Ép con học IELTS từ tiểu học

Dù đã nghỉ việc được nửa năm, Trần Anh (24 tuổi) vẫn không thể quên cậu học trò mà cô từng phụ trách khi còn làm việc tại một hệ thống trung tâm tiếng Anh tại Hà Nội.

Mới hoàn thành chương trình tiểu học, thậm chí chưa kịp lên THCS, học sinh này đã được bố mẹ gửi đến trung tâm để học IELTS và đặt mục tiêu phải đạt được mức 7.5 trong vòng 1-2 năm.

“Tôi luôn ấn tượng với học sinh này vì em học IELTS trong trạng thái bị thúc ép, tiếng Anh của em cũng không quá tốt nhưng bố mẹ lại kỳ vọng quá cao, vô tình gây áp lực quá lớn cho con”, Trần Anh chia sẻ.

Con chưa hiểu IELTS vẫn bắt học

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, Trần Anh cho biết ở nơi cô làm việc, các lớp IELTS thường chỉ nhận học sinh từ lớp 8 trở lên, nhưng thỉnh thoảng sẽ có một số trường hợp là học sinh cuối cấp tiểu học hoặc vừa lên THCS, giống như học sinh trong câu chuyện trên.

Ở độ tuổi này, nhiều em thậm chí còn chưa hiểu rõ IELTS là gì, nhưng vẫn phải đi học theo sắp xếp của gia đình.

Không riêng học sinh, Trần Anh nhận thấy chính cha mẹ các em cũng không hoàn toàn hiểu IELTS là gì, dùng cho mục đích nào. Nhưng do thấy con nhà người ta đều học và đạt điểm cao, cha mẹ lại áp tiêu chuẩn đấy lên con và muốn con cũng đạt điều tương tự.

Do phải học IELTS theo sắp xếp của người lớn, cậu bé không hề hứng thú và không tìm được niềm vui từ việc học. Lúc làm bài tập trên lớp, em cũng chỉ đọc bài và làm bài qua loa, không quan tâm mình có làm đúng hay không. Trần Anh mô tả học trò thường ở trong trạng thái “chống đối” mỗi khi tới lớp.

“Học trò tuổi này học thêm nhiều, lớp IELTS lại diễn ra vào tối muộn và cuối tuần nên tôi thấy con luôn uể oải. Cũng vì việc học không xuất phát từ sở thích, chúng tôi cũng rất khó để tạo niềm vui học tập cho con”, Trần Anh cho biết do chương trình học IELTS nặng, kèm theo thiếu động lực, chỉ một thời gian sau, cô đã động viên gia đình cho con tạm nghỉ để tránh ảnh hưởng đến tâm lý của con.

Tương tự, thầy Đinh Quang Tùng, giáo viên IELTS tại Anh ngữ ZIM, cho biết trong 10 năm dạy học, rất nhiều phụ huynh có con học lớp 5-7 tìm đến thầy để tìm hiểu hoặc đăng ký cho con học IELTS từ sớm.

Lý do phổ biến là định hướng cho con đi du học hoặc xét tuyển đầu cấp. Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh có tâm lý sợ bỏ lỡ hoặc kỳ vọng cao, lo sợ nếu không trang bị chứng chỉ sớm con sẽ bị "tụt hậu" so với bạn bè.

Phần đông học sinh nhỏ tuổi tìm đến thầy có khả năng tiếng Anh cũng như vốn kiến thức về xã hội, văn hóa đại chúng rất hạn chế. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại kỳ vọng khi con lên lớp 8-9 sẽ đạt tới 6.5-7.0 IELTS.

Với những trường hợp này, thầy Tùng thường từ chối nhận bởi hại nhiều hơn lợi. Bản thân các em chưa đủ vốn kiến thức chung cũng như kiến thức tiếng Anh để có thể làm quen được với các chủ đề phức tạp của IELTS. Việc học chứng chỉ sớm có thể gây áp lực lên học sinh. Do đó, thầy thường hướng phụ huynh học nắm chắc nền tảng, cải thiện khả năng sử dụng ngôn ngữ và kiến thức tổng quát, khi đạt tiêu chuẩn mới chuyển sang học IELTS.

Không riêng IELTS, việc học tiếng Anh đơn thuần cũng có thể là “cực hình” với những trường hợp bị ép học. Trong thời gian làm việc tại trung tâm tiếng Anh, Trần Anh cũng gặp nhiều trường hợp học sinh khác mới ở độ tuổi tiểu học, THCS đã phải học tiếng Anh theo chỉ đạo của gia đình.

Một điều mà cô nhận thấy là nhiều gia đình gửi con học ở trung tâm vì không có thời gian trông con hoặc không thể tự kèm cặp con nên đành phó mặc cho giáo viên với trung tâm. Với những trường hợp như vậy, giáo viên, trợ giảng cũng rất khó xử vì không thể quá căng thẳng, sợ các con sẽ hình thành tâm lý phản nghịch.

“Những học sinh được học tiếng Anh vì sở thích thường rất vui vẻ và hào hứng. Trái lại, những em bị ép học đều có điểm chung là phản kháng trong im lặng, thậm chí ‘bùng nổ’ ngay trong lớp”, Trần Anh nói.

Mới lên THCS, học sinh của Trần Anh đã bị bố mẹ đặt mục tiêu điểm cao trong 1-2 năm học. Ảnh: Shutterstock.

Tiểu học chưa phải độ tuổi phù hợp

Phân tích sâu hơn về việc nhiều phụ huynh chạy đua cho trẻ học IELTS từ sớm, thầy Đinh Quang Tùng nhận định với phần đông học sinh tiểu học, THCS hiện nay, khả năng nhận thức của các em có sự chênh lệch với yêu cầu của bài thi IELTS, chủ yếu là hai yếu tố.

Đầu tiên là yếu tố ngôn ngữ. Bản thân ngôn ngữ trong IELTS khá đa dạng, trải dài từ các bối cảnh thường ngày trong cuộc sống đến những nội dung rộng hơn. Điều này sẽ gây ra khó khăn cực kỳ lớn cho các học sinh nhỏ tuổi vì chương trình giáo dục tiếng Anh hiện tại trong trường phổ thông rất ít đề cập hoặc xa rời so với thực tế.

Thứ hai là yếu tố kiến thức. Theo đó, bài thi IELTS chứa nhiều kiến thức ở các chủ đề khác nhau, dù chỉ là kiến thức bề mặt, chưa quá chuyên sâu, nhưng cũng hoàn toàn vượt khỏi tầm hiểu biết của học sinh tiểu học, đầu THCS.

Bên cạnh đó, ở độ tuổi này, vốn kiến thức xã hội của các em cũng còn hạn chế, nên việc phải trả lời các câu hỏi mang tính tổng quát cao trong Writing hay Speaking cũng gây nhiều khó khăn cho các em.

Với sự chênh lệch trên, theo thầy Tùng, việc kỳ vọng học sinh tiếp cận với IELTS quá sớm sẽ gây áp lực lớn, tốn nhiều thời gian nhưng hiệu quả không cao, có thể ảnh hưởng đến việc tập trung vào phát triển khả năng tiếng Anh một cách tự nhiên.

Tuy nhiên, theo thầy Tùng, cũng có những trường hợp học sinh có điều kiện, được tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm (thường là học sinh học trường quốc tế), có kiến thức xã hội nên có thể học IELTS sớm. Song đây chỉ là trường hợp thiểu số. Việc học chứng chỉ này đôi khi giúp các em có lợi thế và phát huy được khả năng của mình, đồng thời có thể đạt được điểm số cao từ sớm.

Hiện tại, cả IDP và BC - đơn vị đồng sở hữu và được ủy quyền để tổ chức kỳ thi IELTS tại Việt Nam - đều khuyến nghị độ tuổi phù hợp cho kỳ thi này là 16 tuổi trở lên.

Thầy Tùng nhìn nhận đây là mốc thời gian hợp lý với phần đông vì học sinh có đủ thời gian trước đó để tích lũy kiến thức tiếng Anh và kiến thức xã hội.

Còn ở giai đoạn tiểu học và THCS, thầy Tùng khuyên phụ huynh nên tập trung vào việc cho con phát triển khả năng tiếng Anh một cách tự nhiên, kết hợp việc học từ vựng ngữ pháp với việc phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết từ mức độ đơn giản.

“Điều này sẽ đặt nền tảng để trong tương lai, các em có thể đạt kết quả tốt trong bài thi IELTS hay bất kỳ bài thi tiếng Anh chuẩn hóa nào khác”, thầy Tùng chia sẻ.