Nguyên thứ trưởng Bộ GD-ĐT: Cả 3 phương án đều chưa hoàn thiện
Nhận định về các phương án thi mà Bộ GD-ĐT đưa ra, PGS Trần Xuân Nhĩ tỏ ra băn khoăn và cho rằng: “Chưa thực sự hoàn thiện nên cần được góp ý và bắt đầu làm ngay trong năm 2015”.
Thi theo môn - Phương án 1
Thi 8 môn gồm: Toán, Vật lý, sinh, hóa, văn, sử, địa, ngoại ngữ Có 8 buổi thi trong 4 ngày, một buổi thi một môn Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT, mỗi thí sinh phải dự thi 4 môn (gọi là các môn tối thiểu) gồm: 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 1 môn do thí sinh tự chọn trong các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử và Địa lý.
Kết quả của 4 môn thi tối thiểu được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT; kết quả 4 môn thi này cũng được sử dụng để đăng ký xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ có các môn thi phù hợp với ngành đào tạo.
Ngoài 4 môn thi nói trên, thí sinh có quyền đăng ký thi thêm các môn thi của Kỳ thi THPT quốc gia còn lại để sử dụng cho việc đăng ký tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ theo yêu cầu của ngành đào tạo do từng trường ĐH, CĐ quy định.
Thi theo bài – Phương án 2
Trong kỳ thi, 8 môn học ở lớp 12 gồm: Toán, Ngữ văn, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, và Ngoại ngữ được chọn để tổng hợp thành 5 bài thi gồm: Bài thi Toán; Bài thi Ngữ văn; Bài thi Ngoại ngữ; Bài thi Khoa học tự nhiên (gồm Vật lý, Hóa học và Sinh học); Bài thi Khoa học xã hội (gồm Lịch sử và Địa lý).
Có 5 buổi thi trong 2,5 ngày, mỗi buổi 1 bài thi. Mỗi thí sinh phải thi 4 bài thi gồm: 3 bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; 1 bài thi do học sinh tự chọn từ Khoa học Tự nhiên và Khoa học xã hội.
Thi theo bài – Phương án 3
Trong kỳ thi, 11 môn học ở lớp 12 THPT gồm: Toán, Ngữ văn, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Ngoại ngữ, Tin học, Công nghệ và Giáo dục công dân được chọn để tổng hợp thành 4 bài thi gồm: Bài thi Toán -Tin (gồm các môn Toán và Tin); Bài thi Khoa học Tự nhiên (gồm Vật lý, Hóa học, Sinh học và Công nghệ); Bài thi Khoa học Xã hội (gồm Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý và Giáo dục công dân); Bài thi Ngoại ngữ. Mỗi thí sinh phải thi cả 4 bài thi nói trên.
Ông nhận xét phương án 1 (thi 8 môn, học sinh được lựa chọn) không khác gì với kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua. Phương án này không có gì mới mà đi lại con đường cũ vừa rồi, không đánh giá được thực chất học sinh.
Với phương án thứ 2, khả quan hơn nhưng nếu giữ nguyên như đề xuất hiện nay thì không hoàn chỉnh vì bắt buộc thi Toán, Văn, Ngoại ngữ. Nhưng với hai bài còn lại là tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh) và xã hội (Sử, Địa) lại chỉ chọn một bài là không ổn, cho nên theo tôi thì phải chọn cả 5 môn.
Còn với phương án 3 mặc dù phải gắn với chương trình dạy tích hợp nhưng thực chất chỉ là tổng hợp các phần của mỗi môn thôi chứ không phải tích hợp.
“Với một kỳ thi quốc gia quan trọng như vậy thì không nên nặng nề vấn đề kinh phí ở phương án nào, mà điều quan trọng là phải thống nhất được phương án nào tích cực nhất, dù có tốn kém nhưng nếu thực sự thay đổi được tương lai nền giáo dục quốc gia thì vẫn phải làm” - PGS Nhĩ khẳng định.
Nguyên Vụ phó giáo dục ĐH: Phương án 1 được lòng thí sinh nhưng ý nghĩa thấp
Đồng quan điểm, TS. Lê Viết Khuyến, nguyên Vụ phó giáo dục đại học, Bộ GD-ĐT cho rằng phương án 1 được lòng thí sinh nhất, bởi đây là phương án dễ, nhưng ý nghĩa thấp và dẫn tới tình trạng thí sinh học lệch.
Bởi nếu xét về lợi ích quốc gia, về ý nghĩa thực sự của một kỳ thi tốt nghiệp phổ thông, về mục tiêu phấn đấu lâu dài cho một nền giáo dục tốt là học sinh phải được đào tạo toàn diện.
TS Khuyến cũng đồng tình với phương án 2, nhưng ông cho rằng cũng cần phải điều chỉnh.
Thứ nhất, để khắc phục tình trạng học lệch, thí sinh phải thi cả 5 môn (trong đó 3 môn đơn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 môn tích hợp là môn KHTN và KHXH). Thứ hai, Bộ GD-ĐT không nên để thí sinh hoảng loạn khi nói đó là đề tích hợp hay tổng hợp.
Nhiều nước trên thế giới có dạng đề đó là tích hợp các môn trong một bài thi (ví dụ bài thi khoa học tự nhiên gồm 10 câu 1 sẽ có 4 câu Vật lý, 3 câu Hóa, 3 câu Sinh).
Đánh giá về phương án 3, TS Khuyến nhận định đây là phương án quá lý tưởng, phi thực tế. Phương án này phải loại bỏ, tương lai rất lâu dài mới áp dụng được đề kiểu này.
Theo ông, điều quan trọng nhất của một kỳ thi quốc gia đó là tính nghiêm túc, trung thực. Hệ thống giáo dục phổ thông hiện nay không có kiểm định còn các địa phương lại chạy theo bệnh thành tích.
“Đối với một số nước tiên tiến như Mỹ họ có kiểm định tốt thì có thể không cần thi phổ thông, còn với điều kiện Việt Nam nếu thả nổi thi phổ thông coi như 12 năm học vứt đi. Quan trọng nhất kỳ thi quốc gia là làm nghiêm túc, chặc chẽ” TS. Khuyến khẳng định.
Hiệu trưởng ĐH Sư phạm: Nên ra đề thi tổng hợp
Ông Nguyễn Văn Minh - hiệu trưởng ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng những cải cách trong kỳ thi tốt nghiệp THPT thời gian qua là một lộ trình chuyển biến tích cực được học sinh và xã hội đánh giá cao.
Việc nghiên cứu để làm một kỳ thi THPT quốc gia là cần thiết, phù hợp với xu thế chung của thế giới, có tác động tích cực tới toàn bộ hệ thống giáo dục.
Tuy nhiên, nhận định về các phương án tổ chức thi, ông Minh cho rằng trước mắt không nên làm tích hợp các môn mà nên ra đề theo kiểu tổng hợp như phương án 2.
“Cách ra đề thì có thể điều chỉnh từ từ, ban đầu là theo yêu cầu tổng hợp kiến thức, sau đó sẽ chuyển sang tích hợp nhiều môn thi trong một bài thi”, hiệu trưởng ĐH Sư phạm Hà Nội nêu ý kiến.
Ngoài việc xét tốt nghiệp, kết quả của kỳ thi quốc gia chung này còn là cơ sở để các trường đại học, cao đẳng tuyển sinh. Vì vậy, trên cương vị lãnh đạo một trường đại học top đầu, ông Minh không đồng tình với việc cho phép học sinh được chọn một trong hai bài thi khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội, mà đây phải là 2 bài thi bắt buộc, bởi đây là kiến thức nền tảng của mọi học sinh.
Ông lưu ý: “Trong thực tiễn có khi sẽ thay đổi nhanh hơn tư duy quản lí, nếu chúng ta không theo kịp sẽ làm chậm lại quá trình phát triển giáo dục”.
Phát biểu tại hội nghỉ tổng kết năm học 2013-2014, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã khẳng định: “Chúng ta không sợ tốn kém nếu thi là cần thiết. Hai chứ ba kỳ thi nếu cần thiết thì vẫn phải tổ chức, nhưng thực sự nó không cần thiết thì chúng ta phải bỏ. Mặc dù chỉ còn một kỳ thi dù nhưng hai mục tiêu như trên vẫn phải đảm bảo”.
Trước băn khoăn của lãnh đạo Sở GD-ĐT một số địa phương về những khó khăn trong việc tổ chức kỳ thi quốc gia chung 2015, ông Đam nhấn mạnh: “Nếu tất cả gây khó khăn cho Bộ GD-ĐT nhưng có lợi cho xã hội thì chúng ta vẫn nên làm. Chúng ta phải đặt lợi ích của xã hội, lợi ích của các cháu học sinh lên trước”.