên. Đến thế kỷ XVIII, công thức về thép Damascus bị thất truyền, nguyên nhân được cho là cạn kiệt tài nguyên.
 |
| Một thanh kiếm làm bằng thép Damascus. Ảnh: Ancient-origins. |
Năm 2006, nhóm nghiên cứu của chuyên gia Peter Paufler tại Đại học Dresden, thông qua bài viết trên tạp chí Nature, đưa giả thuyết các chất tự nhiên của vật liệu có nguồn gốc từ châu Á, khi kết hợp hỗn hợp chất tại lò rèn Trung Đông, tạo ra phản ứng mạnh. Nó hình thành cấu trúc vi mô, còn được gọi là ống nano carbon. Các ống này bao phủ bề mặt thanh kiếm và mang lại cho nó độ cứng đáng nể.
Cũng theo giả thuyết, các vật liệu được thêm vào quá trình sản xuất thép Damascus, bao gồm vỏ cây Cassia auriculata, cỏ sữa, vanadi, crom, mangan, coban, niken và một số nguyên tố quý hiếm được cho là lấy từ các mỏ ở Ấn Độ.
