Ăn gì cho con cao lớn luôn là chủ đề nhiều bà mẹ quan tâm. Nhiều người sẵn sàng đầu tư để con thoát lùn. Trường hợp của chị Lê Hằng (Triều Khúc, Hà Nội) là điển hình. Chị Hằng than thở vợ chồng chị so với bạn bè không thấp nhưng cô con gái lớn đang học lớp 8 lại thấp hơn các bạn. Các bạn đều cao vọt lên 1,6 mét thì con gái chị vẫn lẹt đẹt được 1,53 mét.
Suốt thời gian qua, chị Hằng cố gắng tìm đủ các loại sữa tăng trưởng chiều cao, thậm chí còn mua cả hormone tăng trưởng chiều cao về cho con uống với hy vọng “gỡ gạc” cao thêm chút nào cũng tốt. Tuy nhiên, chiều cao cô bé vẫn không cải thiện.
Chị Vũ Quỳnh Chi (Thanh Xuân, Hà Nội) than thở con gái học lớp 7 đã dậy thì nhưng con vẫn nhỏ thó. Chị Chi cho biết từ bé chị đã không tiếc tiền mua các loại sữa ngoại giàu canxi để cho con uống với hy vọng sau này cao hơn mẹ. Nhưng hiện tại chiều cao của bé vẫn khá khiêm tốn so với bạn bè cùng trang lứa.
Theo TS.BS Dương Công Minh, chuyên gia dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM, bố mẹ coi sữa là cứu cánh duy nhất cho chiều cao của con đó là sai lầm.
BS Minh cho biết con có chiều cao tốt hay không tốt, phụ thuộc nhiều yếu tố: Di truyền, môi trường (con có hay ốm không, có được tiêm chủng đủ không), vận động thể thao thời kỳ tiền dậy thì và dậy thì (các môn như bóng rổ, bơi lội) và các bệnh lý nội tiết (nếu mắc).
Do đó, để đạt được chiều cao tốt, cha mẹ cần tìm nguyên nhân vì sao trẻ thấp lùn và phải phối hợp “sửa chữa” từ các yếu tố đó mới có thể giúp con đạt được chiều cao như mong muốn.
Bác sĩ Minh cho biết trẻ có 2 giai đoạn cao vọt lên là lúc mới sinh và dậy thì. 1.000 ngày đầu đời từ 9 tháng 10 ngày trong bụng mẹ và 2 năm đầu đời được xem là giai đoạn “kim cương” để trẻ cao lớn. Nếu trẻ được chăm sóc, dinh dưỡng tốt là tiền đề cho trẻ có thể phát triển.
 |
| Bác sĩ Minh cho biết trẻ có 2 giai đoạn cao vọt lên là lúc mới sinh và dậy thì. Ảnh minh họa. |
Trong các giai đoạn “vàng” phát triển chiều cao cha mẹ cần tận dụng triệt để và cách tốt nhất đó là dinh dưỡng đủ. Ngay cả khi mang thai bạn cũng cần cố gắng dinh dưỡng để con có thể ra đời ít nhất chiều dài đạt được 50 cm.
Trong 12 tháng đầu tiên trẻ có thể tăng 25 cm. Trẻ 12-24 tháng tăng thêm 10 cm. Trẻ 2 tuổi chiều cao trung bình phải đạt 85 cm, đến năm 3 tuổi phải đạt 95 cm. BS Minh cho rằng không có giai đoạn nào mà trẻ cao nhiều như vậy nên cha mẹ cố gắng tận dụng để con có thể “lấy được” chiều cao trong giai đoạn này.
Giai đoạn thứ 2 là giai đoạn trẻ dậy thì. BS Minh cho biết trẻ còn duy nhất cơ hội tăng trưởng chiều cao đó là dậy thì. Trước dậy thì một năm dinh dưỡng đầy đủ, trẻ có thể cao vọt được 8 đến 12 cm/năm.
Dấu hiệu nhận biết con sắp dậy thì là trẻ trai có hiện tượng mộng tinh, vỡ giọng. Con gái có biểu hiện ngực phát triển, bắt đầu có kinh. Nếu chăm sóc được dinh dưỡng tốt từ khoảng một năm trước đó, con sẽ tận dụng được giai đoạn này.
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh không biết con mình khi nào dậy thì, BS Minh cho biết hầu hết cha mẹ không thể nắm được điều này. Vì vậy từ khi trẻ ra đời, bạn can thiệp dinh dưỡng tốt cho trẻ sẽ là “bệ phóng” để con bạn phát triển chiều cao tốt.
Ví dụ, ở trẻ em gái thường trải qua giai đoạn tăng trưởng nhanh nhất vào khoảng 11-12 tuổi. Sau khi bắt đầu có kinh nguyệt, trẻ thường cao thêm 7 cm và đạt đến chiều cao trưởng thành vào khoảng 14 hoặc 15 tuổi. Trong quá trình này, có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến chiều cao của bé gái. Trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc không đủ dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu cơ thể thường có chiều cao thấp hơn so với các bạn cùng lứa tuổi.
BS Minh khuyến cáo thêm phụ huynh không chỉ quan tâm tới chiều cao mà bỏ qua cân nặng. Nếu cân nặng của trẻ giảm, trẻ không đủ năng lượng dẫn đến trẻ nhẹ cân thì trong quá trình dậy thì trẻ cũng khó “cao vọt” lên.
Cha mẹ cần luôn theo dõi bảng cân nặng và chiều cao của trẻ phải song hành, tăng cân đúng, đủ thì chiều cao cũng phát triển tốt.
Ngoài ra, trong quá trình sinh hoạt, cha mẹ nên cho trẻ thói quen ngủ sớm. Trẻ phải ngủ tốt từ 21h tới tới 3h vì đây là giai đoạn các hormone grow hoạt động nhiều nhất, giúp trẻ cao lớn hơn.
Cho trẻ tăng cường luyện tập thể dục thể thao đặc biệt các bài tập đối kháng như cầu lông, bóng chuyền, nhảy dây. Trẻ luyện tập nhiều sẽ tăng cường trao đổi chất và giúp cho việc phát triển chiều cao tốt hơn.
