Cảnh báo một phương pháp chữa Covid-19 có thể gây đột biến kháng thuốc

Theo Guardian, nhóm chuyên gia tại Australia phát hiện một đột biến kháng thuốc ở nCoV liên quan kháng thể tổng hợp Sotrovimab. Đây vốn là thuốc chữa Covid-19 tiềm năng, được đánh giá rất cao. Các nhà khoa học lo ngại nếu F0 điều trị bằng thuốc này không được giám sát kỹ có thể gây ra virus đột biến và lây lan trong cộng đồng.

Nguy cơ vô hiệu hóa thuốc và sản sinh ra các đột biến

Đây là phát hiện đầu tiên trên thế giới cảnh báo về hệ lụy nguy hiểm của việc không giám sát người mắc Covid-19 sử dụng thuốc Sotrovimab. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học New England ngày 11/3, dựa trên kết quả phân tích của 100 F0 ở phía tây Sydney. Họ là những bệnh nhân mắc Covid-19 trong đợt bùng phát biến chủng Delta năm 2021 của Australia. Đây là 100 F0 được sử dụng thuốc Sotrovimab.

Tác giả chính của nghiên cứu, tiến sĩ Rebecca Rockett, Viện các bệnh truyền nhiễm, Đại học Sydney, Australia, cho biết 4/100 bệnh nhân đã phát triển kháng thể chống lại Sotrovimab sau 6-13 ngày điều trị.

Ngoài ra, toàn bộ trình tự gene virus được phân tích từ các bệnh nhân trước và sau khi điều trị bằng Sotrovimab cũng cho thấy những đột biến ở một số F0, khiến thuốc không hoạt động hiệu quả.

Nhóm chuyên gia tại Australia phát hiện cơ thể của một số F0 sử dụng Sotrovimab sản sinh ra những đột biến kháng thuốc sau 6-13 ngày điều trị. Ảnh: Guardian.

“Chúng tôi không chắc liệu Sotrovimab có giúp vô hiệu hóa virus sớm trước khi nCoV hình thành đề kháng chống lại thuốc hay không. Không thể theo dõi người bệnh bằng xét nghiệm rRT-PCR hoặc bộ gene, song, chúng tôi đang cố gắng giải trình tự gene virus của các F0 dễ chuyển nặng để xem xét cơ thể họ có sản sinh ra bất kỳ đột biến kháng thuốc nào không”, vị chuyên gia cho hay.

TS Rockett nhấn mạnh phải theo dõi những người sử dụng Sotrovimab bởi khi bệnh nhân có thể truyền virus đột biến sang người khác. Nếu virus đột biến nhảy sang vật chủ mới, nguy cơ sản sinh ra biến chủng mới là rất cao. Biến chủng mới sẽ mang những đột biến kháng thuốc và khiến Sotrovimab không còn hiệu quả.

TS Rockett cho biết chúng ta cần thận trọng với những người đã sản sinh kháng thể kháng thuốc. Họ phải cách ly lâu hơn cho đến khi cơ thể đào thải hoàn toàn virus. nCoV vẫn tồn tại trong cơ thể bệnh nhân đến 24 ngày sau khi điều trị bằng Sotrovimab.

Giáo sư Peter Collignon, bác sĩ bệnh truyền nhiễm và chuyên gia về kháng thuốc của Đại học Quốc gia Australia, cho biết khả năng lây lan virus kháng thuốc trong cộng đồng là "vấn đề đáng báo động". Điều may mắn là tình trạng đột biến kháng thuốc tương đối hiếm và chưa được ghi nhận ngoài cộng đồng. Cách duy nhất để chúng ta ngăn chặn là giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng thuốc này.

Công ty GlaxoSmithKline (GSK), nhà sản xuất thuốc, cho biết kết quả nghiên cứu phù hợp với các thử nghiệm lâm sàng lớn của hãng, cho thấy tỷ lệ nhỏ bệnh nhân kháng thuốc khi điều trị.

Hãng sản xuất nhấn mạnh hiện tượng kháng thuốc xảy ra liên quan cách hệ thống miễn dịch tương tác với nCoV. Nghiên cứu mới không làm thay đổi lợi ích tích cực mà Sotrovimab mang lại trong việc điều trị bệnh nhân Covid-19 từ nhẹ đến trung bình có nguy cơ trở nặng cao.

Sotrovimab đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị những bệnh nhân dễ bị tổn thương, nguy cơ trở nặng và tử vong cao khi mắc Covid-19. Ảnh: Reuters.

Lợi ích của Sotrovimab

Sotrovimab là kháng thể đơn dòng có sẵn ở nhiều quốc gia, dùng để điều trị những bệnh nhân dễ bị tổn thương, nguy cơ trở nặng và tử vong cao khi mắc Covid-19. Những F0 được khuyến cáo sử dụng thuốc như người cao tuổi, bị suy giảm miễn dịch hoặc mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường.

Đây là một trong 2 phương pháp điều trị mới để ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong do Covid-19 mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt sử dụng vào ngày 14/1. Sotrovimab cũng là một trong số ít các kháng thể đơn dòng được thiết kế có thể nhắm vào Omicron.

Theo WHO, lợi ích của Sotrovimab với những người không có nguy cơ nhập viện được coi là không đáng kể, đồng thời hiệu quả của thuốc với các biến chủng mới như Omicron "vẫn chưa chắc chắn".

Theo Cơ quan quản lý thuốc và các sản phẩm y tế của Anh (MHRA), một liều Sotrovimab được phát hiện có tác dụng giảm nguy cơ nhập viện và tử vong tới 79% ở người trưởng thành có nguy cơ mắc Covid-19 với triệu chứng nặng.

Loại thuốc này theo dạng kháng thể đơn dòng, với một loại protein gắn vào protein đột biến của virus, làm giảm khả năng xâm nhập của virus vào các tế bào của cơ thể.