Căn bệnh 'thầm kín' khiến nữ giới khổ sở

Viêm âm đạo không được chữa trị đúng cách có thể gây viêm nhiễm vùng chậu, ảnh hưởng sức khỏe và khả năng sinh sản. Ảnh: Unsplash.

Viêm âm đạo là tình trạng nhiễm trùng âm đạo, có liên quan các triệu chứng bao gồm: ngứa vùng kín, nóng rát, kích ứng, giao hợp đau, dịch âm đạo có mùi và tiết dịch âm đạo bất thường.

Đây là một trong các lý do thường xuyên nhất khiến bệnh nhân đi gặp bác sĩ sản phụ khoa. Bệnh lý này không chỉ gây khó chịu cho người phụ nữ, giảm chất lượng cuộc sống, nếu trong tình trạng nặng còn gây viêm nhiễm vùng chậu, ảnh hưởng sức khỏe và khả năng sinh sản.

Vì vậy, việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời không những giải quyết vấn đề khó chịu cho bệnh nhân mà còn giúp bảo tồn khả năng sinh sản, tránh tái phát nhiều lần.

Nguyên nhân gây viêm âm đạo

Các nguyên nhân phổ biến của viêm âm đạo bao gồm: Viêm âm đạo do nấm; Viêm âm đạo do nhiễm khuẩn, nhiễm trichomonas. Trong đó, viêm âm đạo do nấm được chẩn đoán 17-39% số trường hợp, do vi khuẩn 22%-50%, trichomonas ở 4-35% và một số tác nhân khác chưa được chẩn đoán.

Có nhiều nguyên nhân gây nhiễm khuẩn âm đạo, trong đó các yếu tố nguy cơ mạnh nhất là:

• Có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục với nhiều hơn 1 người, bạn tình mới
• Quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su
• Thói quen thụt rửa âm đạo

Ngoài ra, tỷ lệ viêm nhiễm âm đạo tăng trong các giai đoạn thay đổi nội tiết của người phụ nữ, như:

• Thời kỳ kinh nguyệt
• Thiếu hụt Estrogen: Tiền mãn kinh, mãn kinh, phẫu thuật cắt buồng trứng, suy/mất chức năng buồng trứng.
• Các bệnh lý mạn tính, suy giảm miễn dịch.

Nhận biết một số loại viêm âm đạo

- Viêm âm đạo có tác nhân do vi khuẩn

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiết dịch âm đạo bất thường ở bệnh nhân độ tuổi sinh sản, tỷ lệ cao hơn ở phụ nữ Mỹ da đen, Tây Ban Nha, Mexico. Thói quen thụt rửa âm đạo và nhiều bạn tình cũng làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn âm đạo.

Bệnh nhân bị nhiễm khuẩn âm đạo có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng đường sinh dục khác như viêm vùng chậu, nhiễm trùng sau thủ thuật phụ khoa, tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tính dục như HIV và Herpes Simples lkb type 2.

- Viêm âm đạo do nấm Candida

Viêm âm đạo do Candida sp (Vulvovaginal Candidiasis – VVC) là tình trạng nhiễm trùng âm đạo do nấm Candida. Đây là nguyên nhân phổ biến thứ 2 sau vi khuẩn, tỷ lệ 29-49% phụ nữ từng trải qua 1 lần viêm âm đạo do nấm.

Các biểu hiện viêm âm đạo do nấm khiến người phụ nữ cảm giác nóng rát, ngứa vùng âm đạo, phù nề, đau khi giao hợp, tiết dịch âm đạo bất thường, dịch đặc như sữa chua.

Nguyên nhân là sự phát triển quá mức của nấm Candida Albicans. Các tác nhân ảnh hưởng rõ rệt đến việc tạo điều kiện dẫn tới viêm âm đạo do nấm là:

• Tổn thương niêm mạc âm đạo
• Sử dụng kháng sinh kéo dài
• Suy giảm miễn dịch: bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, hội chứng suy giảm miễn dịch HIV/AIDS.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm nhiễm vùng kín ở nữ, trong đó phổ biến nhất là vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng đơn bào Trichomonas... Ảnh: Unsplash.

- Viêm âm đạo do nhiễm Trichomonas

Nhiễm Trichomonas âm đạo gây ra bởi ký sinh trùng đơn bào Trichomonas vaginalis, là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất ở Mỹ mà không do virus, với khoảng 3-5 triệu người trên năm.

Các yếu tố nguy cơ:

• Chủng tộc: Phụ nữ Mỹ gốc Phi bị ảnh hưởng gấp 10 lần so với phụ nữ da trắng không phải gốc Tây Ban Nha
• Số lượng bạn tình nhiều
• Tình trạng kinh tế xã hội kém phát triển
• Thụt rửa âm đạo

Trichomonas Vaginalis được tìm thấy liên quan viêm nhiễm vùng chậu, HIV và các bệnh lý lây qua đường tình dục. Hơn 50% người bệnh nhiễm Trichomonas không có triệu chứng. Các triệu chứng có thể có: Tiết dịch âm đạo bất thường, ngứa, rát, hoặc chảy máu sau giao hợp.

- Viêm teo âm đạo

Đây là tình trạng viêm âm đạo mà nguyên nhân từ thiếu nội tiết tố Estrogen xảy ra ở phụ nữ mãn kinh. Điều này khiến niêm mạc âm đạo bị mất tế bào bề mặt và trung gian trở nên rất mỏng, dễ tổn thương và nhiễm trùng, không chỉ gây khó chịu mà giảm chất lượng cuộc sống người phụ nữ.

Nguyên nhân thiếu nội tiết tố estrogen bao gồm:

• Sinh lý: Thời kỳ mãn kinh, trạng thái cho con bú, sau sinh
• Bệnh lý: Suy buồng trứng sớm, điều trị ức chế sản xuất Estrogen: thuốc ức chế men Aromatase
• Phẫu thuật cắt buồng trứng sớm

Bệnh biểu hiện với các vấn đề chính:

• Viêm âm đạo: Viêm không đặc hiệu, khí hư ít
• Âm hộ, âm đạo teo, niêm mạc mỏng, cảm giác khô, rát, giao hợp đau
• Xảy ra trên đối tượng mãn kinh hoặc tình trạng thiếu hụt nội tiết tố estrogen
• Có thể phối hợp viêm đường tiết niệu

Việc điều trị bằng Estrogen âm đạo có hiệu quả tốt, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống.

Cách dự phòng và hạn chế viêm âm đạo

- Về cá nhân:

Thứ nhất, chị em nên nhận thức rõ tác hại của viêm âm đạo, hậu quả bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.

Thứ hai, chị em tránh các yếu tố nguy cơ:

• Có nhiều bạn tình, nên sống chung thủy 1 vợ 1 chồng
• Khi quan hệ tình dục nên dùng bao cao su
• Tránh các thói quen thụt rữa âm đạo
• Mặc đồ lót vải cotton, trách mặc đồ quá chật, sử dụng đồ cotton thoáng mát, thông thoáng cho vùng kín

Thứ 3, khi có triệu chứng bất thường của viêm âm đạo, nên đi khám tại cơ sở y tế có bác sĩ chuyên sản phụ khoa để được chẩn đoán xác định: tình trạng, nguyên nhân, tư vấn điều trị và theo dõi phù hợp.

- Về xã hội:

• Giáo dục tư vấn cho những người có nguy cơ về cách phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục thông qua thay đổi hành vi tình dục và các dịch vụ
• Tiêm chủng trước những bệnh có nguy cơ bệnh lây truyền qua đường tình dục mà có thể phòng ngừa bằng vaccine
• Chẩn đoán, điều trị, tư vấn theo dõi người bệnh
• Đánh giá, điều trị tư vấn

Cách phát hiện và điều trị

Khi chị em phát hiện vấn đề bất thường vùng kín như: Tiết dịch âm đạo bất thường như màu sắc: Xám, vàng, xanh hoặc mùi tanh, hôi; Ngứa âm hộ âm đạo; Cảm giác nóng rát, kích ứng, quan hệ đau... nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ sản phụ khoa uy tín càng sớm càng tốt để được tư vấn và thăm khám.

Đặc biệt, bệnh nhân không nên tự đi mua thuốc mà chưa rõ tình trạng viêm âm đạo, vì viêm âm đạo cần chẩn đoán rõ nguyên nhân, mức độ và tùy tình trạng cá nhân, nếu tự điều trị có thể làm bệnh nặng hơn.