Bức ảnh 'triệu đô'

Một con hổ nhìn thẳng vào máy ảnh khi bước qua những chiếc lá khô và rễ cây dày đặc, khu rừng nhiệt đới xanh tươi làm nổi bật lên bộ lông sọc đen và cam đặc trưng của con vật. Ảnh: WWF-US.

Emmanuel Rondeau đã chụp ảnh những con hổ khắp châu Á suốt thập kỷ qua, từ vùng hẻo lánh nhất ở Siberia đến các thung lũng hoang sơ của Bhutan. Nhưng khi bắt đầu kế hoạch chụp ảnh hổ trong những khu rừng nhiệt đới cổ xưa ở Malaysia, anh không khỏi hoài nghi, theo CNN.

Nhiếp ảnh gia động vật hoang dã người Pháp chia sẻ: “Chúng tôi thực sự không chắc liệu cách này có hiệu quả hay không, bởi đất toàn quốc chỉ còn lại 150 con hổ, ẩn náu trong khu rừng nhiệt đới rậm rạp rộng hàng chục nghìn km2".

“Số lượng hổ ở Malaysia đang sụt giảm ở mức đáng báo động”, Rondeau cho hay. Vào những năm 1950, Malaysia có khoảng 3.000 con hổ, nhưng môi trường sống thu hẹp, thức ăn teo tóp và nạn săn trộm đã khiến số lượng hổ bị suy giảm. Đến năm 2010, theo WWF, con số này hao hụt xuống còn 500 con và tiếp tục giảm.

Hổ Mã Lai là một phân loài có nguồn gốc từ Bán đảo Malaysia và là phân loài hổ nhỏ nhất ở Đông Nam Á.

“Chúng ta đang tới cột mốc mà nếu tình hình vẫn đi xuống, trong 5 năm nữa, hổ Mã Lai có thể trở thành quá khứ và chỉ còn trong trang sử”, Rondeau cho biết.

Quyết tâm không để điều đó xảy ra, Rondeau đã hợp tác với WWF-Malaysia vào năm ngoái để lập hồ sơ về loài hổ khó nắm bắt này và đặt trọng tâm vào hoạt động bảo tồn của quốc gia.

Phải mất 12 tuần chuẩn bị, 8 chiếc máy ảnh, 136 kg thiết bị, 5 tháng kiên nhẫn chụp ảnh và vô số dặm đường phải đi qua trong Công viên Royal Belum rộng 117.500 hectare… và cuối cùng, vào tháng 11/2023, Rondeau đã chụp được bức ảnh mà anh hy vọng có thể truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo của các nhà bảo tồn.

“Bức ảnh này là hình ảnh cuối cùng của loài hổ Mã Lai - hoặc cũng có thể là hình ảnh đầu tiên về sự trở lại của loài hổ Mã Lai”, anh nói.

Bức ảnh “triệu đô” hồi sinh hy vọng

Bẫy camera thông thường - giống như hàng trăm chiếc bẫy được các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu và nhà bảo tồn của công viên sử dụng - thường có kích thước bằng một chiếc điện thoại thông minh lớn và được kích hoạt bằng cảm biến chuyển động phạm vi rộng.

Bẫy camera của Rondeau lớn hơn nhiều so với loại thông thường, mỗi thiết bị chứa một máy ảnh DSLR có độ phân giải cao trong vỏ chống thấm nước, cũng như đèn flash được lắp trên tán cây phía trên. Ảnh: WWF-US.

Tuy nhiên, bẫy camera của Rondeau lớn hơn nhiều, mỗi thiết bị chứa một máy ảnh DSLR có độ phân giải cao trong vỏ chống thấm nước, cũng như đèn flash được lắp trên tán cây phía trên. Máy ảnh được kích hoạt bởi một chùm tia hồng ngoại duy nhất, cho phép Rondeau thiết lập góc ảnh chính xác mà anh muốn.

“Tôi đang cố gắng tìm địa điểm dọc theo con đường mòn đẹp nhất”, Rondeau giải thích. “Tôi xác đinh khung hình chính xác như thể con hổ đang ở đó - tôi biết rõ từng centimet con hổ sẽ ở đâu”.

Vị nhiếp ảnh gia không làm việc một mình. Một nhóm kiểm lâm, phần lớn gồm những người thuộc bộ tộc Jahai Orang Asli bản địa đã sống ở khu vực này qua nhiều thế hệ, đã giúp anh định hướng trong khung cảnh rộng lớn, hiểm trở và đặt bẫy ảnh.

Mất hơn một tuần để lắp đặt camera: Rondeau và nhóm hỗ trợ đã vận chuyển thiết bị băng qua hồ lớn giữa công viên, nhằm tránh đưa thiết bị qua địa hình không bằng phẳng. Pin cũng cần phải được thay hàng tháng và hình ảnh được thu thập từ thẻ nhớ theo cách thủ công, vì vậy, việc tìm ra những địa điểm có thể tiếp cận với số lượng động vật hoang dã cao là tối quan trọng.

Nhiếp ảnh gia Emmanuel Rondeau cùng đội hỗ trợ. Ảnh: WWF-US.

Ban đầu, kết quả rất khiêm tốn. Một chiếc camera bị đàn kiến tràn vào, chiếc còn lại bị voi phá hủy.

Nhưng sau đó, 5 tháng trôi qua: Một con hổ nhìn thẳng vào máy ảnh khi bước qua những chiếc lá khô và rễ cây dày đặc, khu rừng nhiệt đới xanh tươi làm nổi bật lên bộ lông sọc đen và cam đặc trưng của con vật.

“Cuối cùng thì chúng tôi cũng chụp được bức ảnh. Thật sự nhẹ cả người”, Rondeau nói.

Azlan Mohamed, người quản lý hoạt động giám sát và bảo vệ hổ của WWF-Malaysia, cho biết WWF đã so sánh bức ảnh này với các hình ảnh khác trong cơ sở dữ liệu nhưng không tìm thấy sự trùng khớp với những con hổ được biết đến trong khu vực.

“Chúng tôi cho rằng rằng đó là một con hổ chưa trưởng thành - qua các bức ảnh có thể thấy nó chưa trưởng thành hoàn toàn”, ông Mohamed nói và cho biết thêm rằng những con hổ thường ở với mẹ trong ít nhất hai năm, nhưng không có con trưởng thành nào khác được bẫy ảnh gần đó ghi lại. “Con hổ đặc biệt này có lẽ vừa tách khỏi mẹ để cố gắng thiết lập phạm vi sống của riêng”.

“Chúng tôi không ngờ có được hình ảnh này vì nó rất hiếm gặp”, ông nói.

Bà Carol Debra, giám đốc truyền thông của WWF-Malaysia, nói rằng hổ là loài vật mang tính biểu tượng ở Malaysia - xuất hiện trong logo của mọi đội tuyển bóng đá quốc gia cho đến ngân hàng nhà nước - vì vậy việc gìn giữ loài hổ có ý nghĩa quan trọng.

“Hổ đã có mặt trong văn hóa của chúng tôi từ rất lâu, nó là biểu tượng quốc gia”, bà Debra khẳng định. “Bức ảnh đó, đối với chúng tôi, thể hiện cả sự cấp bách và hy vọng”.

“Một con hổ đi ngang qua khu vực đặt bẫy ảnh, nhìn thẳng vào camera, đó là shot ảnh trị giá hàng triệu đôla. Điều này giống như một dấu hiệu từ thiên nhiên, như thể con hổ đang nhắn nhủ: ‘Tôi vẫn ở đây’. Nhiệm vụ của chúng ta tăng cường nỗ lực bảo vệ con hổ”, bà Debra nhấn mạnh.

“Loài bảo vệ” thế giới hoang dã

Bức ảnh mang lại cái nhìn thoáng qua về những nỗ lực bảo tồn của Malaysia nhằm đảo ngược xu hướng suy giảm số lượng hổ ở nước này.

Năm 2006, chính phủ Malaysia đã thành lập Chương trình bảo tồn hổ Mã Lai để thống nhất các nỗ lực của chính phủ và tổ chức phi chính phủ, tạo ra Kế hoạch hành động về hổ quốc gia nhằm tăng gấp đôi số lượng hổ từ 500 con lúc bấy giờ lên 1.000 con vào năm 2020.

Tuy nhiên, quần thể hổ vẫn tiếp tục đà giảm, phần lớn là do “cuộc khủng hoảng đặt bẫy” vốn là vấn đề lớn đối với động vật hoang dã trên khắp Đông Nam Á, Stuart Chapman, người đứng đầu Sáng kiến Tigers Alive của WWF, nói với CNN. Ông nói: “Đó là yếu tố duy nhất dẫn đến sự tuyệt chủng của loài hổ ở Lào, Campuchia trong 20 năm qua”.

Những con vật lọt vào bẫy ảnh của Emmanuel Rondeau. Ảnh: WWF-US.

Ông Chapman cho biết bẫy thú thường được đặt để bắt động vật lấy thịt hoặc bán cho những tay buôn động vật hoang dã bất hợp pháp. Rơi vào những chiếc bẫy thú như vậy có cả hổ lẫn những con mồi của hồ như hươu hoặc lợn rừng.

Theo số liệu của WWF, những chiếc bẫy thú rừng được tìm thấy trên khắp các khu rừng nhiệt đới của Malaysia trong thập kỷ qua và vào thời kỳ đỉnh điểm năm 2017, nhân viên kiểm lâm ở Belum phát hiện hàng trăm chiếc bẫy như vậy.

Vào thời điểm đó, tổ chức này cho biết họ chỉ có 10 người tại đây, nhưng tình hình cấp bách đã thúc đẩy toàn quốc hành động. WWF hợp tác với các đối tác quốc tế và doanh nghiệp, như Maybank, để tuyển dụng thêm nhân viên kiểm lâm từ cộng đồng địa phương để đi xuyên rừng, tìm bẫy, truy tìm những kẻ săn trộm và lắp đặt bẫy camera.

Ông Mohamed cho biết kể từ năm 2018, các đội tuần tra đã tăng từ ba lên 22, với hơn 100 nhân viên kiểm lâm. Họ ghi nhận số lượng bẫy thú giảm 98%.

Merapi Mat Razi, thành viên tuần tra chống săn trộm cấp cao của WWF - Malaysia (giữa), cầm một chiếc bẫy đã được gỡ bỏ khỏi Công viên Royal Belum, Malaysia. Ảnh: WFF - US.

WWF cũng đang thực hiện các dự án khác để cân bằng lại hệ sinh thái, chẳng hạn như hồi phục những loài động vật vốn là con mỗi trong chuỗi thức ăn của hổ như hươu sambar và cải thiện môi trường sống trong rừng để phù hợp hơn với các loài này.

Chính phủ Malaysia cũng đang tăng cường hỗ trợ cho việc bảo tồn. Trong vài năm qua, một dự án hợp tác do Liên Hợp Quốc tài trợ đã giúp khôi phục hệ sinh thái rừng và trấn áp tội phạm về động vật hoang dã. Vào năm 2022, chính phủ thành lập Lực lượng đặc nhiệm bảo tồn hổ quốc gia và Cục tội phạm động vật hoang dã để giải quyết nạn săn trộm động vật hoang dã và buôn lậu.

Những nỗ lực này đang bắt đầu mang lại “dấu hiệu tích cực. Chúng tôi thấy nhiều dấu hiệu hơn cho thấy hổ đang sinh sản và bẫy ảnh của chúng tôi ghi nhận được nhiều hổ hơn”, ông Mohamed nói.

Rondeau đã chụp được bức ảnh mà anh hy vọng có thể truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo của các nhà bảo tồn. Ảnh: WWF-US.

Nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm. Ông cho biết thêm việc cấp thiết là phải bảo tồn môi trường sống trong rừng vốn đang bị thu hẹp và hỗ trợ các loài còn lại trong rừng để cho phép loài hổ phát triển.

Là loài chủ chốt, hổ rất cần thiết cho một hệ sinh thái lành mạnh - và nếu không có chúng, các khu rừng nhiệt đới 130 triệu năm tuổi xung quanh khu phức hợp Belum-Temengor cũng có thể bị đe dọa.

Ông Rondeau hy vọng rằng những hình ảnh giống như bức ảnh được chụp ở Belum có thể giúp nâng cao nhận thức về loài hổ đang bị đe dọa nghiêm trọng ở Malaysia.

“Chúng thực sự là những loài bảo vệ những vùng hoang dã cuối cùng đó. Đây là một trong những loài động vật hùng mạnh nhất hành tinh, và nếu chúng ta hành động, toàn bộ khu rừng này sẽ biến mất - vì một khi con hổ biến mất thì những thứ còn lại cũng biến mất”, ông Rondeau nhấn mạnh.

Canh chờ 6 năm bắt một khoảnh khắc đáng kinh ngạc của Mặt Trăng Một nhiếp ảnh gia phải đợi tận 6 năm để thu về khoảnh khắc 3 chiều của Mặt Trăng "đậu" trên đỉnh Vương cung thánh đường Superga (Italy). NASA ngay lập tức chia sẻ bức ảnh này. 13:12 12/1/2024

Ảnh dải ngân hà đẹp nhất năm Các bức ảnh năm nay chụp lại cảnh những dải ngân hà trên bầu trời phát sáng với những cảnh quan ấn tượng tại nhiều quốc gia trên thế giới. 16:13 11/6/2023