Bàng quang là cơ quan nằm ở bụng dưới, chứa nước tiểu do thận bài tiết ra và đào thải nó ra ngoài thông qua đường niệu đạo. Theo Mayo Clinic, ung thư bàng quang là bệnh phổ biến, khởi phát từ các tế bào của bộ phận.
Tỷ lệ mắc ung thư bàng quang đứng thứ 4 ở nam giới (sau ung thư tuyến tiền liệt, phổi, đại trực tràng) và thứ 7 với nữ giới. Nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn phụ nữ gấp 3 lần.
Hầu hết bệnh ung thư bàng quang được chẩn đoán ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, đây là bệnh dễ tái phát sau khi chữa khỏi. Vì thế, bệnh nhân phải xét nghiệm, theo dõi thường xuyên trong nhiều năm.
Dấu hiệu
Tại Việt Nam, theo thông tin từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, mỗi năm, khoảng 2.000 trường hợp mắc ung thư bàng quang mới được phát hiện.
Triệu chứng điển hình nhất của ung thư bàng quang là có máu trong nước tiểu. Điều này khiến nước tiểu chuyển sang màu nâu hoặc đỏ, kèm máu cục và được gọi là tiểu ra máu. Bệnh nhân còn gặp thêm một số dấu hiệu khác ít phổ biến hơn như đi tiểu nhiều lần, tiểu không kiểm soát, cảm giác nóng rát khi tiểu tiện.
Nếu ung thư bàng quang giai đoạn cuối và bắt đầu lan rộng, bệnh nhân sẽ bị đau vùng xương chậu, sụt cân bất thường, nổi hạch 2 bên bẹn và phù nề chân.
 |
| Nước tiểu màu nâu, đỏ hoặc có cục máu đông là triệu chứng thường gặp của nhiều bệnh lý về bàng quang, tiết niệu. Ảnh: Freepik. |
Tuy nhiên, không phải bất kỳ ai có nước tiểu màu nâu cũng đều mắc ung thư bàng quang. Nó có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác như nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm bàng quang, nhiễm trùng thận, sỏi thận, viêm niệu đạo, phì đại tuyến tiền liệt.
Mọi tế bào trong bàng quang đều có thể phát triển thành ác tính, gây ung thư. Dựa trên nơi tế bào ung thư khởi phát, bệnh được chia thành:
Ung thư biểu mô: Xảy ra ở các tế bào lót bên trong bàng quang. Các tế bào biểu mô giãn nở khi bàng quang đầy và co lại khi nó rỗng. Đây cũng là loại ung thư bàng quang phổ biến nhất tại Mỹ.
Ung thư biểu mô tế bào vảy: Loại ung thư này có liên quan tình trạng bàng quang bị kích thích mạn tính do nhiễm trùng hoặc sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài. Ung thư bàng quang tế bào vảy rất hiếm khi xảy ra tại Mỹ và phổ biến hơn ở những nơi thường xuyên có các ca nhiễm ký sinh trùng như sán. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây loại ung thư này.
Ung thư biểu mô tuyến: Ung thư biểu mô tuyến khởi phát trong các tế bào của tuyến tiết chất nhờn của bàng quang. Đây là loại rất hiếm khi được ghi nhận.
 |
| Ngoài tiểu ra máu, bệnh nhân bị ung thư bàng quang còn có thể đau vùng xương chậu, phù nề chân... Ảnh: Freepik. |
Cách phòng ngừa
Những bệnh nhân bị ung thư bàng quang thường phải sống chung với cảm giác mệt mỏi, trầm cảm vì tình trạng đau buốt, khó chịu. Nếu phải cắt bỏ bàng quang, bệnh nhân có thể được chỉ định tái tạo hoặc dùng ống thông bên ngoài.
Ung thư bàng quang còn có thể gây rối loạn cương dương (với nam giới) và thu hẹp vùng kín (ở phụ nữ). Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống hôn nhân của bệnh nhân.
Khoảng 77% bệnh nhân sống thêm hơn 5 năm sau khi phẫu thuật, xạ hoặc hóa trị bàng quang. Khoảng 70% bệnh nhân sống trên 10 năm và 65% người trên 15 năm. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại bệnh và giai đoạn tiến triển của tế bào ung thư.
Theo tổ chức Ung thư Mỹ, những nhóm người sau đây có nguy cơ mắc ung thư bàng quang cao hơn: Thường xuyên hút thuốc lá; có người thân từng bị bệnh; tiếp xúc nhiều với cao su, da thuộc, vật liệu in, dệt, sơn, kim loại, chất hóa học từ dầu mỏ; uống nước có hàm lượng cao asen; có tiền sử bị nhiễm trùng bàng quang; sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài.
Hiện nay, y học chưa tìm ra cách cụ thể để ngăn ngừa ung thư bàng quang. Do đó, chúng ta chỉ có thể giảm thiểu nguy cơ bị bệnh bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh. Tài liệu của Mayo Clinic khuyên chúng ta không nên hút thuốc. Người hút thuốc lá có nguy cơ bị ung thư bàng quang cao gấp 4 lần bình thường.
Nếu đang tiếp xúc, làm việc trong môi trường hóa chất, bạn cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện bệnh kịp thời. Bệnh càng được phát hiện ở giai đoạn sớm, tỷ lệ chữa khỏi càng cao.
Để giảm bớt áp lực và ảnh hưởng lên bàng quang, tiết niệu, bạn nên ăn nhiều rau, củ, quả, trái cây. Chế độ ăn uống nhiều rau xanh, trái cây sẽ giúp bổ sung chất chống oxy hóa, giảm nguy cơ bị ung thư.
Nguy cơ mắc ung thư của chúng ta càng tăng khi bạn già đi. Do đó, bạn cũng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần.
