Bệnh u mềm lây dễ nhầm lẫn với bệnh ngoài da

U mềm lây gây ra bởi một loại virus thuộc nhóm pox virus. Bệnh có thể lây lan nếu tiếp xúc trực tiếp với các nốt trên da người bệnh hoặc gián tiếp khi sử dụng chung một số đồ dùng cá nhân như khăn tắm. Các nốt thường xuất hiện sau vài tuần tiếp xúc virus. Chúng thường gặp và lan rộng hơn ở những bệnh nhân viêm da cơ địa.

Ở những người có tình trạng suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV, điều trị với thuốc ức chế miễn dịch, có thể xuất hiện nhiều nốt u mềm lây, nhưng phần lớn người bị u mềm lây thường là người khỏe mạnh. Thời gian ủ bệnh của u mềm lây được ước tính khoảng 2-6 tuần sau khi tiếp xúc với mầm bệnh.

Nhận biết bệnh u mềm lây

U mềm lây thường biểu hiện là một hoặc nhiều sẩn nhỏ, màu da với rốn lõm trung tâm. Người bệnh bị ức chế miễn dịch tăng nguy cơ có những sang thương kích thước lớn hơn và tình trạng bệnh lan rộng hơn.

Đôi khi bệnh có thể ngứa nhưng phần lớn chúng không có triệu chứng. Các nốt có thể chảy máu nhẹ, bội nhiễm và trở nên đau sau khi sang chấn hay cào gãi.

Các nốt của u mềm lây có các đặc điểm đặc trưng sau: Kích thước nhỏ (từ 2 đến 6 mm); tuy nhiên, chúng có thể lớn hơn, lên đến 10 đến 20 mm. Nhô cao, có hình dạng bán cầu (giống như cái vòm nhỏ), bề mặt bóng láng.

Biểu hiện u mềm lây thường ít hơn 20 nốt, có thể chỉ một vài nốt.

U mềm lây thường có màu da, đôi khi đỏ hoặc hồng. Điểm đặc trưng nhất là lõm trung tâm. Đôi khi một vùng da đỏ khô, giống như chàm, xuất hiện xung quanh các nốt u mềm lây.

Biểu hiện u mềm lây thường ít hơn 20 nốt, có thể chỉ một vài nốt. Tuy nhiên, chúng có thể tập trung thành đám. Vùng thường gặp nhất các nốt nhất là ở trên mặt, ngực, nách, đùi và vùng sinh dục.

Việc chẩn đoán bệnh u mềm lây để phân biệt với các bệnh sau:

• Bệnh milia: do sự tắc nghẽn của các tuyến mồ hôi với tổn thương cơ bản là các sẩn kích thước từ 1-2 mm, nổi cao trên mặt da, trong chứa nhân màu trắng, không ngứa, không đau, vị trí thường ở mặt, ngực và thân mình.
• Bệnh hạt cơm phẳng: tổn thương cơ bản là sẩn hơi nổi cao trên mặt da, bề mặt hơi sần sùi, kích thước từ 1 đến 5 mm, hình tròn hay hình đa giác màu da hay thẫm màu, ranh giới rõ đứng riêng rẽ hay thành đám, đôi khi thành dải (dấu hiệu Koebner).
• Bệnh u ống tuyến mồ hôi. Ngoài ra, còn phân biệt bệnh Penicillium marneffei thường gặp ở những người bệnh nhiễm HIV/AIDS. Tổn thương là các sẩn chắc kích thước 2-3 mm, nổi cao trên mặt da, màu da bình thường, lõm giữa, đứng riêng lẻ hoặc thành chùm ở bất kỳ vị trí nào của cơ thể. Xét nghiệm nấm dương tính.

Bệnh u mềm lây có chữa được không?

Bệnh u mềm lây thường tự giới hạn và lành hoàn toàn trong vòng 6 đến 18 tháng. Tuy nhiên, trong thời gian này các nốt mới có thể xuất hiện trong khi các nốt cũ mất đi. Đôi khi cần một vài năm khỏi hoàn toàn.

Những phương pháp điều trị bao gồm:

• Thuốc thoa tại chỗ như acid salicyclic và potassium hydroxide (dung dịch KOH). Các thuốc này gây kích ứng và gây viêm tại các nốt. Thuốc phải được thoa cẩn thận để tránh gây kích ứng da xung quanh. Đôi khi một sẹo nhỏ hay thay đổi sắc tố da có thể xảy ra sau khi lành bệnh.
• Đốt lạnh bằng ni-tơ lỏng (cryotherapy) vài lần cho đến khi lành.
• Nạo các nốt bằng một dụng cụ sắc nhọn (như curretage) sau khi gây tê tại chỗ bởi bác sĩ.
• Các nốt ở mi mắt có thể được xử lý bởi bác sĩ nhãn khoa.
• Kem chứa hóa chất tác động lên hệ miễn dịch (imiquimod) đã được dùng điều trị u mềm lây, nhưng chưa được công nhận và một vài nghiên cứu đã cho thấy rằng chúng không hiệu quả.
• Không khuyến cáo nặn các nốt vì có thể dẫn đến sẹo và nguy cơ lây lan các nốt đến các vùng khác của cơ thể.
• Không khuyến khích việc tự ý cắt các nốt vì có thể làm lây lan virus hoặc gây ra sẹo nhẹ, đặc biết có thể gây nhiễm trùng sau đó.

Tóm lại: Bệnh u mềm lây do virus Molluscum contagiosum (MCV) gây ra, đây là một loại poxvirus thường gây nhiễm trùng khu trú ở da. Vì vậy khi mắc cần đến cơ sở y tế để được điều trị. Người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không để lây bệnh cho người khác, đặc biệt là những người trong gia đình. Sử dụng đồ dùng cá nhân riêng gồm khăn tắm, quần áo và chăn gối.