 |
|
Ngành công nghiệp ôtô bao gồm cả xe lắp ráp, sản xuất nội địa (CKD) và xe nhập khẩu (CBU) đang phục hồi. |
Theo Nhóm Công tác công nghiệp ôtô, xe máy (thuộc Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam), ngành công nghiệp ôtô bao gồm cả xe lắp ráp, sản xuất nội địa (CKD) và xe nhập khẩu (CBU) đang phục hồi và vượt mốc kỷ lục doanh số năm 2009 (160.000 xe) trong tháng 9/2015.
Với đà tăng trưởng trong 9 tháng đầu năm 2015, doanh số toàn ngành ôtô được dự đoán sẽ đạt trên 210.000 xe trong năm 2015 (bao gồm cả xe lắp ráp, sản xuất trong nước và xe nhập khẩu).
Dù vậy, sự phát triển của toàn ngành công nghiệp ôtô với hơn 20 công ty và 40 thương hiệu ở Việt Nam vẫn chưa đạt mức mong đợi của các nhà đầu tư và Chính phủ khi tham chiếu đến tổng công suất lắp ráp hiện tại là gần 500.000 chiếc/năm.
Với tỉ lệ xe ôtô sản xuất nội địa chiếm khoảng 74% trong cơ cấu doanh số toàn ngành hiện nay, công suất sử dụng thực tế nói chung chỉ đạt khoảng 30% tổng công suất thiết kế.
Việc không tận dụng được công suất ngành có thể làm các nhà đầu tư lo ngại và thậm chí đặt dấu hỏi đối với khả năng đầu tư mới trong tương lai.
Theo Nhóm Công tác công nghiệp ôtô, xe máy, yếu tố quan trọng thu hút đầu tư vào một quốc gia là sự tăng trưởng về quy mô tổng thể, năng lực cạnh tranh của lĩnh vực sản xuất lắp ráp và linh kiện, phụ tùng.
Ngoài việc bổ sung ngành ôtô và những ngành công nghiệp hỗ trợ cho ôtô vào danh sách các lĩnh vực khuyến khích đầu tư và đề xuất rà soát một số điều luật thuế gần đây. Chính phủ nên cân nhắc thêm các giải pháp để đẩy nhanh sự tăng trưởng của toàn ngành và nâng cao năng lực cạnh tranh về chi phí lắp ráp, sản xuất xe trong nước nhằm duy trì ngành công nghiệp ôtô bền vững tại Việt Nam.
Những yếu tố này sẽ giúp thu hút các nhà cung cấp và các nhà đầu tư tới Việt Nam nhằm hỗ trợ cho sự tăng trưởng, phát triển của ngành.
 |
|
Hầu hết quy mô sản xuất của doanh nghiệp ô tô nội địa còn nhỏ. |
Từ các phân tích trên, sau quá trình nghiên cứu và làm việc với nhiều ban ngành, cùng với những dự đoán bản dự thảo mới nhất về luật sửa đổi một số điều của các luật về thuế sẽ được Quốc hội thông qua trong phiên họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII vào cuối tháng 11 năm 2015. Nhóm Công tác công nghiệp ôtô, xe máy cho rằng chính sách nên nhằm mục tiêu công nhận các khoản đầu tư của các công ty sản xuất xe CKD tại Việt Nam và đảm bảo bảo vệ lợi ích của các xe CKD trong giai đoạn chuyển giao hội nhập ASEAN (AFTA) từ năm 2018.
Do những bất lợi của quy mô sản xuất và kinh tế nhỏ, giá thành sản xuất ôtô tại Việt Nam được ước tính sẽ cao hơn 20% so với những chiếc xe được nhập khẩu từ Thái Lan.
Nhóm Công tác Công nghiệp ôtô, xe máy đề xuất một số biện pháp duy trì cạnh tranh về chi phí của xe CKD như loại bỏ thuế nhập khẩu cho những linh kiện và phụ tùng ôtô mà Việt Nam vẫn chưa sản xuất được; áp dụng chính sách kiểm soát nghiêm ngặt và minh bạch trong việc nhập khẩu xe nguyên chiếc; thẩm định giá kê khai của các xe ôtô nhập khẩu; kiểm soát chặt chẽ đối với nhập khẩu “xe đã qua sử dụng”; có chính sách ưu đãi phù hợp liên quan đến sản xuất xe CKD được chấp nhận bởi WTO.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang chuẩn bị hội nhập toàn diện với ASEAN vào năm 2018 và các hiệp định FTA khác (EVFTA, TPP, ..) sắp được kí kết hoặc có hiệu lực trong vài năm tới, tương lai của ngành công nghiệp sản xuất ôtô Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào các chính sách thuế và lệ phí của Chính phủ mà trong đó Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đóng một vai trò rất quan trọng.
Để ngành công nghiệp sản xuất ôtô của Việt Nam phát triển tới hết tiềm năng của mình, các nhà sản xuất ôtô ở Việt Nam đề xuất Chính phủ xem xét có chính sách ưu đãi cần thiết cho sản xuất trong nước để bù đắp cho chi phí sản xuất cao trong giai đoạn “chuyển tiếp” khi thị trường ôtô của Việt Nam vẫn chưa đủ lớn.
Theo đó, nhóm xin đề xuất mức ưu đãi sản xuất tuân thủ theo quy định của WTO, ví dụ mức ưu đãi tương đương 10% giá tính thuế TTĐB cho 10 năm kể từ 2018; xóa bỏ thuế TTĐB cho dòng xe chở người 16-24 chỗ và giữ nguyên mức thuế TTĐB hiện tại cho xe tải Pickup vì đây là những dòng xe thương mại, hỗ trợ rất nhiều cho việc đi lại và vận chuyển hàng hóa của người dân Việt Nam, đặc biệt là những vùng ngoại ô và liên tỉnh, liên huyện.
Cùng đó, nhóm kiến nghị Chính phủ loại bỏ thuế nhập khẩu cho những linh kiện và phụ tùng ôtô mà Việt Nam chưa sản xuất được và tiếp tục rà soát những loại thuế nhập khẩu của tất cả các linh kiện và phụ tùng ôtô khác.
