Lưu ý quan trọng khi xử trí trẻ bị tiêu chảy

Tiêu chảy là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em.

Khi trẻ bị tiêu chảy, việc chăm sóc đúng cách là yếu tố quan trọng giúp trẻ nhanh khỏi và phục hồi tốt.

Dấu hiệu tiêu chảy ở trẻ nhỏ

Tiêu chảy ở trẻ em thường gặp vào mùa hè (do vi khuẩn) hoặc mùa đông – xuân (do virus Rotavirus). Một số yếu tố làm tăng nguy cơ gây tiêu chảy ở trẻ gồm:

• Ăn uống ngoài hàng quán, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
• Sử dụng bình bú không được tiệt trùng đúng cách.
• Nguồn nước sinh hoạt không sạch.
• Dụng cụ chế biến thực phẩm thiếu vệ sinh, nhiễm vi khuẩn.
• Vệ sinh cá nhân và vệ sinh cho trẻ chưa đúng cách.
• Không rửa tay trước khi ăn hoặc khi chế biến thức ăn.

Tiêu chảy là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, khi trẻ bị tiêu chảy rất dễ bị mất nước, mất điện giải, mệt mỏi, li bì. Đối với trẻ tiêu chảy kéo dài có thể gây chậm lớn, suy dinh dưỡng, thiếu vi chất. Biểu hiện trẻ bị tiêu chảy là:

• Trẻ đi ngoài trên 3 lần/ngày.
• Phân lỏng, nhiều nước, lổn nhổn, có thể có bọt, mùi tanh, màu xanh hoặc vàng, có thể lẫn máu
• Trẻ bỏ bú, chán ăn.
• Nôn ói vài lần hoặc liên tục.
• Mất nước do tiêu chảy và nôn nhiều: khô môi, tiểu ít, sút cân, chậm tăng cân.

Xử trí khi trẻ bị tiêu chảy

Trẻ khi bị tiêu chảy, cơ thể sẽ mất nước, điện giải (natri, kali), dẫn đến nguy cơ biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách.

Bổ sung sớm nước, điện giải

• Pha một gói oresol (ORS) với đúng một lít nước sạch (cần dụng cụ đong chính xác) cho uống trong ngày.
• Trẻ dưới 2 tuổi: cho uống từng thìa nhỏ.
• Trẻ lớn: uống từng ngụm nhỏ bằng cốc hoặc thìa.
• Nếu trẻ bị nôn: đợi 5 - 10 phút rồi tiếp tục cho uống.

Lưu ý: Nếu trẻ có dấu hiệu mất nước nặng như li bì, quấy khóc nhiều, không có nước mắt khi khóc, da khô, tiểu ít, nôn nhiều... cần đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Nghỉ ngơi đầy đủ

Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Cho trẻ nằm nghỉ ngơi yên tĩnh, có thể chườm ấm bụng bằng khăn hoặc chai nước ấm để giảm đau bụng và co thắt.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Ba mẹ nên lưu ý:

• Cho trẻ ăn đồ ăn lỏng, dễ tiêu như cháo, súp, đặc biệt là cháo cà rốt, vì cà rốt giúp làm dịu nhu động ruột, hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột và bổ sung kali, muối khoáng.
• Tiếp tục cho trẻ bú mẹ nếu đang bú, trừ khi có chỉ định khác từ bác sĩ.
• Nên cho trẻ ăn: tinh bột (gạo, khoai tây, bánh mì…), thịt nạc, sữa chua, rau xanh và trái cây.
• Nên tránh thực phẩm nhiều chất béo, đồ ngọt, nước có gas, nước thể thao vì chứa nhiều đường và không phù hợp nhu cầu điện giải của trẻ.
• Chia nhỏ bữa ăn, cho ăn thường xuyên để hạn chế nôn ói.

Phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ

Để tránh lây lan và phòng ngừa tiêu chảy, cha mẹ cần chú ý:

Vệ sinh cá nhân và môi trường

Rửa tay bằng xà phòng với nước sạch trong 15 đến 30 giây, đặc biệt sau khi thay tã, xử lý rác, tiếp xúc với động vật, đi vệ sinh, chế biến thức ăn, ăn uống.

Chú ý vệ sinh vùng móng tay, kẽ ngón tay và cổ tay.

Dùng khăn sạch dùng một lần để lau khô tay.

Tránh lây nhiễm cộng đồng

Không cho trẻ bị tiêu chảy đến trường hoặc nhà trẻ cho đến khi khỏi hẳn. Không cho trẻ đi bơi trong thời gian bị bệnh. Nếu trẻ chưa biết tự đi vệ sinh, nên tránh bơi trong vòng một tuần sau khi khỏi tiêu chảy.

Tiêm ngừa vaccine

Tiêm vaccine Rota virus cho trẻ sơ sinh là biện pháp hiệu quả để phòng tiêu chảy do virus gây ra.