Bốn nước Bắc Âu chia sẻ bí quyết với Việt Nam

“Dựa trên những nguyên tắc về kinh tế tuần hoàn, Việt Nam có thể đạt được những lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường đáng kể. Kinh tế tuần hoàn có thể tạo ra những cơ hội kinh doanh mới, việc làm mới, thu nhập cao hơn, đồng thời giảm thiểu rác thải và ô nhiễm, cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên”, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Ann Måwe nhận định.

Theo bà, một lĩnh vực mà Việt Nam có thể hưởng lợi từ mô hình kinh tế tuần hoàn là quản lý rác thải. Bà nhận định rác thải là một thách thức rất lớn với Việt Nam, và việc xử lý rác thải hiện nay cũng không phải là cách tiếp cận bền vững.

"Nếu chúng ta áp dụng nguyên tắc kinh tế tuần hoàn, từ việc là một vấn đề, rác thải có thể trở thành một nguồn tài nguyên, cũng như tạo ra những cơ hội kinh doanh mới”, bà cho biết.

Phát biểu trên được Đại sứ Måwe đưa ra tại buổi hội thảo “Giải pháp xanh cho nền kinh tế tuần hoàn và quản lý chất thải cũng như những khuyến nghị về chính sách cho Việt Nam”.

Hội thảo được tổ chức nhân ngày Bắc Âu (23/3), do Đại sứ quán các nước Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức tại Hà Nội.

Sự kiện tập trung vào cách khu vực Bắc Âu, được biết đến với những cam kết mạnh mẽ đối với môi trường và tính tuần hoàn, đang dẫn đầu trong quá trình đổi mới sáng tạo xanh.

Tọa đàm tạo điều kiện để các tổ chức và công ty Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực này học hỏi từ mô hình Bắc Âu, thúc đẩy tăng trưởng và đóng góp cho chương trình nghị sự 2030, thỏa thuận Paris cũng như đạt được sự phục hồi xanh và toàn diện sau đại dịch Covid-19.

"Sử dụng tài nguyên như thể có 4 hành tinh"

“Tính tuần hoàn và phát triển bền vững là trọng tâm của các quốc gia Bắc Âu. Chúng tôi mong muốn được chia sẻ những bài học và kinh nghiệm quý báu của mình để có thể chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng bền vững hơn”, Đại sứ Ann Måwe nhấn mạnh trước thềm sự kiện.

Theo bà, điều đó sẽ vừa giúp tăng trưởng kinh tế và vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cũng như tìm ra "hướng đi tốt nhất để cả kinh tế và môi trường đều thắng".

Tại sự kiện, Jan Agri, cố vấn các dự án đổi mới và kinh doanh tại Chương trình Đổi mới Chiến lược Re:Source của Thụy Điển, khẳng định Trái Đất đang cạn kiệt tài nguyên nhanh chóng. Điều đó đòi hỏi phải tối ưu hóa nhu cầu sử dụng tài nguyên, ông cho hay.

Trong khi đó, Tim Forslund, thuộc Viện Đổi mới Sáng tạo Phần Lan (SITRA), viện dẫn thông tin cho thấy thế giới mất đi lượng tài nguyên quá lớn do cách khai thác và sử dụng của con người.

“Chúng ta chỉ có một hành tinh, vậy mà chúng ta sử dụng hành tinh như thể chúng ta có tới 4 hành tinh vậy”, ông Forslund nhận định trong phần trình bày của mình.

“Nhìn trên toàn thế giới, chúng ta đang mắc kẹt trong nền kinh tế tuyến tính, khi nhiên liệu, nguồn tài nguyên chỉ được dùng một lần. Chúng ta cần nghĩ xem làm sao để tạo ra được nhiều giá trị hơn với những nguồn lực và thời gian chúng ta có”, ông nói. Qua đó, ông chỉ ra một phần của giải pháp chính là nền kinh tế tuần hoàn.

Đại diện của một số tổ chức và công ty Bắc Âu khác, bao gồm Elextrolux (Thụy Điển), Valmet (Phần Lan), SINTEF, TOMRA (Na Uy) và Gehl Architects (Đan Mạch),... cũng đã tham gia tọa đàm.

Các đại diện đã thảo luận về mô hình kinh doanh tuần hoàn của họ cùng với các cam kết tăng cường việc tái chế, giảm thiểu chất thải và khí thải carbon trong quá trình hoạt động.

Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Ann Måwe phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam.

Họ nhấn mạnh những nỗ lực trong việc nâng cao kỹ năng, tài chính, áp dụng công nghệ cũng như môi trường pháp lý thuận lợi sẽ là chìa khóa để tận dụng tối đa quá trình chuyển đổi xanh và khai phóng toàn bộ tiềm năng cho tương lai của Việt Nam.

Các quốc gia Bắc Âu bao gồm Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển, Iceland cũng như Quần đảo Faroe, Greenland và Åland, đã tạo thành một trong những hình thức hợp tác chính trị khu vực lâu đời và đa dạng nhất.

Khu vực có 27 triệu dân này lại là một trong những khu vực hội nhập nhất, cùng nhau chia sẻ các giá trị và mục tiêu phát triển chung.

Do đó, các quốc gia Bắc Âu thường đạt điểm cao trên các bảng xếp hạng và chỉ số quốc tế, chẳng hạn chỉ số sáng tạo, hạnh phúc, phát triển con người, phúc lợi công dân, chỉ số phát triển toàn diện, chỉ số bền vững,...

“Đối với các nước Bắc Âu, kinh tế tuần hoàn là một công cụ hiệu quả để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên và cải thiện môi trường. Đồng thời, nó sẽ giúp tạo thêm việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đóng góp vào phúc lợi chung của toàn xã hội”, Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam Keijo Norvanto nhận định.

Mong muốn chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam

Nhấn mạnh về vai trò của khu vực tư nhân trong thúc đẩy các giải pháp sáng tạo xanh, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Hilde Solbakken cho biết: "Ở khu vực Bắc Âu, chúng tôi đã thấy rõ các giải pháp sáng tạo của khu vực tư nhân có thể dẫn đến những cải thiện đáng kể trong quy trình quản lý chất thải và giảm thiểu ô nhiễm nhựa”.

“Chúng tôi tin rằng khi chính phủ có các quy định và cơ chế khuyến khích phù hợp, chúng ta có thể giải phóng tiềm năng của khu vực tư nhân để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh”, bà nói thêm.

Bên cạnh đó, PGS.TS Dương Trung Ý, Phó giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, ghi nhận tầm quan trọng của những nỗ lực này và sự cần thiết của hợp tác quốc tế.

“Khi Việt Nam cam kết chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp và xanh hơn sau đại dịch Covid-19, đây thực sự là thời điểm thích hợp để để lồng ghép kinh tế tuần hoàn nhằm quản lý hiệu quả các nguồn tài nguyên, hạn chế khí thải và chất thải, cũng như tái tạo môi trường”, ông nói.

Ông khẳng định nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong đó có các nước Bắc Âu về phát triển kinh tế tuần hoàn sẽ giúp có thêm những gợi mở chính sách phù hợp với điều kiện thực tế đất nước để xây dựng nền kinh tế vững mạnh, góp phần nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Phần Lan được xếp hạng là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới vào năm 2023. Ảnh: Reuters.

Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam Nicolai Prytz cũng bày tỏ mong muốn chia sẻ kiến thức kinh nghiệm với Việt Nam.

"Chúng tôi tin rằng việc chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn tốt với các đối tác là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển bền vững”, ông nói.

Khu vực Bắc Âu đã triển khai nhiều chính sách và sáng kiến ​​để thúc đẩy phát triển bền vững. Đan Mạch đã thực hiện chiến lược chuyển đổi xanh, tập trung vào việc giảm 70% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030 so với mức của năm 1990 và tiến tới mức phát thải ròng bằng 0 vào muộn nhất là năm 2050.

Phần Lan là quốc gia đầu tiên trên thế giới xây dựng lộ trình quốc gia tiến tới nền kinh tế tuần hoàn (2016-2025) nhằm giảm phát sinh chất thải và thúc đẩy việc tái sử dụng nguyên vật liệu.

Na Uy hiện khởi động Sáng kiến ​​Công nghiệp Xanh để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi, tạo việc làm, tăng xuất khẩu và cắt giảm phát thải khí nhà kính.

Trong khi đó, Thụy Điển đã đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng về tính bền vững, bao gồm cả việc không sử dụng nhiên liệu hóa thạch và sử dụng 100% năng lượng tái tạo vào năm 2045.