Bia rượu thường có hại cho sức khoẻ hơn là có lợi. Ảnh: Self. |
Bia, rượu vang, rượu mạnh là những đồ uống có chứa cồn ethanol ở những nồng độ khác nhau. Bia có khoảng 5% cồn, rượu vang khoảng 9-16% cồn và rượu mạnh có thể lên 40-45% cồn.
Bia rượu thường có hại cho sức khoẻ hơn là có lợi. Cồn trong rượu bia cũng có tác dụng sinh năng lượng nhưng đó là năng lượng rỗng không có giá trị dinh dưỡng.
Rượu cũng được dùng làm dung môi và dẫn chất cho một số bài thuốc đông y (ngâm rượu thuốc) hoặc dùng một liều nhỏ trước bữa ăn có tác dụng kích thích khai vị. Uống 1-2 ly bia/ngày được cho là giúp thư giãn, giúp bạn có trạng thái hưng phấn. Bia cũng có một số vitamin và khoáng chất như vitamin B2, B6, selen, magie nhưng với hàm lượng thấp so với các thức ăn khác.
Tác hại của rượu bia với sức khoẻ thì có nhiều. Uống rượu bia liều lượng nhiều và uống thường xuyên sẽ gây ngộ độc cấp và ngộ độc mạn tính: Xơ gan, suy nhược thần kinh, run tay, trí nhớ giảm, tăng viêm loét dạ dày - ruột, tăng huyết áp, xơ mỡ động mạch, dễ gây đột quỵ do tổn thương mạch vành và các mạch máu não.
Ở phụ nữ có thai, uống rượu dễ gây sảy thai, thai kém phát triển, thai chết lưu. Người nghiện rượu còn hay bị các bệnh nhiễm khuẩn do sức đề kháng yếu.
Về mặt xã hội, rượu bia gây nhiều tai nạn giao thông, mất trật tự xã hội, ảnh hưởng không tốt tới hạnh phúc gia đình, giảm năng suất lao động. Việc uống rượu bia nhiều còn ảnh hưởng tới sức khỏe, bệnh.
Con đường của rượu bia khi vào cơ thể
Rượu bia vào cơ thể qua đường tiêu hóa từ miệng đến dạ dày, hệ thống tuần hoàn và các bộ phận trong như não, thận, phổi và gan.
Khi rượu tới miệng, nồng độ cồn cao là chất kích ứng niêm mạc trong khoang miệng làm tăng nguy cơ ung thư miệng và họng.
Rượu bia vào cơ thể qua đường tiêu hóa từ miệng đến dạ dày, hệ thống tuần hoàn và các bộ phận trong như não, thận, phổi và gan. Ảnh: Univision. |
Dạ dày: Các phân tử rượu nhỏ bé ngấm qua niêm mạc dạ dày. Khi dạ dày trống rỗng (uống khi đói), rượu đi thẳng vào máu. Khi dạ dày có thức ăn, đặc biệt là protein, tỷ lệ hấp thụ rượu bị chậm lại nhưng không dừng lại. Thường xuyên uống rượu khi đói có thể gây viêm loét, chảy máu dạ dày. 20% lượng rượu được hấp thu vào máu qua dạ dày và 80% rượu còn lại được hấp thụ vào máu từ ruột non.
Hệ tuần hoàn: Khi vào máu, rượu được vận chuyển đi khắp cơ thể, làm giãn mạch máu, đưa một lưu lượng máu lớn hơn lên bề mặt da (đỏ mặt, chân tay), cảm giác nóng, hạ huyết áp.
Não: Khi đến não, rượu tác động đến hệ thần kinh, khả năng kiểm soát hành vi và chức năng của cơ thể. Sự tác động đó phụ thuộc vào mức độ tăng của nồng độ cồn trong máu mà đưa đến các trạng thái khác nhau: Hưng phấn, kích động, mất kiểm soát hành vi. Đồng thời, rượu còn là một chất ức chế, làm chậm hoạt động của não và suy yếu khả năng đi lại, giao tiếp và suy nghĩ.
Thận: Rượu bia như một loại thuốc lợi tiểu, làm tăng sự hình thành nước tiểu, đi tiểu thường xuyên hơn gây mất nước và khát.
Gan: Khoảng 5-10% rượu được bài tiết qua phổi, thận và da. Còn lại 90%-95% được chuyển đến gan để xử lý. Ở gan, rượu được oxy hóa thành nước và carbon dioxide, nhưng gan chỉ có thể oxy hóa khoảng 2 đơn vị rượu mỗi ngày.
Cách uống rượu bia bớt hại sức khỏe
Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình, bạn bè, đối tác, bạn nên cân nhắc, sử dụng hạn chế và uống rượu bia đúng cách.
Bia, rượu vang, rượu mạnh là đồ uống có cồn ở các nồng độ khác nhau: Một đơn vị rượu là 10 g cồn tương đương 3/4 lon bia 330 ml; 135 ml rượu vang; 30ml rượu whisky. Khi uống, bạn cần hạn chế, đối với nam ≤ 02 đơn vị cồn/ngày; nữ ≤ 01 đơn vị cồn/ngày.
Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình, bạn bè, đối tác, bạn nên cân nhắc, sử dụng hạn chế và uống rượu bia đúng cách. Ảnh: Univision. |
Bạn nên uống từ từ và chậm rãi. Với rượu mạnh, cách uống này có thể làm loãng nồng độ nhằm giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày, đồng thời giúp gan có thời gian để kịp oxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc.
Bạn không nên uống rượu lúc đói. Hành động này sẽ làm tăng kích ứng dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày và chảy máu dạ dày. Trước khi uống rượu, bạn nên uống nước lọc, nước quả, nước soup, nước canh và đặc biệt là ăn rau xanh. Chúng có tác dụng giảm nồng độ cồn của rượu. Ăn thức ăn giàu protein khi uống rượu cũng làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu.
Bạn không nên uống rượu với đồ uống có ga (nước giải khát có ga). Rượu lẫn bia sẽ làm quá trình rượu hấp thu cồn vào máu nhanh hơn.
Người đang sử dụng thuốc Aspirin nên tránh uống rượu. Khi uống rượu, chúng có thể gây đau đầu nên một số người đã sử dụng aspirin trước khi uống rượu để tăng "tửu lượng". Đây là điều rất nguy hiểm vì Aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu, dẫn đến nồng độ cồn trong máu tăng nhanh.
Khoảng cách thời gian uống rượu, bia và dùng aspirin là một ngày. Nếu phải dùng Aspirin và uống rượu trong một ngày, bạn nên cách xa bằng cách uống thuốc vào buổi sáng và uống rượu vào tối hoặc ngược lại.
Cuối cùng, người dân không nên uống rượu với caffeine. Vì rượu là một chất ức chế, caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim. Sử dụng caffeine để “tỉnh táo” sau khi uống rượu là một sai lầm.
Bài viết do ThS.BS Nguyễn Văn Tiến - Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng - cung cấp thông tin.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.