Chuyên gia HR: 'Tinh gọn không chỉ là chuyện của khu vực công'

Năm 2025, tôi dự đoán thị trường tuyển dụng có những chuyển biến tích cực, mở ra nhiều cơ hội việc làm cho các ứng viên.

Tầm nhìn lạc quan này bắt nguồn từ tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng 7,09% của Việt Nam vào năm ngoái. Tỷ lệ này dự báo sự phục hồi và mở rộng mạnh mẽ của thị trường.

Tuy nhiên, tôi cũng không thể phủ nhận sự ảnh hưởng đáng kể của xu hướng cắt giảm, tinh gọn đến lĩnh vực tuyển dụng. Việc tập trung vào hiệu suất hoạt động không chỉ phổ biến trong khu vực công mà còn được các doanh nghiệp tư nhân tích cực thực hiện trong năm nay.

80% tuyển mới, 20% tái cơ cấu

Một cuộc khảo sát gần đây của Navigos Group với 500 doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế chỉ ra khoảng 80% công ty quyết định gia tăng hoạt động chiêu mộ nhân tài so với năm trước.

Theo tôi, đây là tín hiệu đáng mừng đối với thị trường lao động, cho thấy những dấu hiệu khởi sắc đáng kể, gia tăng cơ hội việc làm cho nhân sự.

20% doanh nghiệp có kế hoạch tái cơ cấu tổ chức, tạm dừng tuyển dụng hoặc cắt giảm nhân sự trong năm nay. Ảnh minh hoạ: Phương Lâm.

Tuy nhiên, khảo sát cũng cho thấy khoảng 20% doanh nghiệp có kế hoạch đánh giá lại cơ cấu tổ chức, tối ưu hóa hoạt động, cắt giảm nhân sự hoặc tạm dừng tuyển dụng. Xu hướng này phản ánh rằng một số doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức dù nền kinh tế đang phục hồi.

Mặc dù chính sách tinh gọn từ khu vực công không trực tiếp ép buộc doanh nghiệp tư cắt giảm nhân sự, song tạo ra một xu hướng chung về tối ưu hóa và nâng cao hiệu suất, gián tiếp thúc đẩy công ty tư nhân cân nhắc các chiến lược tương tự.

Những doanh nghiệp tư nhân có quan hệ mật thiết với khu vực công (ví dụ: nhà thầu, dịch vụ công, công nghệ, hạ tầng) có hợp đồng hoặc phụ thuộc vào các chính sách nhà nước có thể bị ảnh hưởng trực tiếp nếu nguồn ngân sách hoặc mô hình hợp tác thay đổi. Do vậy, các doanh nghiệp này cũng nên theo dõi chặt chẽ xu hướng trên để có chiến lược nhân sự phù hợp, đảm bảo sự cân bằng giữa tối ưu hóa chi phí và duy trì nguồn lực đủ mạnh để phát triển bền vững.

Các yếu tố vĩ mô, từ biến động kinh tế, công nghệ, chiến lược kinh doanh của từng doanh nghiệp cho đến mô hình VUCA - viết tắt của Volatility (Biến động), Uncertainty (Không chắc chắn), Complexity (Phức tạp) và Ambiguity (Mơ hồ) - vẫn ảnh hưởng mạnh đến cách các tổ chức vận hành và ra quyết định về nhân sự.

Trong giai đoạn này, doanh nghiệp có xu hướng ưu tiên những nhân sự linh hoạt, có khả năng thích nghi với thay đổi và mang lại giá trị rõ ràng. Điều này đồng nghĩa với việc một số vị trí hoặc kỹ năng nhất định có thể không còn phù hợp. Tuy nhiên, không có câu trả lời tuyệt đối về việc ai sẽ bị đào thải hay không được tuyển dụng, vì điều đó còn phụ thuộc vào từng ngành nghề, chiến lược của doanh nghiệp.

Vị trí kinh doanh, bán hàng được ưu tiên tuyển dụng

Đối với nhu cầu tuyển dụng thực tế của doanh nghiệp, tôi nhận thấy lĩnh vực sản xuất tiếp tục duy trì nhu cầu nhân lực cao. Năm 2024, dòng vốn đầu tư nước ngoài đạt mức cao nhất trong một thập kỷ với 38 tỷ USD, trong đó hơn 25 tỷ USD đã được giải ngân.

Đáng chú ý, hơn 60% dòng vốn này được rót vào lĩnh vực sản xuất, bao gồm cả các doanh nghiệp mới gia nhập thị trường và công ty lâu năm đang mở rộng hoạt động. Điều này góp phần thúc đẩy cơ hội việc làm trong ngành một cách mạnh mẽ.

Ngoài ra, dữ liệu từ Navigos Group cũng cho thấy sự tăng trưởng đáng kể trong các ngành dịch vụ giao nhận, vận tải và hậu cần suốt năm 2024. Tôi dự đoán rằng xu hướng này tiếp tục duy trì ổn định trong năm nay.

Các vị trí kinh doanh và bán hàng luôn nằm trong nhóm ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp, bất kể thời điểm nào trong năm. Trong bối cảnh kinh tế hiện tại, việc đẩy mạnh hoạt động bán hàng là điều tối quan trọng, đưa các vị trí này lên đầu danh sách nhu cầu tuyển dụng trong các khảo sát thường niên của chúng tôi.

Ngành ngân hàng đang tích cực tìm kiếm các chuyên viên quan hệ khách hàng, cả trong mảng bán lẻ và doanh nghiệp, với số lượng tuyển dụng hàng năm lên đến hàng nghìn vị trí. Ngoài ra, các ngành bán lẻ, công nghệ thông tin và điện tử tiêu dùng cũng có nhu cầu cao đối với các chuyên viên kinh doanh.

Nhân sự kinh doanh, bán hàng vẫn được nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực khác nhau ưu tiên tuyển dụng trong năm nay. Ảnh minh hoạ: Phương Lâm.

Các vị trí dịch vụ khách hàng vươn lên đứng thứ 3 trong danh sách những vị trí được săn đón nhất năm 2025, nhấn mạnh tầm quan trọng của mảng bán hàng và quan hệ khách hàng.

Bên cạnh đó, các vị trí nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng dần trở thành ưu tiên tuyển dụng. Tôi cho rằng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và trí tuệ nhân tạo, đầu tư vào R&D là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp bắt kịp và đón đầu xu hướng thị trường.

Ứng viên cần gì trong bối cảnh tinh gọn?

Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ và yêu cầu tối ưu hóa nguồn lực ngày càng được chú trọng trong mỗi doanh nghiệp khiến người tìm việc có thể phải đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều người lao động bị cắt giảm hoặc chịu ảnh hưởng bởi các đợt tái cấu trúc sẽ cùng tham gia thị trường tìm việc làm số lượng ứng viên cho mỗi vị trí tuyển dụng gia tăng.

Nhà tuyển dụng có nhiều lựa chọn hơn nên yêu cầu đối với ứng viên cũng trở nên khắt khe. Doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng những ứng viên có kinh nghiệm, đa nhiệm và có khả năng tạo ra giá trị ngay lập tức.

Giải pháp để thích nghi là luôn trau dồi những kỹ năng mới, tư duy linh hoạt, không nên giới hạn bản thân trong một ngành nghề hay mô hình làm việc, đồng thời cần chủ động kết nối với các nhà tuyển dụng để kịp thời nắm bắt cơ hội việc làm.

Từ góc nhìn của tôi, các ứng viên cần trang bị 5 nhóm kỹ năng dưới đây nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh hiệu suất là ưu tiên hàng đầu của các công ty.

Nâng cao và làm mới kỹ năng (Upskilling & Reskilling): Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu và công nghệ số đang thúc đẩy các doanh nghiệp tìm kiếm những cá nhân có tư duy giải quyết vấn đề sáng tạo, kỹ năng phân tích mạnh mẽ và khả năng thích nghi nhanh chóng. Đây là những năng lực cốt lõi để duy trì lợi thế trong thị trường việc làm luôn thay đổi.

Thành thạo ngoại ngữ: Sự gia tăng mạnh mẽ của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) góp phần nâng cao giá trị của nhân sự đa ngôn ngữ, đặc biệt là những người thông thạo tiếng Anh, Trung, Hàn và Nhật. Khả năng ngôn ngữ tốt giúp ứng viên dễ dàng hòa nhập vào môi trường làm việc đa quốc gia và mở rộng cơ hội thăng tiến.

Khả năng sáng tạo trong kỷ nguyên AI: Dù AI đang phát triển mạnh, những vai trò yêu cầu tư duy sáng tạo vẫn không thể thay thế. Nhà tuyển dụng ưu tiên những ứng viên có tư duy đổi mới và hiểu biết về cách ứng dụng AI để nâng cao năng suất thay vì bị công nghệ thay thế.

Thích ứng với mô hình làm việc linh hoạt: Xu hướng làm việc từ xa và mô hình làm việc linh hoạt ngày càng phổ biến, khiến các kỹ năng quản lý thời gian, làm việc độc lập và sử dụng thành thạo công cụ giao tiếp trực tuyến trở nên quan trọng. Việc thành thạo các kỹ năng này giúp duy trì hiệu suất công việc ngay cả khi không có sự giám sát trực tiếp.

Xây dựng thương hiệu cá nhân chuyên nghiệp: Ngoài CV truyền thống, việc duy trì sự hiện diện chuyên nghiệp trên các nền tảng việc làm trực tuyến trở thành yếu tố quan trọng. Những ứng viên biết cách thể hiện kỹ năng và thành tựu của mình trên môi trường số có cơ hội thu hút sự chú ý từ nhà tuyển dụng và giành được cơ hội nghề nghiệp tốt hơn.

Công ty TP.HCM sa thải từ sếp đến nhân viên giữa mùa tuyển dụng 'vàng' Trong bối cảnh tối ưu hoá bộ máy trở thành ưu tiên hàng đầu, nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM thực hiện kế hoạch cắt giảm nhân sự, cân nhắc kỹ về việc tuyển dụng trong giai đoạn này. 08:10 21/2/2025