Biến chủng SARS-CoV-2 mới tại Mỹ có gì bất thường?

Gần một năm sau đại dịch, Covid-19 trở thành nỗi khiếp sợ với người dân Mỹ. Đây là quốc gia có tỷ lệ người mắc và tử vong sau khi nhiễm SARS-CoV-2 nhiều nhất thế giới. Mới đây, quốc gia này đối mặt vấn đề đáng lo khác đó là virus biến chủng.

Theo CNBC, biến chủng SARS-CoV-2 mới được xác định ở bệnh nhân Covid-19 tại Columbus, bang Ohio, Mỹ. Biến chủng mang đặc điểm hoàn toàn khác những loại đã được phát hiện ở Anh, Brazil, Nhật Bản hay Nam Phi.

Sự kết hợp chưa từng thấy của các đột biến lạ

Biến chủng COH.20G/501Y vẫn còn là ẩn số với các nhà nghiên cứu tại Mỹ. Nó được Trung tâm Y tế Wexner của Đại học Bang Ohio phát hiện. Tuy nhiên, Phó giáo sư William Hanage, Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan, cho hay ông không ngạc nhiên khi Mỹ phát hiện biến chủng mới, nhất là trong bộ gene của nó chứa đột biến N501Y. Bởi thực tế, đột biến này đã có mặt ở nhiều biến chủng khác của SARS-CoV-2 như Anh, Nam Phi, Brazil.

Dù vậy, đến nay, điều duy nhất họ biết đó là mã gene di truyền của nó chứng minh biến chủng có nguồn gốc từ Mỹ. Điểm đặc biệt khiến họ rất ngạc nhiên đó là sự kết hợp của 3 đột biến chưa từng tìm thấy trước đó trong bộ gene của SARS-CoV-2.

Ba đột biến này nhanh chóng lây lan ra nhiều ca bệnh mới tại Mỹ. Nghiên cứu trên trình tự di truyền của hơn 220 mẫu bệnh phẩm thu được từ Columbus từ tháng 4/2020 đến tháng 1 còn cho thấy điều bất thường khác. Đó là 3 đột biến này đã tồn tại trong cơ thể người mắc Covid-19 ở khu vực trên từ lâu, trước khi nó được các nhà khoa học chú ý đến.

Các nhà khoa học không chắc về mức độ nguy hiểm của chủng virus mới này. Tuy nhiên, một nhà khoa học trong nhóm vẫn cảnh báo biến chủng mới này tại Mỹ thách thức họ đưa ra kết luận liệu vaccine và phương pháp điều trị hiện tại có áp chế được virus hay không.

Người thân tham dự đám tang của những nạn nhân Covid-19 tại Manaus, Brazil, ngày 13/1. Ảnh: AFP.

Làm gì để hạn chế virus đột biến?

Trước những câu hỏi chưa có lời giải về biến chủng SARS-CoV-2 mới, Giám đốc Trung tâm Y tế Wexner bang Ohio, Peter Mohler, khuyên chúng ta không nên phản ứng quá mức với biến chủng mới cho tới khi có thêm dữ liệu.

Trong khi đó, Giáo sư Ben Bimber, Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon, cho biết: “Cách duy nhất để ngăn chặn sự xuất hiện của biến chủng virus mới là không cho nó tiếp tục lây lan. Mỗi khi virus nhân lên, nó có thêm cơ hội để biến đổi. Nếu ngày càng nhiều người bị nhiễm, cơ hội đó càng cao”.

Theo vị chuyên gia này, đột biến lạ xuất hiện trong bộ gene của virus không hẳn là điều tệ. Bởi có nhiều trường hợp, một số đột biến làm virus yếu hơn. Hiện tại, họ không rõ hai biến chủng mới của SARS-CoV-2 mới được xác định tại Ohio sẽ ảnh hưởng ra sao tới cách nó hoạt động.

Nhà virus học Angela Rasmussen, thành viên Trung tâm Khoa học và An ninh Y tế Toàn cầu của Đại học Georgetown, cho biết không phải mọi biến chủng mới của SARS-CoV-2 đều là đáng lo. “Chúng ta nên lo lắng khi biến chủng đi kèm những bằng chứng dịch tễ học như tốc độ lây lan, độc lực”, bà nói.

Dù vậy, vị chuyên gia này vẫn nhấn mạnh bất kể biến chủng mới xuất hiện có nguy hiểm hay không, chúng ta cần cảnh giác với Covid-19. Bà Angela khuyến cáo người dân đeo khẩu trang, tránh tụ tập và rửa sạch tay bằng xà bông. Điều này ngăn SARS-CoV-2 tiếp tục lây lan và có cơ hội biến chủng.

Theo nhà virus học Christian Drosten, Bệnh viện Đại học Charité ở Berlin, Đức, việc duy nhất chúng ta có thể làm hiện nay là tiêm phòng cho người dân toàn cầu càng nhanh càng tốt. Thành viên Tổ chức Y tế Thế giới về vaccine, Philip Krause, cho biết hiện nay, SARS-CoV-2 chưa có biểu hiện kháng thuốc.

Tuy nhiên, sự tiến hóa nhanh chóng của biến chủng cho thấy khả năng virus kháng thuốc là rất dễ xảy ra. Các nhà nghiên cứu cần có sự cập nhật trong công thức vaccine để chủ động, đi trước quá trình tiến hóa của virus.