Phát hiện con trai 13 tuổi bị dụ tham gia một số hội nhóm 18+ trên Facebook khi kiểm tra điện thoại của con, chị Hồng Nhung - vợ nghệ sĩ Xuân Bắc - đã đăng bài cảnh báo các bậc phụ huynh vào tối 13/3.
Ngoài nhắc nhở các ông bố, bà mẹ kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội của con, chị còn đính kèm ảnh chụp màn hình từ tài khoản mạng xã hội của Bi Béo.
Thực tế, đây là phản ứng phổ biến của nhiều phụ huynh. Xu hướng này được gọi là "sharenting", khi cha mẹ chia sẻ hình ảnh, thông tin và câu chuyện cá nhân của con lên Internet.
Tuy nhiên, việc tự ý công khai ảnh chụp, vấn đề riêng tư của con lên mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, tâm lý của thanh thiếu niên, theo nhà trị liệu tâm lý vị thành niên Robert Batt (Anh).
 |
| Việc tự ý công khai ảnh chụp, vấn đề riêng tư của con lên mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, tâm lý của thanh thiếu niên. Ảnh: Getty. |
Khổ sở khi bị đăng ảnh, thông tin lên mạng
Năm 2019, Microsoft đã công bố kết quả của một nghiên cứu về an toàn Internet, được thực hiện trên 12.500 thanh thiếu niên đến từ 25 quốc gia.
42% người trẻ tham gia khảo sát cho biết họ thấy đau khổ vì mức độ mà cha mẹ "chia sẻ" trên mạng, 11% khẳng định đó là "vấn đề lớn" trong cuộc sống của họ.
Theo Aljazeera, Gen Z ngày càng bất an vì số lượng lớn hình ảnh, video thuở bé do người thân vô tư công khai lên mạng xã hội.
Năm 2020, con của một influencer trên Instagram đã đăng bài ẩn danh lên Reddit để bày tỏ lo ngại về những hình ảnh được đăng tải bởi mẹ của cô.
"Thật tệ vì có quá nhiều thứ về chúng tôi được công khai. Đó sẽ là những kết quả tìm kiếm xuất hiện khi tôi tìm việc, hẹn hò hay bất kỳ ai tra cứu về mẹ tôi hoặc con của bà ấy trên Internet. Tôi chưa bao giờ đồng ý về việc chụp ảnh", người đó viết.
 |
| Việc chia sẻ hình ảnh, thông tin của con cái có thể khiến chúng thấy ái ngại khi trưởng thành, tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân hoặc bị bắt nạt trực tuyến. Ảnh: Marie Claire. |
Chia sẻ với Aljazeera, Lucy (16 tuổi) đến từ Newcastle (Anh) nói cô bắt đầu thấy e ngại về những hình ảnh hồi nhỏ của mình do cha đăng lên mạng xã hội khi lên 12, 13 tuổi.
"Ở tuổi đó, tôi nhận ra mình thấy xấu hổ về những nội dung về mình được cha mẹ chia sẻ. Tôi đã đề nghị gỡ bức ảnh xuống, song không ai hiểu tại sao tôi lại cư xử như vậy", Lucy kể.
Cô nói thêm: "Khi đó, nếu có ai hỏi tôi có muốn cho mọi người trên mạng thấy các tấm hình hồi nhỏ của mình không, tôi sẽ từ chối ngay".
Ngay cả những người từng rất vui khi được cha mẹ đăng ảnh lên mạng cũng cảm thấy ngượng ngùng lúc trưởng thành.
Dana Hurley (20 tuổi) sống tại phía đông thành phố London, kể năm 11 tuổi, cô vô cùng hạnh phúc khi cha mẹ đăng ảnh mình lên Facebook.
“Thời điểm đó, cảm giác rất thú vị. Tôi thích được mọi người chú ý. Tuy nhiên, giờ nhìn lại, tôi thấy bối rối bởi nó được công khai cho tất cả mọi người”, Hurley nói.
Để hạn chế người xem, Hurley đã bỏ tag tên mình ở phần lớn hình ảnh trên mạng để chúng không hiển thị ở hồ sơ cá nhân.
Tệ hơn, việc cha mẹ đăng ảnh, thông tin và chuyện riêng của con lên Internet có thể biến chúng trở thành đối tượng bị bắt nạt trên mạng.
Một khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy 59% thanh thiếu niên ở Mỹ bị tấn công trực tuyến. 2 hình thức bạo lực mạng phổ biến nhất là đặt biệt danh tệ hại và tung tin đồn.
Cần tôn trọng con trẻ
Theo Forbes, nhiều bậc cha mẹ không ý thức được việc tạo ranh giới phù hợp và lành mạnh giữa việc nuôi dạy và tôn trọng quyền riêng tư của con trẻ.
Nhà tâm lý học kiêm chuyên gia truyền thông Arthur Cassidy nhận định đa số phụ huynh không nhận ra ảnh hưởng từ việc "sharenting" và coi đó là chuyện thường.
Tuy nhiên, bằng việc công khai hình ảnh, video, thông tin cá nhân của con cái, họ đã đi ngược lại mong muốn của đứa trẻ.
"Một trong những lý do mà các ông bố, bà mẹ thường đưa ra là họ 'có toàn quyền làm thế'. Song, trẻ em, thanh thiếu niên có thể thay đổi, kiểm soát hình ảnh, thông tin họ muốn xuất hiện trên Internet", tiến sĩ Cassidy nói.
 |
| Các chuyên gia tâm lý khuyến cáo cha mẹ nên cẩn trọng với những nội dung về con cái được chia sẻ lên mạng. Ảnh: iStock. |
Giáo sư Luật từ ĐH Florida (Mỹ) Stacey Steinberg cũng đồng tình. Bà khẳng định người trẻ hoàn toàn có quyền cảnh giác trong trường hợp này.
"Một bức ảnh được đăng lên Internet có thể tồn tại mãi mãi. Có hàng loạt ảnh chế về một em bé mới biết đi mũm mĩm, khỏa thân được chia sẻ hàng nghìn lần. Đứa trẻ ấy sẽ cảm thấy thế nào khi biết mình trở thành trò đùa của công chúng?", giáo sư Steinberg nói.
Hơn thế, nhiều chuyên gia còn cảnh báo về nguy cơ khi đăng tải quá nhiều thông tin cá nhân lên mạng, nhất là thông tin về trẻ em và thanh thiếu niên.
"Các bậc phụ huynh nên thận trọng khi chia sẻ về con mình. Bạn không nên công khai thông tin quá chi tiết hay hình ảnh xấu xí, chuyện riêng của con cái", Justine Roberts, người sáng lập và điều hành website làm cha mẹ Mumsnet, nói.
Thậm chí, những hình ảnh tích cực, thông tin về thành tích đáng nể của con được cha mẹ đăng lên Internet cũng ẩn chứa tác động tiêu cực.
Andrew Wittman, tác giả cuốn Seven Secrets of Resilience for Parents: Navigating the Stress of Parenthood, cho biết dưới ảnh hưởng khuếch đại của nền tảng mạng xã hội, những bài viết khoe thành tích, lối sống của con trẻ có thể tạo thêm áp lực, gánh nặng cho chúng.
"Có những câu chuyện chỉ nên chia sẻ giữa những người thân trong gia đình. Làm cha mẹ, chúng ta cần dạy con rằng những gì ta đăng lên mạng sẽ ảnh hưởng đến chúng và gia đình", Wittman nói.
Nhà trị liệu vị thành niên Robert Batt cũng khẳng định: “Điều quan trọng nhất là tôn trọng cảm xúc của con cái, bởi nếu không, chúng ta sẽ phải gánh hậu quả”.
