Trong thời gian gần đây, bệnh viêm phổi gây ra bởi virus corona (Covid-19) xuất phát từ Vũ Hán, Trung Quốc, đã trở thành mối bận tâm lớn nhất của mọi người, đặc biệt là với bậc phụ huynh có con nhỏ, khi các em học sinh đã được nghỉ học đến tuần thứ 3. Cũng trong thời gian qua, thông tin từ dịch bệnh quá nhiều, đến từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này khiến không ít người bị khủng hoảng thông tin, hoang mang lo lắng, thậm chí tin và làm theo biện pháp phòng bệnh không đúng.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý - Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, ông Nguyễn Thanh Hà, Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Y tế và PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT, đã giải đáp một số băn khoăn, giúp độc giả hiểu đúng về dịch bệnh cũng như tư vấn việc phòng, tránh bệnh đúng cách.
"Nếu thời tiết nóng hơn, thông thoáng khí, ít tiếp xúc và cách ly tốt hơn, số lượng người lây sẽ giảm đi"
PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho biết mô hình lây lan và truyền bệnh của virus corona ở Việt Nam không khác so với thế giới. Đây là chủng virus mới, cho nên những điều biết về loại virus này mới chỉ là một phần. Thông thường, virus corona lây lan cho 2-3 người. Tuy nhiên, ở Việt Nam, một người từ Vũ Hán trở về đã lây tới 5-6 người.
"Chúng ta biết rằng virus corona lây qua hô hấp, giọt bắn. Vì vậy, trong cộng đồng, sinh hoạt như ở Việt Nam rất dễ lây. Khác biệt ở đây là điều kiện tiếp xúc của nguồn lây nhiều hay ít. Vì vậy, chưa thể đánh giá được mức độ lây lan như thế nào", ông Khuê nhận định.
 |
| Các chuyên gia tư vấn đề cách phòng tránh dịch Covid-19. Ảnh: Quỳnh Trang. |
Theo TS Khuê, nhận định virus corona phù hợp với mùa xuân, mùa lạnh, sống ở nhiệt độ ẩm, thấp chỉ đúng một phần đối với miền Bắc vì dịch bệnh vẫn xảy ra ở TP.HCM và Khánh Hòa, những vùng rất nắng. Tuy nhiên, ở những môi trường ẩm, lạnh, không thông thoáng khí, tiếp xúc trực tiếp gần, virus corona có điều kiện phát triển và lây lan nhanh hơn. Ở Việt Nam, nếu thời tiết nóng hơn, thông thoáng khí, ít tiếp xúc và cách ly tốt hơn, số lượng người lây sẽ giảm đi.
Các giọt bắn của người bị nhiễm Covid-19 có thể rơi xuống bề mặt các vật dụng như mặt bàn, ghế, tay nắm cửa... Trường hợp bệnh nhân làm lễ tân ở Khánh Hòa tiếp xúc với người bệnh ở Trung Quốc về có thể do tiếp xúc trực tiếp. Ông Khuê nhận định nguyên nhân khác có thể là passport khi người bệnh đăng ký.
Hiện nay, thế giới chưa có khuyến cáo chính thức về việc lây lan virus corona qua vật nuôi như chó, mèo... Tuy nhiên, thực tế, chúng ta luôn phải vệ sinh vì các con vật sống dưới mặt đất nên cần đảm bảo vệ sinh cho người thân, gia đình và vật nuôi.
Loại virus corona chưa có thuốc đặc hiệu và vắc xin. Vì vậy, người dân phải hết sức cảnh giác, quan tâm đến lời khuyên của các thầy thuốc cũng như phương pháp phòng tránh trong cộng đồng. Các phương pháp như ăn tỏi hoặc xông nhà bằng bồ kết có thể giúp thông thoáng nhà, thanh lọc không khí. Nhưng chúng không phải là cách để đẩy lùi, tiêu diệt virus corona.
Phòng tránh virus corona và giảm nguy cơ lây lan như thế nào?
Ông Nguyễn Thanh Hà, Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Y tế, cho biết theo khuyến cáo của ngành y tế, người dân nên hạn chế tiếp xúc gần, đặc biệt những người đi về từ vùng dịch phải thực hiện khai báo, cách ly 14 ngày theo quy định. Điều này được tuyên truyền ở cửa khẩu, báo chí... Những người có trách nhiệm ở khu vực cửa khẩu như cán bộ y tế, đơn vị chức năng phải thực hiện cách ly những người đi từ vùng dịch về.
TS Khuê cũng cho biết người dân thực hiện đúng các nguyên tắc về quản lý cách ly và phòng tránh thì không thể kỳ thị người ở Vĩnh Phúc. Người dân không nên suy nghĩ tiêu cực, kỳ thị để xã hội tốt đẹp, đồng thời giúp công cuộc chống dịch nhanh chóng hơn.
Bộ Y tế đã có nhiều hướng dẫn phòng tránh như cách sử dụng khẩu trang, sinh hoạt, hội hoạt, ở trong môi trường, cộng đồng và gia đình. TS Khuê nhận định người dân đã có nhận thức rất tốt về việc phòng dịch, khuyến cáo mọi người nên có ý thức tự bảo vệ sức khỏe của mình để không ảnh hưởng đến cộng đồng.
Ông Khuê cũng cho biết không nhất thiết phải đeo khẩu trang y tế mọi lúc. Những môi trường chung không tiếp xúc với nguồn bệnh có thể đeo khẩu trang vải bình thường. Chỉ khi nào tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh, người đi về từ vùng dịch, bệnh viện mới cần đeo khẩu trang y tế.
 |
| Nhiều bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở Việt Nam được xuất viện. Ảnh: Phạm Thắng. |
Ông Hà cho biết trong thời gian vừa qua, Cục Môi trường đã phối hợp với các đơn vị từ trung ương đến địa phương, các nhà khoa học trong nước và quốc tế để thu thập thông tin, kịp thời cung cấp thông tin cho người dân. Đồng thời, xây dựng các khuyến cáo, hướng dẫn về công tác vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân rộng rãi.
Cục Môi trường cũng hướng dẫn vệ sinh môi trường tốt ở những nơi buồng, phòng, nơi làm việc, trường học, vùng dịch để nâng cao sức khỏe. Đảm bảo môi trường sống, làm việc thông thoáng, thông khí tự nhiên tốt như mở cửa sổ, cửa ra vào, vệ sinh thường xuyên tay nắm cửa, bàn ghế, dụng cụ trong gia đình... Theo ông Hà, các loại virus nói chung đều rất dễ bị tiêu diệt hoặc bất hoạt bởi các chất tẩy rửa, khử khuẩn thông thường như xà phòng, dung dịch sát khuẩn, cồn trên 60 độ... Những sản phẩm tẩy rửa có clo như Sodium Hypochlorite đã được WHO khuyến cáo sử dụng để loại trừ các vi khuẩn, virus. Vì vậy, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng các sản phẩm này để vệ sinh môi trường sống.
Phó cục trưởng Nguyễn Thanh Hà cho hay vệ sinh môi trường sống là khâu khá quan trọng trong việc cắt đứt chu trình dịch và khả năng lây lan của dịch bệnh. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng khi bàn tay bị nhiễm bẩn, nguy cơ phát tán và lây lan mầm bệnh qua đường hô hấp, tiêu hóa rất cao.
Theo thông tin từ Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc, mỗi năm có 1,1 triệu trẻ em tử vong vì các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa và 1,2 triệu trẻ em tử vong vì bệnh hô hấp. Theo thống kê của Việt Nam, những bệnh có tỷ lệ mắc cao (trên 100.000 dân) là bệnh cúm, tiêu chảy, sốt xuất huyết, lỵ, tay chân miệng... Hiện nay có 1/2 số bệnh truyền nhiễm liên quan đến vấn đề nước sạch và vệ sinh môi trường. Vì vậy, làm tốt công tác đảm bảo nước sạch, vệ sinh môi trường chung, vệ sinh cá nhân góp phần đảm bảo sức khỏe bản thân và phòng chống dịch hiệu quả.
"Nghỉ học là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho học sinh"
PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT, cho biết quan điểm của Bộ GD&ĐT thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ là đảm bảo an toàn về sức khỏe và tính mạng của học sinh, giáo viên. Chính vì vậy, việc cho học sinh nghỉ học là hết sức cần thiết. Nó đảm bảo việc các em học sinh không tụ tập đông người, giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Ngoài ra, vì các em học sinh ở trong nhiều lứa tuổi, khả năng tự phòng chống dịch cũng khác nhau.
"Và trong thời gian nghỉ học, nhà trường, các thầy cô cùng gia đình kết nối với nhau hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu kỹ về đặc tính và sự nguy hiểm của virus corona. Bộ GD&ĐT cũng phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Y tế thực hiện nghiêm túc việc vệ sinh phòng dịch", ông Thành khẳng định.
Các học sinh khi ở nhà được bố mẹ, thầy cô hướng dẫn cách vệ sinh cá nhân và tạo thói quen hàng ngày. Đồng thời, trong thời gian nghỉ học, nhà trường cũng tổ chức vệ sinh trường lớp, tẩy trùng và chuẩn bị điều kiện cần thiết giảm nguy cơ lây lân để đón học sinh trở lại.
Ông Thành cũng ghi nhận các trường thực hiện rất nghiêm túc việc phòng dịch. Học sinh mọi lứa tuổi có thể hiểu biết đầy đủ về tính nguy hiểm của dịch bệnh, rèn luyện kỹ năng cần thiết như rửa tay thường xuyên, đúng cách... Vì vậy, khi trở lại trường, học sinh có thể đảm bảo giảm thiểu tối đa nguy cơ lây bệnh.
Kế hoạch giáo dục hàng năm quy định các mốc thời gian cần phải hoàn thành công việc để các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tiễn. Kể cả khi chưa có dịch bệnh, trong khung thời gian quy định hàng năm đều có thời gian dự phòng để phù hợp với thực tiễn của từng địa phương như thiên tai, khí hậu... Vì vậy, phải có quỹ thời gian rộng để các địa phương chủ động trong việc bố trí học bù khi phải nghỉ. Mỗi năm đều có dự phòng 2 tuần để đảm bảo thực hiện điều này.
"Dịch bệnh virus corona khiến học sinh nghỉ nhiều hơn, vì vậy, Bộ GD&ĐT đã tính toán đến việc lùi thời điểm kết thúc năm học 2-3 tuần. Điều đó đảm bảo các địa phương, cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch dạy học, bao gồm việc học bù, để thực hiện đầy đủ chương trình giáo dục", ông Thành cho hay.
Với thời điểm kết thúc năm học như thế, khoảng cách giữa thời điểm này với các kỳ thi như THPT quốc gia hàng năm sẽ bị rút ngắn lại. Những kỳ thi này sẽ phải điều chỉnh để học sinh hoàn thành chương trình, có thời gian ôn thi. Tùy vào diễn biến của bệnh dịch, học sinh sẽ đi học và có thời gian đảm bảo việc học. Vì vậy, ông Thành cũng khuyên phụ huynh không nên quá lo lắng về chuyện này.
Nếu khu vực được coi là tâm dịch còn nguy hiểm, phức tạp, cần đảm bảo an toàn về tính mạng và sức khỏe cho các em học sinh và thầy cô giáo ở khu vực đó. Các con phải được nghỉ để cách ly là điều cần thiết. Điều đó cũng đảm bảo cho cộng đồng nói chung. Trước khi đến trường, bố mẹ nên đo thân nhiệt cho các con để đảm bảo khỏe mạnh, không bị sốt. Ngoài ra, ông Thành khuyến cáo nhà trường cần ngăn không cho người lạ, hạn chế phụ huynh vào trong trường để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Trong việc chuẩn bị đón học sinh trở lại trường học, Bộ GD&ĐT đã xin ý kiến, tham vấn của Bộ Y tế và thực hiện quy trình được khuyến cáo như đảm bảo vệ sinh trường lớp, tẩy trùng, thông thoáng khí, chuẩn bị đầy đủ nước rửa tay... Các nhà trường sẽ tiếp tục hướng dẫn học sinh đảm bảo vệ sinh trong trường, học tập, hoạt động tập thể để giảm nguy cơ lây lan.
Zing.vn cùng nhãn hàng Vim đồng hành thực hiện tuyến nội dung 'Hiểu đúng để phòng dịch đúng', cung cấp thông tin, kiến thức chính xác, chung tay cùng cộng đồng phòng tránh dịch bệnh. Độc giả xem chi tiết tuyến bài tại đây.
Đồng thời, ứng phó trước tình hình lây nhiễm tại Việt Nam, Vim và Lifebuoy cũng đã hợp tác với Bộ Y tế tài trợ miễn phí các sản phẩm vệ sinh cá nhân và vệ sinh nhà cửa cho 18 bệnh viện thuộc Bộ Y tế và 1.000 trường học trong các tỉnh nguy cơ cao, với tổng giá trị lên đến 3,5 tỷ đồng. Ngoài ra, nhãn hàng cũng đồng hành phân phối các tài liệu truyền thông đến bệnh viện, trường học, địa điểm cộng đồng, lắp đặt các bồn rửa tay miễn phí tại những khu vực công cộng tiềm tàng nguy cơ lây lan cao trên toàn quốc.
