|
|
Hội chứng Ramsay Hunt xảy ra khi người bệnh mắc zona bị ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt gần tai. Ảnh: Instagram. |
Hội chứng Ramsay Hunt mà Bieber mắc phải là chứng rối loạn thần kinh hiếm gặp, có thể xảy ra khi người bệnh mắc zona bị ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt gần tai.
Jennifer Yeh, trợ lý giáo sư lâm sàng tại khoa Da liễu, Đại học Stanford, cho hay tình trạng này có thể gây suy yếu hoặc tê liệt một bên mặt, phồng rộp bên trong tai và có khả năng gây mất thính giác tạm thời hoặc vĩnh viễn.
"Nếu ai đó bị phát ban zona trên mặt mà không ảnh hưởng đến cơ mặt hoặc thính giác, đó không được coi là hội chứng Ramsay Hunt", Yeh nói.
Khoảng 1/3 người Mỹ mắc bệnh zona. Ước tính khoảng một triệu trường hợp mắc bệnh này ở Mỹ mỗi năm. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, hầu hết mọi người chỉ bị bệnh zona một lần trong đời, tuy nhiên, cũng có trường hợp mắc nhiều lần nhưng không nhiều.
Zona - người anh em của thủy đậu
Bệnh zona do virus varicella-zoster gây ra, cũng chính là virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi một người khỏi bệnh thủy đậu, virus sẽ không hoạt động nhưng vẫn còn trong cơ thể.
Tại thời điểm khi hệ thống miễn dịch suy yếu, có thể do lão hóa, căng thẳng, sử dụng thuốc hoặc một số tình trạng sức khỏe nhất định, virus này hoạt động trở lại và gây bệnh zona.
 |
| Virus varicella-zoster gây ra thủy đậu và zona. Ảnh: iStock. |
Bệnh nhân mắc zona có thể bắt đầu xuất hiện triệu chứng ngứa hoặc đau và ngứa râm ran trên một bộ phận của cơ thể, sau đó là phát ban đỏ. Phát ban có thể phát triển thành một dải dọc dài thường ở bên eo.
Theo CDC, dải phát ban nhanh chóng biến thành mụn nước và có thể mất 7-10 ngày để đóng vảy và 2-4 tuần để chữa lành.
Bệnh zona khiến nhiều người mắc có cảm giác đau đớn. Thậm chí, quần áo cọ xát hay gió thổi qua cũng khiến người bệnh khó chịu.
Thời gian bị bệnh zona tùy thuộc vào từng người, hệ thống miễn dịch và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các chuyên gia cho biết các trường hợp bị zona có thể kéo dài 3-5 tuần từ khi xuất hiện những biểu hiện đầu tiên đến khi hồi phục hoàn toàn.
Cũng giống thủy đậu, người bị zona có thể lây virus varicella-zoster cho những người chưa tiêm phòng hoặc chưa mắc thủy đậu bao giờ.
Theo CDC Mỹ, virus có thể truyền qua da thông qua tiếp xúc trực tiếp với các vết phồng rộp và lây lan khắp cơ thể.
Do vậy, CDC khuyến khích người mắc bệnh zona che vết phát ban, tránh chạm hoặc gãi. Ngoài ra, cần rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với phụ nữ mang thai chưa từng nhiễm virus hoặc tiêm vaccine, trẻ sơ sinh và những người có hệ miễn dịch yếu.
Các bác sĩ khi điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh thủy đậu hoặc bệnh zona phải mặc đồ bảo hộ vì virus có thể lây lan qua không khí.
Zona có thể gây mù mắt
Khi phát bệnh, bệnh nhân có thể dùng thuốc kháng virus thông qua đường tiêm tĩnh mạch hoặc thuốc viên. Điều này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và rút ngắn thời gian xuất hiện các triệu chứng.
Yeh cho rằng người bệnh nên tìm cách điều trị trong vòng 72 giờ đầu tiên khi phát hiện các triệu chứng.
 |
| Bệnh zona có thể điều trị bằng thuốc kháng virus và không gây ra nhiều biến chứng. Ảnh: iStock. |
Không có nhiều trường hợp phải nhập viện vì bệnh zona. CDC Mỹ ước tính chỉ 1-4% bệnh nhân mắc bệnh này phải nhập viện vì các biến chứng.
Tuy nhiên, ở vài trường hợp hiếm gặp, bệnh zona có thể dẫn đến viêm phổi, viêm não thậm chí chết người.
Biến chứng phổ biến nhất của bệnh zona là đau dây thần kinh sau zona. Người gặp hiện tượng này thường có cơn đau kéo dài sau khi mụn nước biến mất.
Khoảng 10-18% bệnh nhân gặp phải hiện tượng này. Theo CDC, nguy cơ biến chứng tăng theo độ tuổi và không có cách chữa trị các hiện tượng nói trên.
Ở một trường hợp khác, nếu virus di chuyển dọc theo dây thần kinh nối với cơ hoặc mắt, zona có thể dẫn đến mù lòa, mất thính giác hoặc tê liệt một phần.
Theo CDC, vaccine bệnh zona, Shingrix, có hiệu quả hơn 90% trong việc ngừa bệnh ở những người có hệ thống miễn dịch khỏe mạnh trong ít nhất 7 năm đầu tiên sau khi tiêm. Đối với những người có hệ thống miễn dịch yếu, vaccine này có hiệu quả 68-91%.
Các quan chức y tế khuyến nghị người từ 50 tuổi trở lên nên tiêm 2 liều vaccine cách nhau 2-6 tháng để giảm nguy cơ mắc virus gây bệnh zona. Những người trên 19 tuổi có hệ miễn dịch yếu cũng nên tiêm vaccine này.
Ngoài ra, theo CDC , những người được tiêm phòng thủy đậu khi nhỏ có ít nguy cơ mắc bệnh zona tới 80% so với những người khác.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.
