Câu 1: Vua nào thuở bé chăn trâu / Trường Yên một ngọn cờ lau tập tành / Sứ quân dẹp loạn phân tranh / Dựng nền thống nhất sử xanh còn truyền?
Những câu thơ trên nói về Đinh Bộ Lĩnh (Đinh Tiên Hoàng), người có công dẹp loạn 12 sứ quân để thống nhất nước nhà năm 968. Vua quê ở Hoa Lư, Ninh Bình, lúc nhỏ đi chăn trâu thường hay chơi trò đánh trận, lấy bông lau làm cờ xí. |
Câu 2. Đố ai qua Nhật, sang Tàu / Soạn thành huyết lệ lưu cầu tàn thư / Hô hào vận động Đông Du / Kết đoàn cùng với sĩ phu khắp miền?
Phan Bội Châu là nhà yêu nước nổi tiếng trong giai đoạn đầu thế kỷ XX. Ông từng tổ chức phong trào Đông Du - đưa khoảng 200 thanh niên ưu tú Việt Nam sang Nhật Bản học tập để về làm cách mạng. Tiếc là cuối cùng, những hoạt động của ông đều thất bại. Ông bị bắt giam, sau bị quản thúc ở Huế đến cuối đời. |
Câu 3. Đố ai khởi nghĩa Thái Nguyên / Giữa nơi doanh trại cướp quyền chỉ huy / Pháo sơn gặp nước gian nguy / Ngang nhiên tuẫn tiết chỉ vì non sông?
Khởi nghĩa Thái Nguyên nổ ra năm 1917, do Đội Cấn (Trịnh Văn Cấn) chỉ huy, nhằm chống lại thực dân Pháp, giành độc lập cho nước nhà. Năm 1918, cuộc khởi nghĩa thất bại, Đội Cấn đã tuẫn tiết để không bị rơi vào tay giặc. |
Câu 4. Đố ai đánh Tống bình Chiêm / Ba ngày phá vỡ Khâm, Liêm hai thành / Ung Châu đổ nát tan tành / Mở đầu Bắc phạt uy danh vang lừng?
Những câu thơ trên nói về Thái úy Lý Thường Kiệt. Ông đã đánh bại quân Tống xâm lược năm 1075, 1076-1077. Sau này, ông lại nhiều lần đánh bại quân Chiêm Thành xâm lược. |
Câu 5. Đố ai giải phóng Thăng Long / Nửa đêm trừ tịch, quyết lòng tiến binh / Đống Đa, Sông Nhĩ vươn mình / Giặc Thanh vỡ mộng, cường chinh tơi bời?
Đó là vua Quang Trung - Nguyễn Huệ, người đánh bại quân Thanh xâm lược vào Tết Kỷ Dậu 1789. |
Câu 6. Vì nhà, vì nước giao tranh / Thanh gươm, yên ngựa, phá thành, dốc quân / Sa cơ nào quản tấm thân / Mặc voi giày xéo chết gần chồng con?
Bùi Thị Xuân là nữ đô đốc nổi tiếng của nhà Tây Sơn. Bà cùng chồng là Trần Quang Diệu trở thành những thủ lĩnh tối cao của cuộc khởi nghĩa. Khi nhà Tây Sơn sụp đổ, cả gia đình bà đã hy sinh. |
Câu 7. Cuộc đời tựa áng phù vân / Biết bao vinh nhục cũng ngần ấy thôi / Thăng trầm cứ thế mặc đời / Kim Sơn, Tiền Hải, đôi đường lập công?
Những câu thơ trên nói về Nguyễn Công Trứ. Ông là danh thần của nhà Nguyễn, vì tính cương trực nên khi làm quan bị phế truất. Nguyễn Công Trứ là người có công chiêu mộ nhân dân lập nên 2 huyện Kim Sơn (Ninh Bình) và Tiền Hải (Thái Bình).
|
Câu 8. Ấy nhà một đấng anh hào / Họ Phan, làng Thái, đồng bào kính yêu / Sông Lam một dải nông sờ / Là ai quân tử bơ vơ nổi chìm?
Phan Đình Phùng (1847-1895) quê ở Đức Thọ, Hà Tĩnh, từng đỗ Đình Nguyên tiến sĩ dưới thời Nguyễn. Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, ông lãnh đạo cuộc khởi nghĩa kéo dài 10 năm ở Vũ Quang - Hà Tĩnh.
|