Cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật, STEM - mô hình giáo dục liên môn tập trung vào những môn “thời thượng” đang trở thành xu hướng.

STEM được xem là một phương pháp học truyền cảm hứng không chỉ cho trẻ mà cả người lớn. Mô hình giáo dục này khuyến khích sự sáng tạo, chấp nhận tính đa dạng,cho phép học và thực hành mọi lúc mọi nơi và trau dồi kỹ năng giải quyết vấn đề…

Câu chuyện học gì ở STEM đã không còn xa lạ với nhiều phụ huynh khi lựa chọn môi trường học cho trẻ. STEM được quan tâm bởi không tách bạch rạch ròi “đúng - sai”, cũng không xa rời khỏi giáo dục hiện tại. Quan trọng hơn cả, mô hình giáo dục này giúp việc học trở nên dễ dàng và vui nhộn hơn.

Giáo dục STEM đề cao một phong cách học tập sáng tạo, đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh. Vì vậy, học viên phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị, biết cách mở rộng và cách “sửa chữa” chúng cho phù hợp với tình huống mình đang giải quyết. Ví như trước đây, việc làm một chiếc lồng đèn kéo quân là bài tập của môn thủ công thì với STEM, làm sao để lồng đèn quay được, cần thông thoáng không khí trên, dưới như thế nào để ngọn nến trong lồng đèn cháy sáng mà không bị gió thổi tắt… là cả những nguyên tắc vật lý về quán tính quay, về sự cháy của vật…

Không chỉ tiếp thu lý thuyết đơn thuần và ghi nhớ một cách máy móc, người học STEM sẽ được rèn luyện cả kỹ năng và cách vận dụng vào thực tế sao cho khoa học, hiệu quả nhất. Cùng với đó, khả năng giải quyết vấn đề, tư duy độc lập của học sinh sẽ được phát huy để thích ứng với xã hội phát triển không ngừng và ngày càng hướng đến con người đa năng.

Tuy nhiên, tư duy độc lập không có nghĩa tách biệt. Để phát triển toàn diện, mỗi cá nhân đều gắn với tập thể, đặc biệt trong xã hội hiện đại, kỹ năng làm việc nhóm ngày càng được chú trọng và là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của một cá nhân hay tập thể. STEM được nhiều nước tiên tiến áp dụng cũng bởi chức năng rèn luyện cách làm việc nhóm hiệu quả, giúp học viên thể hiện và phát huy năng lực cá nhân, đồng thời dung hòa được lợi ích tập thể và giúp cả 2 cùng phát triển.

Nhờ vậy, học sinh thời 4.0 được phát triển toàn diện hơn về kiến thức lý thuyết, kỹ năng thực tế, khả năng tư duy độc lập và làm việc nhóm. Không chỉ học sinh, giáo viên của mô hình giáo dục hiện đại STEM cũng nắm bắt phương thức giảng dạy mới, giúp mỗi giờ lên lớp của cả thầy và trò trở nên thú vị hơn.

Không gian học tập đóng vai trò quan trọng trong việc khơi gợi cảm hứng cũng như mức độ tiếp thu của trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của yếu tố này, nhiều cơ sở đã trang bị, sáng tạo để không gian dung hòa được việc học và chơi. Trẻ có thể cảm thấy thoải mái, tự nhiên như ở nhà và không mang tâm lý “phải đi học”.

Tuy nhiên, những điều mới mẻ dù biết chắc chắn hay, tốt vẫn gặp phải sự e dè từ số đông công chúng. Những nhà làm giáo dục, phụ huynh, học sinh… có thể không biết bắt đầu từ đâu để tiếp cận với giáo dục STEM.

Trong buổi tập huấn về STEM cho các giáo viên tiểu học và trung học tại TP.HCM, Tiến sĩ Huỳnh Văn Sơn, Phó hiệu trưởng Đại học Sư phạm TP.HCM chia sẻ: “STEM là một sự cởi mở trong giáo dục. Trước hết, cần chọn xu thế lấy người học làm trung tâm, vì chúng ta chẳng thể làm chuyên gia trong mọi lĩnh vực, xử lý, sống thay các em.

Đồng thời, để truyền cảm hứng học tập cho người học, giáo viên cũng cần trau dồi nhiều kỹ năng mềm: Thuyết trình hiệu quả, kích thích ý tưởng, chia sẻ cảm xúc, đồng cảm, đồng hành trách nhiệm. Chính vì thế, sự động viên, hỗ trợ, và thúc đẩy học sinh nghiên cứu, khám phá, tìm tòi, độc lập làm việc là yêu cầu rất quan trọng mà mỗi giáo viên cần phải có nếu muốn làm chủ chuỗi hoạt động trong việc phát triển giáo dục STEM”.

Trước sự phát triển của mô hình giáo dục STEM tại Việt Nam cũng như để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, thực hành và giúp các em nhỏ mạnh dạn tiếp cận với giáo dục mới, không gian công nghệ thiếu nhi - S.hub Kids tại Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM (69 Lý Tự Trọng, phường Bến Thành, quận 1, TP.HCM) đã được ra đời.

Bước qua cánh cửa phòng đọc, mở ra trước mắt các em sẽ là không gian mở thân thiện, được trang trí với màu xanh làm chủ đạo, tạo cảm giác tươi tắn, gần gũi với trẻ nhỏ. S.hub Kids được phân chia thành các lớp học chức năng riêng biệt để phù hợp với từng bé ở các lứa tuổi, sở thích khác nhau.

Nội dung STEM tại S.hub Kids được tích hợp đa dạng, phong phú, gồm các đầu sách về mô hình giáo dục hiện đại này. Tại không gian đa phương tiện (Mutilmedia Space), các em học sinh có thể khám phá thế giới muôn màu xung quanh thông qua các thước phim: khoa học, thế giới động vật, hay là các bản tin thiếu nhi tiếng anh. Những kệ băng đĩa đầy ắp nhiều thể loại chắn sẽ là nơi lý tưởng để trẻ nhỏ mở rộng kiến thức và hiểu biết của mình ở nhiều lĩnh vực.

Các bài học sinh động ở dạng video, tranh ảnh sẽ kích thích trí tưởng tượng và khả năng tiếp thu kiến thức của các em được nhanh hơn, sâu hơn nhờ các thiết bị điện tử được trang bị tại đây. Ở giữa Không gian S.hub Kids là khu vực trải nghiệm kính thực tế ảo VR giúp các em trải nghiệm những bài học qua hình ảnh trực quan sinh động; đó có thể là một bầu trời sao trước mắt, hay là mô hình giải phẫu con robot…. Đây chắc chắn cũng sẽ trở thành khu vực thu hút rất nhiều em thiếu nhi yêu thích khám phá công nghệ mới lạ.

Lớp học Lego Robotics và các lớp khoa học vui lại là nơi để các em rèn luyện tính kiên trì, khéo léo một cách tự nhiên. Thay vì thuyết giảng lý thuyết đơn thuần thì việc dẫn dắt trẻ bước vào thực tế và giải quyết vấn đề theo cách riêng sẽ phát huy tối đa khả năng của trẻ mà không khiến trẻ cảm thấy áp lực.

Sau sự hướng dẫn của giáo viên, từng em học sinh sẽ được tự chính tay mình lắp ráp mô hình robot bằng những bộ Lego khác nhau và tiến hành thi đấu cuối buổi học. Ở đây cũng có những công cụ học robotics như Lego Wedo 2.0, MINDSTORMS EV3; sách STEM dịch từ nước ngoài và thầy cô có chứng chỉ dạy STEM… hướng dẫn các con cách học và sẵn sàng chia sẻ với phụ huynh về cách để đồng hành cùng với con trong việc khám phá mô hình giáo dục này.

Ngay bên cạnh lớp học Lego là phòng học mang màu sắc huyền bí của vũ trụ: Không gian trải nghiệm thiên văn. Chắc hẳn ai cũng thuộc tên các hành tinh trong hệ Mặt trời, tuy nhiên việc xác định vị trí, thời gian, độ tuổi và đặc thù của các chòm sao này không phải ai cũng nắm rõ. Các bé sẽ được chỉ dẫn đầy đủ thông tin về các hành tinh, đồng thời sẽ hiểu được quy luật vận động của chúng. Một điều làm không ít các học sinh ngạc nhiên và thích thú tại đây chính là với cỗ máy thiên văn này, các em có thể khám phá thiên hà ở quá khứ, hiện tại hay ngay cả tương lai rất nhiều năm sắp tới.

Bước ra từ phòng học thiên văn lý thú đó, các em học sinh, thiếu nhi có thể tiến hành thực hiện ngay một mô hình hệ mặt trời bằng các dụng thụ đơn giản gần gũi với cuộc sống hàng ngày theo trí nhớ của mình: kim, chỉ, bông gòn, màu nước, dây thép…

Không dừng ở đó, những lớp học như mong ước của phụ huynh nơi học sinh được thử làm những món đồ chơi yêu thích như đèn phát sáng, ôtô phản lực, tòa tháp giấy, trung thu vừa rồi thì được làm đèn lồng từ chai lọ tái chế nhằm phát triển tư duy sáng tạo và đôi tay khéo léo. Các bé gái cũng am hiểu chủ đề năng lượng khi mổ xẻ các thiết bị nội trợ, máy giặt; hoặc khám phá chủ đề vật liệu tự nhiên khi tìm tòi các sản phẩm mỹ nghệ, trang sức… Mỗi món đồ chơi đó là một chùm kiến thức về khoa học dễ hiểu, dễ nhớ được kích thích trí tò mò về tất cả các sự vật, hiện tượng đang diễn ra xung quanh mình.

Thế giới hình ảnh của thiết bị công nghệ sẽ giúp trẻ hình dung một cách chân thực thì thế giới của những trang sách lại đưa trẻ đến những miền cổ tích. Được đọc câu chữ yêu thích, trẻ sẽ tự do tưởng tượng, tự mình đặt ra giải pháp cho các tình huống. Tính tự lập của trẻ được hình thành từ những điều nhỏ như vậy.

Chính vì tầm quan trọng của sách, Samsung không quên dành riêng khu vực cho mê cung sách với hơn 20.000 đầu sách cách được sắp xếp độc đáo. Khu vực phòng thiên văn và thảo luận nhóm là nơi để các em kết nối với nhau. Không chỉ chia sẻ về kiến thức, các em có thể hòa nhập, tìm cho mình nhiều người bạn mới.

Minh Anh (8 tuổi) yêu thích việc khám phá và tìm hiểu về khoa học từ nhỏ. Mọi điều nhìn thấy đều khiến em tò mò và đặt nhiều câu hỏi. Em thường xem những chương trình khoa học từ kênh nước ngoài và các hình ảnh trên sách vở.

“Em rất thích những chương trình về nghiên cứu, du lịch thế giới và ước mơ sau này trở thành nhà khoa học. Trước kia em chỉ xem trên TV hoặc tranh ảnh, nhưng khi đến phòng đọc S.hub em rất thích vì được thử nhiều thiết bị công nghệ. Nhất là kính 3D, khi đeo vào em như ở trong thế giới đó, rất thú vị”, Minh Anh hào hứng kể.

Cùng lứa tuổi với Minh Anh nhưng cô bé Mộc Trà lại yêu thích đọc sách, yêu thích các trò chơi mang tính đồng đội, được thảo luận và đưa ra phương án. Vì vậy, chương trình học của S.hub Kids lại càng thu hút em.

Không chỉ xây dựng không gian và mô hình học tập áp dụng công nghệ hiện đại, Samsung còn sử dụng trang web là cổng thông tin giao tiếp giữa bạn đọc và không gian chia sẻ S.hub với các chức năng đặt phòng họp, đặt khu vực tổ chức sự kiện, khu vực thảo luận nhóm... và đăng ký tham gia các lớp học, các sự kiện được tổ chức tại S.hub Kids.

Nói về không gian công nghệ thiếu nhi S.hub Kids, ông Kim Cheol Gi - Tổng Giám đốc Công ty Điện tử Samsung Vina - chia sẻ: “Samsung luôn muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình kiến tạo một tương lai tươi sáng. Tôi hy vọng dự án S.hub Kids với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cùng các hoạt động đa dạng phong phú, sẽ góp phần tích cực vào việc phát triển giáo dục STEM tại Việt Nam, đặc biệt cho thế hệ thanh thiếu nhi, vốn là những chủ nhân tương lai của đất nước”.

Trong bối cảnh giáo dục STEM bắt đầu từng bước được đưa vào giảng dạy chính thức tại các trường học, dự án Không gian công nghệ thiếu nhi S.hub Kids hứa hẹn sẽ trở thành nơi truyền cảm hứng học hỏi để các em học sinh sẽ thấy việc học STEM dễ dàng và gần gũi hơn bao giờ hết.