Tại Genhe, một thành phố nằm trong dãy núi Đại Hưng An, khu tự trị Nội Mông, các lều trại và lều du mục phủ tuyết trắng xóa. Xung quanh là hàng loạt người livestream, hào hứng giới thiệu về cảnh đẹp mùa đông cho khán giả trên cả nước.
Genhe là một trong những khu vực có vĩ độ cao nhất của Trung Quốc, nơi nhiệt độ đôi khi xuống tới -58 độ C, và trung bình mùa đông là -30 độ C.
Dãy núi băng giá này đang trở thành điểm đến thu hút các nhân vật livestream về cuộc sống ngoài trời. Họ kiếm sống bằng việc chia sẻ những chuyến phiêu lưu đến những nơi xa xôi, khó tiếp cận trên các nền tảng như Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc).
Nhưng vào cuối tháng 11 năm ngoái, cộng đồng này bàng hoàng trước tin một livestreamer tên Zeng được phát hiện đã qua đời trong xe, nghi do ngộ độc khí carbon monoxide. Sự việc này đã vạch trần những nguy hiểm thật sự của chuyến phiêu lưu ngoài trời trong điều kiện khắc nghiệt.
Chuyến đi nguy hiểm
Zeng, 57 tuổi, đến từ vùng nông thôn Nam Bình, tỉnh Phúc Kiến. Trong khoảng một năm qua, ông livestream trên Douyin với tên gọi "Anh Min du hành thế giới" và thu hút hơn 3.000 người theo dõi.
Con gái ông, Wang Li, cho biết cha mình đã dần dần tự tin vào sự nghiệp livestream và quyết định lên Genhe trong mùa đông này. Ngày 20/11, ông lên đường với một con mèo và một chú chó làm bạn đồng hành.
 |
| Những hình ảnh ông Zeng đang phát trực tiếp. Ảnh: Douyin. |
Wang nói rằng sau khi cha đến Genhe, hai cha con gặp khó khăn khi liên lạc vì vấn đề điện thoại. Ông chia sẻ rằng hai con vật nuôi ở lều, còn ông ngủ trong xe.
Tuy nhiên, vào ngày 25/11, người hâm mộ nhận ra rằng Zeng đã biến mất khỏi màn hình. Đến rạng sáng 26/11, Wang nhận được cuộc gọi báo tin cha cô đã qua đời. Cô tìm hiểu qua các livestreamer khác và biết được cha mình đã qua đời trong giấc ngủ do ngộ độc khí carbon monoxide từ than đốt trong xe.
Chẳng hề dễ dàng
Theo các nhà chức trách địa phương, Zeng là một trong gần 100 người livestream đã đổ về Genhe mùa đông này, với đa số dựng trại tại thị trấn dân tộc Evenki Aoluguya.
Gangzi là một trong những người đến sớm nhất. Anh chàng 35 tuổi đến từ tỉnh Hồ Bắc từng làm nhân viên bán mỹ phẩm, nhưng lại có đam mê du lịch bằng xe dã ngoại. Tháng 5 vừa qua, anh bắt đầu livestream và đăng video ngắn lên Douyin về việc cải tạo xe, thu hút được 10.000 lượt theo dõi. Thấy được tiềm năng, anh quyết định dấn thân toàn thời gian cho việc livestream.
 |
| Liu Dali phát trực tiếp cho người hâm mộ. Ảnh: Liu Dali. |
Vào cuối tháng 10, khi người dân miền Nam Trung Quốc vẫn đang mặc áo thun, Gangzi đã bận rộn dọn tuyết ở Genhe. Anh cũng giúp đồng nghiệp Liu Dali quay các video lập trại và dựng chỗ cư trú. Liu chỉ có một tấm chăn điện và túi ngủ. Nơi trú ngụ của anh là nhà kính được cải tạo với lớp bông cách nhiệt và bên trong có bếp lò sưởi.
Gangzi cũng trú đêm trong xe RV, lắp thêm máy sưởi và dẫn khói ra ngoài. Anh chàng chia sẻ: "Người xem trực tuyến rất háo hức xem hôm sau chúng tôi sẽ thay đổi gì". Nhờ vào việc livestream, lượt theo dõi của anh tăng từ 10.000 lên 80.000.
Mỗi ngày, Gangzi nghỉ ngơi ban ngày và livestream từ hoàng hôn đến nửa đêm, khoảng 6-7 tiếng. Quà tặng ảo từ người hâm mộ trên Douyin là nguồn thu nhập chính của anh, có những món quà lên tới 3.000 nhân dân tệ (420 USD). Ngoài ra, anh còn hợp tác với các nhãn hiệu dã ngoại để quảng bá thiết bị như lều hơi.
Tuy nhiên, biến đam mê thành nghề nghiệp không hề dễ dàng. Gangzi thừa nhận: "Trước đây, tôi rất thích cuộc sống này. Nhưng khi trở thành công việc chính, nó trở nên mệt mỏi. Livestream hàng ngày đòi hỏi phải luôn nghĩ về kịch bản, nội dung, thậm chí là dù buồn ngủ cũng phải bắt đầu quay".
Liu Dali cũng cảm thấy công việc livestream rất kiệt sức. "Nếu livestream ngoài trời 5 tiếng, cơ thể như đóng băng. Dù có nghỉ ngơi, vẫn thấy đau nhức", anh chia sẻ.
Bất chấp những khó khăn, những người livestream như Gangzi, Liu Dali và Ah Tao vẫn quyết tâm theo đuổi đam mê và kiếm sống từ nó, dù biết rằng đó là con đường chẳng hề dễ dàng.
Kiểm tra an toàn
Zeng lớn tuổi hơn nhiều so với những người làm nội dung về du lịch ngoài trời. Khoảng năm 2022, Zeng bắt đầu tìm hiểu về Douyin và thấy thật thú vị khi mọi người có thể kiếm sống từ việc livestream. Nghĩ rằng đây là cơ hội để gặp gỡ nhiều người mới, ông quyết định thử sức.
Ban đầu, không có nhiều người ủng hộ quyết định này. Sếp của Zeng rất quý trọng ông và không hiểu vì sao ông lại muốn nghỉ việc. Người này thậm chí còn giữ lại vị trí cho Zeng nếu ông muốn quay lại. Bạn bè và người thân cũng khuyên ông nên giữ công việc ổn định. Nhưng con gái ông, Wang, lại khuyến khích ông theo đuổi đam mê, bởi cô biết cha mình có khả năng học hỏi rất nhanh.
 |
| Lều trại của các livestreamer ở Genhe. Ảnh: WeChat. |
Lúc mới bắt đầu, Zeng thậm chí còn gặp khó khăn khi sử dụng điện thoại thông minh. Wang phải hướng dẫn từng bước, từ cách dùng ứng dụng mua sắm đến các công cụ cơ bản khác. Có khi ông hát liên tục suốt 5 tiếng đồng hồ đến mức mất giọng.
Buổi livestream đầu tiên của ông diễn ra tại quê nhà ở Phúc Kiến. Sau đó, ông đi đến Tân Cương, Quảng Đông và Tây Tạng. Có ngày, ông thu hút được 300 người theo dõi mới. Wang kể lại rằng có thời điểm, ông có hơn 2.000 người xem cùng lúc.
Ban đầu, thu nhập của Zeng khá thấp nhưng ông vẫn rất nghiêm túc với công việc. Ông quan sát cách các streamer khác làm, ghi chú những điểm họ làm tốt, số lượng người xem và quà tặng họ nhận được. Chỉ trong khoảng 5 tháng, ông đã có hơn 9.000 người theo dõi.
Sau khi Zeng qua đời, chính quyền Genhe khuyến cáo các streamer nên ở khách sạn thay vì ngủ trong lều hay trong xe để giảm nguy cơ tai nạn. Người dân địa phương bắt đầu chia sẻ mẹo trên mạng về cách đốt củi và than an toàn trong không gian kín.
Gangzi, một streamer khác, đã chuẩn bị kỹ càng cho chuyến đi đến Genhe. Anh kiểm tra nước chống đông trong xe, mua 5 bếp lò và 2 máy phát hiện khí carbon monoxide. "Bạn phải giữ cho không gian thông thoáng, đảm bảo than cháy đỏ hoàn toàn, và tốt nhất là có thiết bị phát hiện khí độc. Đừng đóng kín cửa lều, hãy để một khe hở nhỏ".
Ngoài nguy cơ ngộ độc khí carbon monoxide, các streamer còn đối mặt với điều kiện lái xe nguy hiểm do tuyết dày và đường trơn trượt.
AI có cướp đi công việc của chúng ta?
Trong cuốn AI chuyện chưa kể, tác giả Tomoe Ishizumi cho rằng đây chỉ là công cụ tối ưu không hơn không kém. Có một điều chắc chắn rằng AI có thể thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta không nên nghĩ máy móc sẽ cướp đi công việc của con người mà hãy nghĩ rằng máy móc sẽ làm những công việc vất vả để con người có thời gian sáng tạo hơn.
