Cách thức chia tiền của nhóm cựu cán bộ hải quan 'bảo kê' cho buôn lậu

Theo cáo buộc, từ tháng 1/2021 đến tháng 1/2024, bị can Ngô Quang Tuyên (cựu Kế toán trưởng) và Nguyễn Tài Lộc (cựu Giám đốc Công ty Tài Lộc) sử dụng các pháp nhân trong nhóm Công ty Tài Lộc để khai báo gian dối khối lượng, đơn giá và lập khống bảng kê lâm sản trong hồ sơ khai báo hải quan.

Các bị can đã thông quan 13.376 container trong 1.698 tờ khai hải quan mặt hàng gỗ ván bóc từ các loại gỗ keo, bạch đàn, cao su, thông với tổng giá trị hàng hóa buôn lậu là hơn 1.814 tỷ đồng. Số tiền các bị can buôn lậu thu lợi bất chính là hơn 210 tỷ đồng. Để được thông quan trái phép, nhóm Công ty Tài Lộc đã thực hiện hành vi hối lộ, chi tiền ngoài cho các công chức, lãnh đạo Chi cục Hải quan Cảng 2.

Theo đó, trong khoảng thời gian từ tháng 7/2022 đến tháng 1/2024, 14 công chức, cán bộ, lãnh đạo Chi cục Hải quan Cảng 2 đã nhận tiền chi ngoài, tiền "cảm ơn" tổng số 8,1 tỷ đồng để bỏ qua sai phạm cho nhóm Công ty Tài Lộc.

Cụ thể, khi thực hiện dịch vụ hải quan tại cảng cho Công ty Tài Lộc, bị can Nguyễn Quang Long (nhân viên dịch vụ tại cảng) chủ động liên hệ, đề xuất với Trịnh Đăng Tài (người tiếp nhận tờ khai hải quan, công chức bước 2) để Tài nhận phụ trách nhóm Công ty Tài Lộc. Từ đó, giúp nhóm Công ty Tài Lộc được thông quan nhanh và khai báo khối lượng thấp hơn thực tế, ở mức 35-38-40 m3.

Hàng hóa thông quan tại Chi cục Hải quan Cảng 2. Ảnh: Minh họa.

Long đề xuất tiền "chi ngoài" cho công chức hải quan với mức 100.000 đồng mỗi tờ khai hải quan và 800.000 đồng cho một container thông quan. Việc này được Nguyễn Tài Lộc, Ngô Quang Tuyên và Tô Thị Thu Hương (cựu Phó đội trưởng Đội Thủ tục) đồng ý. Sau đó, định kỳ hàng tháng, Long tổng hợp, báo cáo tiền "chi ngoài" để Ngô Quang Tuyên chuyển khoản.

Sau khi bị can Trịnh Đăng Tài chuyển công tác, tháng 5/2023, bị can Phạm Tùng Dương (cựu công chức hải quan) thay thế, thực hiện thủ tục cho nhóm Công ty Tài Lộc. Khoảng tháng 7/2023, Long đến gặp Dương xin giảm tiền "thông quan" từ mức 800.000 đồng xuống còn 600.000 đồng cho mỗi container do không cạnh tranh, thu hút được khách hàng. Việc này được Tô Thị Thu Hương đồng ý.

Toàn bộ quá trình thay đổi khai báo về khối lượng hải quan và tiền "thông quan" đều được Hương báo cáo với bị can Đặng Hoàng Lân (cựu Đội trưởng).

Kết quả điều tra làm đã rõ việc nhận tiền chi ngoài của công chức bước 2 và lãnh đạo Chi cục Hải quan Cảng 2. Theo đó, cán bộ tiếp nhận giải quyết tờ khai (Trịnh Đăng Tài, Phạm Tùng Dương) hưởng toàn bộ tiền tờ khai là 100.000 đồng với mỗi tờ khai và 15% tiền thông quan.

Phần tiền thông quan còn lại nộp về cho Tô Thị Thu Hương. Hương được hưởng 15% và đưa lên cho Đặng Hoàng Lân. Bị can Lân sau đó tiếp tục phân chia đối với phần tiền thông quan và nộp cho Nguyễn Thị Thu Hiền (cựu Chi Cục trưởng) 30%, Vũ Ngân Châu (cựu Phó chi cục trưởng phụ trách kiểm hóa) 30%. Lân hưởng cá nhân 20% và giữ lại chi cho hoạt động chung của Đội Thủ tục là 20%.

Ngoài việc nhận tiền chi ngoài, Đội Thủ tục (Chi cục Hải quan Cảng 2) còn có sai phạm trong việc kiểm tra thực tế hàng hóa.

Nhóm Công ty Tài Lộc có 92 tờ khai hải quan được hệ thống phân luồng kiểm tra mức 3 (luồng đỏ). Quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa, bị can Long đặt vấn đề với cán bộ kiểm hóa để được thông quan nhanh, đỡ chi phí lưu kho bãi và được các cán bộ kiểm hóa đồng ý.

Khi kiểm tra, cán bộ kiểm hóa không thực hiện đầy đủ, đúng quy tình theo tỷ lệ kiểm tra, không cân hàng để xác định khối lượng mà chỉ mở container để xem, không lấy đầy đủ hàng hóa ra để kiểm tra, không trưng cầu giám định mà yêu cầu doanh nghiệp tự trưng cầu giám định. Việc làm này trái quy định pháp luật.

Mức chi tiền ngoài cho hành vi này là từ 400.000-500.000 đồng mỗi container. Về việc chia tiền chi ngoài, cán bộ kiểm hóa (các bị can Nguyễn Anh Đức, Trần Quốc Hưng, Bùi Tiến Hậu, Phạm Văn Định, Trương Bình Lộc, Nguyễn Văn Long) nhận tiền "kiểm hóa" từ doanh nghiệp, nộp lại cho Phó đội trưởng phụ trách theo tỷ lệ 50/50.

Giai đoạn bị can Vũ Xuân Trường làm đội phó, sau khi nhận 50% tiền kiểm hóa nộp lên, bị can này đưa hết cho Đặng Hoàng Lân và được phân chia lại theo tỷ lệ 20/80. Bị can Trường hưởng 20% và bị can Lân hưởng 80%. Tiền kiểm hóa được Lân nhập chung với tiền thông quan để nộp lên lãnh đạo theo tỉ lệ bị can Hiền 30%, bị can Châu 30%, còn lại 40% Lân giữ.

Giai đoạn bị can Bùi Anh Tiến là Phó đội trưởng, bị can này khai không chia lại cho lãnh đạo đội mà giữ lại để chi tiêu cá nhân.

Viện kiểm sát xác định hành vi của 6 bị can Đặng Hoàng Lân, Tô Thị Thu Hương, Bùi Anh Tiến, Vũ Xuân Trường, Trịnh Đăng Tài, Phạm Tùng Dương phạm vào tội "nhận hối lộ". Hành vi của 8 bị can gồm Nguyễn Thị Thu Hiền, Vũ Ngân Châu, Nguyễn Anh Đức, Trần Quốc Hưng, Bùi Tiến Hậu, Phạm Văn Định, Nguyễn Văn Long, Trương Bình Lộc phạm vào tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".