'Gừng già' có thất thế trước nhân sự dưới 30 tuổi?

Không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng mạo hiểm với nhân sự thiếu kinh nghiệm. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Phú Phạm (phường An Khánh, TP.HCM), đồng sáng lập một công ty truyền thông chuyên tổ chức sự kiện, cho biết luôn ưu tiên xây dựng đội ngũ trẻ trung, năng động và sáng tạo. Đây là châm ngôn của anh và các founder khác từ những ngày đầu thành lập doanh nghiệp.

Với đặc thù công việc cần nhiều ý tưởng sáng tạo, Phú Phạm ưu ái nhân sự nhạy bén, nắm bắt xu hướng nhanh chóng và linh hoạt thích ứng. Đây được xem là nguồn nhân lực “mũi nhọn” của công ty, gia tăng lợi thế cho doanh nghiệp trong lĩnh vực sáng tạo cạnh tranh cao.

Độ tuổi trung bình của nhân sự tại công ty Phú Phạm là khoảng 25, tương đối trẻ. Bên cạnh sức sáng tạo, người lao động trẻ tuổi còn có lợi thế về sức khỏe, có thể chịu được áp lực cao trong ngành tổ chức sự kiện.

Giữa bối cảnh thị trường lao động biến động nhanh, tuổi tác đang trở thành “thước đo” gây tranh cãi. Người trẻ được đánh giá cao nhờ sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng thích ứng, song vẫn bị xem là thiếu ổn định và cần thời gian đào tạo. Ngược lại, lao động lớn tuổi được tin tưởng vì kinh nghiệm và sự chín chắn, nhưng đôi khi lại bị cho là chậm thích ứng và thiếu năng lượng.

Ưu tiên người trẻ

Trong Báo cáo thị trường lao động năm 2024 của Navigos Search, hơn 74% nhu cầu tuyển dụng của ngành Điện - Điện tử tập trung vào nhân sự có kinh nghiệm, trong khi các doanh nghiệp có vốn đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam cũng ưu tiên 68% vị trí cho người từng làm việc lâu năm và 21% cho cấp quản lý.

Các con số này phần nào cho thấy nhiều lĩnh vực sản xuất và kỹ thuật vẫn duy trì sự thận trọng, chỉ tin tưởng vào những lao động có thâm niên để đảm bảo hiệu quả và hạn chế rủi ro.

Ngược lại, theo Báo cáo Thị trường Việc làm tháng 8/2025 của nền tảng tuyển dụng trực tuyến JobsGO, hơn một nửa ứng viên trong các ngành sáng tạo và hành chính hiện thuộc Gen Z, với Truyền thông/PR/Quảng cáo chiếm 56,9% và Hành chính/Văn phòng đạt 51,5%.

Sự gia tăng của lực lượng lao động trẻ phản ánh xu hướng “trẻ hóa đội ngũ” đang diễn ra mạnh mẽ trong các doanh nghiệp sáng tạo, truyền thông và dịch vụ.

Câu chuyện từ chủ doanh nghiệp Phú Phạm phần nào giải thích hiện tượng này. Cụ thể, theo anh, việc “chạy” sự kiện từ sáng sớm đến tối muộn, thậm chí kéo dài qua đêm, không phù hợp với nhân sự lớn tuổi. Hơn nữa, người trẻ cũng thể hiện mong muốn học hỏi, sẵn sàng dấn thân để nhận lấy cơ hội tiến xa, không đòi hỏi nhiều về lương thưởng, phúc lợi.

Thảo Nguyên thắt chặt tuyển dụng để tránh rủi ro. Ảnh: NVCC.

“Do đặc thù ngành, chúng tôi không thể tính lương OT (tăng ca) cao cho các bạn như các lĩnh vực khác. Vì thế, nhân sự trong ngành phải chấp nhận điều này như một phần của công việc”, Phú chia sẻ.

Tuy nhiên, anh không áp dụng ưu tiên tuổi tác đối với tất cả bộ phận. Ngoài đội ngũ sáng tạo và “chạy” sự kiện, chủ doanh nghiệp tuyển dụng nhân sự ở mọi độ tuổi cho các bộ phận kế toán, kinh doanh và hành chính.

Theo Phú, những công việc trên không đòi hỏi ưu điểm của tuổi trẻ, phù hợp với mọi lứa tuổi. Song, anh cũng hạn chế chiêu mộ người lao động ngoài 40, tránh tạo ra khoảng cách tuổi tác lớn trong doanh nghiệp, dẫn đến mâu thuẫn thế hệ, bất đồng không đáng có.

Chưa tin tưởng người trẻ

Trái ngược với các công ty trong lĩnh vực sáng tạo, doanh nghiệp sản xuất của trưởng phòng nhân sự Thảo Nguyên (phường Thanh Xuân, Hà Nội) lại ưu tiên tuyển dụng nhân sự dày dặn kinh nghiệm, không muốn tốn nhiều nguồn lực vào quá trình đào tạo.

Đặc biệt, sau nhiều đợt cắt giảm do hoạt động kinh doanh khó khăn, công ty của cô càng thắt chặt hoạt động tuyển dụng, chỉ dành các vị trí trống cho người lao động thạo việc, có trình độ chuyên môn cao.

“Cơ hội cho người trẻ tại công ty tôi không nhiều. Nếu muốn ký hợp đồng lao động, các bạn phải trải qua thời gian chứng minh năng lực gay gắt”, Thảo Nguyên cho biết.

Xu hướng tuyển dụng này một phần đến từ đặc thù ngành. Lĩnh vực này cần nhân sự có tay nghề, đảm bảo hiệu quả đầu ra, không thể mạo hiểm, chấp nhận rủi ro trong bối cảnh kinh doanh khó khăn, thu hẹp sản xuất như hiện nay.

Theo ước tính của Thảo Nguyên, 80% nhân sự ở công ty cô ở độ tuổi trên 30. Đặc biệt, doanh nghiệp cô không nhận kỹ sư, kỹ thuật viên mới ra trường trong thời điểm này, tránh trường hợp người lao động vừa trải qua quá trình đào tạo thì “nhảy” việc, ảnh hưởng xấu đến tiến độ công việc chung.

Theo Thảo Nguyên, nếu kinh doanh thuận lợi, doanh nghiệp mong muốn mở rộng đến quy mô trước kia, việc tuyển dụng nhân sự trẻ sẽ thuận lợi hơn.

'Tuổi tác chỉ là con số'

Trong khi đó, Vicky Cheng, Giám sát trưng bày hình ảnh và phát triển sản phẩm tại công ty thương mại dịch vụ ở phường Hoà Hưng (TP.HCM), cũng thừa nhận rằng ứng viên lớn tuổi hơn vẫn có nhiều lợi thế rõ rệt trong môi trường làm việc chuyên nghiệp.

“Ở độ tuổi cuối 20 hoặc hơn, họ có sự trưởng thành nghề nghiệp, giúp ổn định đội nhóm và trở thành hình mẫu cho đồng nghiệp trẻ”, quản lý người Đài Loan, hiện sống tại TP.HCM, chia sẻ.

Vicky nhận xét những người có kinh nghiệm thường trao đổi về ý tưởng thiết kế trôi chảy hơn, đồng thời phối hợp liên phòng ban tốt hơn và ít cần giám sát. Đó là lý do nhiều doanh nghiệp vẫn có xu hướng tin tưởng nhóm nhân sự nhiều trải nghiệm hơn trong những vị trí đòi hỏi độ chính xác cao. Tuy nhiên, cô cho rằng điều đó không có nghĩa người trẻ kém cơ hội.

Vicky Cheng tin rằng tuổi tác không nên giới hạn cơ hội nghề nghiệp. Ảnh: NVCC.

Theo Vicky, công việc trưng bày hình ảnh đòi hỏi khả năng quan sát, thực thi và cảm nhận thẩm mỹ, những yếu tố không phụ thuộc vào tuổi tác. Người trẻ có thể chưa có nhiều kinh nghiệm, nhưng nếu họ có đam mê, sự cầu thị và tinh thần chuyên nghiệp, họ vẫn có thể mang đến hiệu suất ổn định và kết quả đáng tin cậy.

Đó là lý do cố cho rằng độ tuổi không nên là tiêu chí quyết định khi tuyển dụng. Bên cạnh đó, Vikcy cũng sẵn sàng chào đón những ứng viên chuyển ngành ở độ tuổi cuối 20 hoặc đầu 30, vì họ thường mang đến góc nhìn mới mẻ và giải pháp sáng tạo khác biệt.

“Tôi không xem độ tuổi là yếu tố lựa chọn nhân sự hay thực tập sinh. Với tôi, thái độ và tinh thần trách nhiệm quan trọng hơn nhiều”, cô nói.

Với những ứng viên lớn tuổi muốn thử sức trong lĩnh vực sáng tạo, Vicky cho rằng không cần quá nhấn mạnh vào kinh nghiệm hay thành tựu trong quá khứ, mà quan trọng là thể hiện được sự ổn định và linh hoạt trong công việc.

Theo cô, “ổn định” là khả năng làm việc nhất quán, đáng tin cậy và duy trì chất lượng trong mọi nhiệm vụ được giao; còn “linh hoạt” là biết cách giao tiếp, ứng xử và hợp tác hiệu quả với đồng nghiệp, từ đó xây dựng mối quan hệ tích cực trong môi trường làm việc sáng tạo.