Để ba mẹ tự chủ - chuyện khó mà dễ

Một tuần sau thử thách đầu tiên là tự chăm sóc bản thân, hành trình “Để ba mẹ tự làm cùng Caryn” chứng kiến nỗ lực của cha mẹ và sự hỗ trợ từ con, hướng đến việc duy trì khả năng tự chăm sóc bản thân ở tuổi lão niên. Độ khó của thử thách này ở mức vừa phải, phần nào khuyến khích các gia đình thực hiện. Thử thách tuần 2 hướng đến cuộc sống tự chủ với những yêu cầu cao hơn, tạo nên một bước tiến quan trọng giúp người cao tuổi tự tin chủ động hơn trong sinh hoạt hàng ngày, giảm dần sự lệ thuộc vào con cháu.

Ông Văn Minh thực hiện một trong những thử thách tuần đầu tiên - tự vệ sinh cá nhân.

Người tham gia được khuyến khích duy trì thực hiện thường xuyên tất cả hoạt động trong tuần trước đó, để hình thành thói quen và cải thiện sức khỏe cho cả chặng đường dài về sau. Độ khó thử thách mỗi tuần sẽ gia tăng, nhằm tạo thời gian thích nghi cho người tham gia, từ đó dần cảm nhận được những chuyển biến tích cực trong thể chất cũng như sức khỏe bản thân.

Hoàn thành thử thách tuần đầu, người tham gia tiếp tục bước vào tuần thứ 2 với chủ đề: Hướng đến cuộc sống tự chủ. Với thử thách này, người tham gia cần thực hiện các hoạt động chức năng sinh hoạt (IADL) bao gồm: Sử dụng điện thoại, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ, quản lý thuốc, quản lý tiền bạc, chuẩn bị bữa ăn, mua sắm.

Nói về thử thách được đưa ra trong tuần 2, ThS. BS Nguyễn Trần Tố Trân (chuyên khoa Lão, Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM) - cố vấn y khoa của hành trình, cho biết: “Nếu ADL là các hoạt động chăm sóc bản thân cơ bản giúp người cao tuổi tự chủ trong những nhu cầu sinh lý hàng ngày, thì IADL cần thiết để họ tự chủ trong sinh hoạt và duy trì một cuộc sống độc lập. Việc thực hiện các hoạt động này sẽ giúp người cao tuổi tăng khả năng kết hợp nhiều chức năng của cơ thể, tư duy và tổ chức. Nhờ đó, họ tự tin vào bản thân, giảm sự lệ thuộc và sống tích cực hơn”.

Thường xuyên thực hiện các hoạt động IADL sẽ giúp người cao tuổi duy trì chức năng cơ thể, đồng thời hình thành lối sống tự chủ.

Từ lối sống thụ động chuyển sang việc “tự thân vận động” trong sinh hoạt, người cao tuổi sẽ cần nhiều nỗ lực và sự động viên từ các thành viên trong gia đình. ThS. BS Nguyễn Trần Tố Trân đưa ra lời khuyên: “Người chăm sóc cần luôn ở bên để khuyến khích, hỗ trợ ba mẹ khi cần nhưng đừng ‘giành mất sân khấu’ của họ”.

Bác sĩ cũng nhấn mạnh vai trò bạn đồng hành của con cái khi cùng ba mẹ chinh phục thử thách, thông qua những sự chuẩn bị tinh tế. Cụ thể, con có thể trang bị các vật dụng, thiết bị nhẹ, dễ sử dụng và đặt trong tầm với của ba mẹ. Người chăm sóc hướng dẫn ba mẹ sử dụng các vật dụng, đặc biệt thiết bị di động, để tăng cường giao tiếp, giữ liên lạc và cập nhật thông tin.

Việc khuyến khích ba mẹ chăm sóc các không gian nhỏ trước như phòng ngủ, vệ sinh các vật dụng cá nhân cũng là gợi ý hay. Nếu tình trạng sức khoẻ tốt, ba mẹ có thể cùng con cái, trẻ nhỏ vệ sinh nhà cửa với công việc vừa sức; phân chia thuốc vào hộp chia thuốc. Con cái nên khuyến khích ba mẹ tự quản lý chi tiêu và tiết kiệm cho bản thân.

“Ngoài ra, con cần khích lệ, động viên và nhắc nhở cha mẹ cố gắng duy trì và các hoạt động ADL của tuần 1, cải thiện điểm hoàn thành thử thách mỗi tuần”, bác sĩ Tố Trân nói thêm.

Chị Kim Phượng vui mừng khi thấy ba mình đã có thể tự mặc tã - việc mà trước đây ông Hoa vẫn phụ thuộc vào vợ con.

Sau khi đồng hành cùng ba bước qua thử thách của tuần đầu tiên, chị Kim Phượng - con gái ông Văn Hoa (68 tuổi) - chia sẻ: “Chỉ mới một tuần nhưng ba tôi đã cải thiện đáng kể về sức khoẻ lẫn tinh thần. Nhìn ba cố gắng mỗi ngày, dẫu còn nhiều khó khăn trong một số sinh hoạt nhưng cả nhà đều động viên, hỗ trợ để ba tự làm những việc trong khả năng của mình. Bởi vậy, gia đình tôi rất hào hứng tham gia thử thách của tuần tiếp theo”.