Chuyện gì đã xảy ra với người dùng thực phẩm bổ sung của Nhật Bản?

Sản phẩm hỗ trợ cholesterol chứa beni-koji bị công ty Kobayashi thu hồi. Ảnh: NHK.

Trong diễn biến mới nhất, đài NHK ngày 26/3 đưa tin công ty dược phẩm Kobayashi thông báo một người đã tử vong vì bệnh thận.

Nạn nhân trước đó đã sử dụng sản phẩm Thực phẩm hỗ trợ cholesterol gạo men đỏ trong 3 năm. Công ty cho biết có mối liên quan giữa dòng sản phẩm và cái chết của nạn nhân, nói thêm đang điều tra chi tiết vụ việc.

“Mặc dù chúng tôi đang tích cực xác nhận tình hình thực tế và mối liên hệ, chúng tôi muốn đứng dưới góc độ sẽ cung cấp thông tin nhanh chóng. Công ty chúng tôi luôn ưu tiên sức khỏe của khách hàng trên hết và chân thành xin lỗi về sự việc này”, thông cáo của Kobayashi có đoạn.

Kyodo News cho biết đây là lần đầu tiên công ty có trụ sở tại Osaka báo cáo trường hợp tử vong có khả năng liên quan đến thực phẩm chứng năng của họ. Kobayashi đã mở cuộc điều tra nội bộ sau khi một bác sĩ hồi tháng 1 đã báo cáo các bệnh nhân gặp vấn đề sức khỏe liên quan đến sử dụng sản phẩm của hãng này.

Theo BBC vào sáng 26/3, công ty Kobayashi đã xác nhận ít nhất 76 trường hợp nhập viện sau khi sử dụng các sản phẩm có chứa beni-koji, hay gạo men đỏ. Những trường hợp mắc bệnh cho biết xuất hiệu những triệu chứng như đổi màu nước tiểu, sưng tấy ở chân tay và mệt mỏi.

Công ty này hồi tuần trước đã chủ động thu hồi 5 dòng sản phẩm, bao gồm khoảng 300.000 gói thực phẩm bổ sung chứa beni-koji, sau khi liên tục có báo cáo về trường hợp gặp vấn đề thận khi sử dụng thực phẩm bổ sung của công ty. Dòng sản phẩm này được đưa lên kệ vào tháng 2/2021, và đã bán được hơn 1 triệu sản phẩm tính đến tháng 2.

Akihiro Kobayashi, Chủ tịch công ty dược phẩm Kobayashi, trả lời báo chí hôm 22/3. Ảnh: Kyodo News.

Beni-koji là chất gì?

Đài NHK thông tin beni-koji từ lâu đã được sử dụng để tạo màu cho sản phẩm. Loại gạo lên men này có chứa lovastatin, được cho là giảm cholesterol.

Beni-koji cũng được dùng làm nguyên liệu cho thực phẩm bổ sung và các loại thực phẩm khác. Các sản phẩm chứa beni-koji thường được dùng để giảm nồng độ cholesterol “xấu” LDL trong cơ thể.

Một điểm chú ý là nguyên liệu này có thể sản sinh citrinin, một chất chuyển hóa độc hại có thể gây bệnh thận. Kobayashi cho biết chưa phát hiện trường hợp có citrinin trong các sản phẩm liên quan đến việc hàng chục người nhập viện.

Ủy ban An toàn Thực phẩm Nhật Bản cho biết đã có những trường hợp gặp vấn đề sức khỏe sau khi dùng thực phẩm chứa beni-koji tại châu Âu. Liên minh châu Âu (EU) đã đặt giới hạn lượng citrinin trong các loại thực phẩm chức năng.

Công ty Kobayashi nói rằng kết quả phân tích đã phát hiện một thành phần chưa xác định, có thể là do nấm mốc.

Beni-koji từ lâu được sử dụng để tạo màu cho thực phẩm. Ảnh: NHK.

Vào năm 2023, công ty dược phẩm Kobayashi đã sản xuất 18,5 tấn beni-koji, 16 tấn đã được bán ra, với gần 7 tấn được sử dụng trong thực phẩm bổ sung và các thực phẩm khác. Kobayashi nghi ngờ một phần trong khoảng 7 tấn đó chứa các thành phần gây hại được đề cập.

Tác động lan rộng

Không chỉ dùng gạo men đỏ cho các sản phẩm của công ty, Kobayashi đã phân phối nguyên liệu này đến 52 công ty trong và ngoài Nhật Bản, bao gồm các nhà sản xuất và nhà bán buôn.

Phía công ty cũng đã yêu cầu các doanh nghiệp đối tác dừng phân phối các sản phẩm có chứa gạo men đỏ, thành phần có thể chứa trong nhiều mặt hàng như rượu sake, bánh kẹo, bánh mì và miso. Công ty này cho biết sẽ cân nhắc bồi thường cho các công ty buộc phải thu hồi sản phẩm.

Hiện chưa có công ty khách hàng nào của Kobayashi báo cáo về trường hợp mắc bệnh khi sử dụng sản phẩm của họ. Takara Shuzo, công ty về đồ uống lớn tại Nhật Bản, đã thông báo sẽ thu hồi sản phẩm rượu sake sủi bọt có chứa beni-koji.

Cơ quan y tế Đài Loan hôm 25/3 cho biết 2 công ty ở hòn đảo này đã nhập khẩu sản phẩm chứa beni-koji và đã yêu cầu thu hồi sản phẩm.

Tại Trung Quốc, truyền thông nước này cho hay đã dừng bán sản phẩm mà Kobayashi thu hồi trên các nền tảng trực tuyến. Truyền thông Trung Quốc chỉ ra khả năng beni-koji trong quá trình lên men đã sản sinh citrinin, dẫn đến các trường hợp mắc bệnh thận, nhưng Kobayashi khẳng định sản phẩm của công ty không chứa citrinin.

Tại Việt Nam, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, cho biết qua rà soát dữ liệu đăng ký bản công bố sản phẩm, Cục chưa cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm/ giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm cho 4 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe của công ty này. Tuy nhiên, vẫn có sản phẩm đang được bán tại thị trường Việt Nam.

Cơ quan này cũng phát cảnh báo và đề nghị người tiêu dùng không mua, không sử dụng sản phẩm có các thông tin như nêu trên. Trường hợp người dân phát hiện các sản phẩm này lưu hành trên thị trường, cần thông báo cho cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật.