Cách trị mụn đầu đen, mụn cám, mụn bọc

Dưới đây là những kiến thức cơ bản về nguyên nhân gây mụn, cũng như phương pháp điều trị phù hợp cho từng loại mụn.

Nguyên nhân và phân loại mụn

Mụn trứng cá được chia làm 2 nhóm chính: mụn không viêm và mụn viêm. Mụn không viêm gồm mụn đầu đen, mụn cám. Đây là mụn trứng cá mức độ nhẹ.

Mụn viêm tức là có viêm da, biểu hiện là sưng, đỏ. Từ nhẹ đến nặng, các loại mụn viêm được phân loại như sau: mụn sần đỏ (kích thước nhỏ, màu đỏ), mụn mủ (có chóp mủ trắng ở giữa, bao xung quanh là nền sưng đỏ), mụn viêm tấy (kích thước lớn, dạng cục cứng sưng đỏ), mụn bọc (kích thước lớn, đau, bên trong hóa mủ nên ấn vào thấy mềm). Mụn viêm tấy và mụn bọc là mức độ nặng nhất, sau khi hết thường để lại sẹo lõm, sẹo rỗ. Điều trị mụn bọc cũng phức tạp và mất nhiều thời gian.

Lỗ chân lông bị bít tắc là một nguyên nhân gây mụn.

3 nguyên nhân gây mụn chính là da dầu, vi khuẩn gây mụn P.acnes và lỗ chân lông bị bít tắc. Tình trạng tắc lỗ chân lông làm bã nhờn (dầu) và tế bào chết trong không thoát được ra ngoài, kết dính với nhau tạo thành nhân mụn. Nhân mụn phát triển thành mụn đầu đen, mụn cám.

Vi khuẩn P.acnes bình thường có mặt trên da với số lượng ít. Tắc lỗ chân lông tạo ra môi trường thiế oxy, thuận lợi cho sự phát triển của P.acnes. Vi khuẩn này tăng nhanh về số lượng gây viêm da, từ đó hình thành mụn trứng cá viêm.

Phương pháp điều trị

Tùy tình trạng của da mặt và loại mụn, bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân các điều trị cụ thể. Đối với mụn đầu đen, mụn cám, bạn có thể tự điều trị hiệu quả tại nhà với sự tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Ngoài ra, bạn có thể ngăn ngừa mụn đầu đen bằng cách dùng sữa rửa mặt chứa salicylic acid (BHA), bôi kem chứa retinol hoặc retinoid để làm thông thoáng lỗ chân lông. Ngoài ra, việc nặn mụn khi được thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp loại bỏ nhanh mụn đầu đen, mụn cám. Các loại mụn viêm không nên nặn, vì sau nặn dễ để lại sẹo lõm.

Điều trị mụn bọc, mụn viêm hiệu quả cần đảm bảo nguyên tắc: xử lý được cả 3 nguyên nhân gây mụn và giảm viêm da. Chính vì thế, bác sĩ da liễu thường phối hợp nhiều loại thuốc và kem bôi, mỗi loại có một tác dụng riêng. Ngoài việc sử dụng thuốc, bác sĩ da liễu có thể chỉ định một số liệu pháp điều trị bổ sung như chiếu ánh sáng xanh (Blue light), peel da, chích rạch tháo mủ mụn bọc, tiêm cortisone thẳng vào mụn…

Một biện pháp là dùng kem bôi, đó có thể là mỹ phẩm trị mụn hoặc thuốc bôi. Các loại mỹ phẩm dạng bôi thường chứa các thành phần như salicylic acid hoặc benzoyl peroxide. Các thành phần này có tác dụng diệt vi khuẩn gây mụn P.acnes.

Mụn vẫn có thể xuất hiện ở người trưởng thành.

Các thuốc bôi trị mụn có tác dụng mạnh hơn mỹ phẩm, với 2 nhóm chính là thuốc kháng sinh và thuốc chứa retinoid. Thuốc kháng sinh có tác dụng diệt vi khuẩn gây mụn P.acnes và giảm viêm da, còn thuốc retinoid có tác dụng chống tắc lỗ chân lông và giảm viêm da.

Ngoài ra, tùy tình trạng, bác sĩ có thể kê them kháng sinh đường uống.Mục tiêu của thuốc kháng sinh đường uống là tiêu diệt vi khuẩn gây mụn P.acnes và giảm viêm da. Thuốc đường uống có tác dụng trị mụn nhanh và mạnh hơn thuốc bôi, nhưng lại có nhiều tác dụng phụ hơn.

Thuốc kháng sinh thường được uống trong nhiều tuần liên tục, ban đầu uống liều cao sau đó giảm liều dần và dừng. Bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn điều trị kháng sinh của bác sĩ để giúp đạt hiệu quả cao và tránh hiện tượng kháng thuốc.

Một loại thuốc khác có thể được bác sĩ chỉ định cho các trường hợp mụn mụn bọc và các loại mụn viêm không đáp ứng với các thuốc trị mụn khác là thuốc có chứa hoạt chất isotretinoin. Isotretinoin có 3 tác dụng là giảm tiết dầu, chống bít tắc lỗ chân lông và giảm viêm da. Thời gian đầu, mụn có thể nặng lên (quá trình đẩy nhân), sau đó sẽ bắt đầu cải thiện và giảm dần. Tuy nhiên, hoạt chất này có nhiều tác dụng phụ, thường gặp nhất là khô môi và niêm mạc mũi. Isotretinoin gây dị tật thai nhi ở phụ nữ mang thai, vì thế bệnh nhân nữ cần có kế hoạch phòng tránh thai trong thời gian sử dụng thuốc chứa chất này.

Lưu ý trong điều trị

Khi sử dụng thuốc, bạn cần cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, uống thuốc đủ liều, đúng thời gian. Khi gặp bất cứ tác dụng phụ nào, người bệnh cần thông báo với bác sĩ để điều chỉnh, không tự ý dừng hay đổi. Trị mụn cần kiên trì và thời gian, tối thiểu cần 4 tuần các thuốc mới phát huy đầy đủ hiệu quả.