“Kỳ tích” 4 tê giác trắng châu Phi quý hiếm liên tiếp ra đời trong một công viên bảo tồn mới hoạt động gần 5 năm là câu chuyện được lan truyền mạnh mẽ trong cộng đồng yêu động vật trong suốt gần một tháng qua.

Chú tê giác Ura ra đời tại công viên Vinpearl Safari Phú Quốc giữa tháng 8 vừa qua thực sự mang đến niềm vui vỡ òa cho những người yêu động vật. Trước đó, liên tiếp 3 “em bé” khác là Hakuna Matata và Cà Phê (tháng 4/2019), Winnie (30/3/2020) đã lần lượt chào đời.

Sở dĩ, chuỗi sự kiện này được gọi là “kỳ tích” bởi lần cuối cùng một chú tê giác được sinh ra tại Việt Nam đã cách đây hơn 10 năm. Với tập tính sinh sản “đòi hỏi” môi trường sống thuần tự nhiên, tê giác rất khó nhân giống trong các khu công viên bảo tồn trên thế giới. Đây còn là một bước tiến rất lớn của Vinpearl Safari trong nỗ lực thực hiện đề án bảo tồn tê giác ở tầm vóc hàng đầu khu vực.

Anh Bùi Phi Hoàng - Tổ trưởng Tổ Chăm sóc Động vật, có thâm niên 5 năm làm việc tại bộ phận Thú dữ của Vinpearl Safari Phú Quốc - cho biết kể từ khi đón chú tê giác thứ 4, công việc mỗi ngày càng thêm rộn ràng. Vinpearl Safari ngày càng giống một “vườn trẻ” với hàng trăm “em bé” hoang dã mỗi ngày vô tư chạy nhảy, khám phá thế giới xung quanh.

Vừa đón sinh nhật một tuổi không lâu, Hakuna Matata và Cà phê đã ra dáng “tuổi teen” với trọng lượng gần 1 tấn, tích cực nạp hơn 50 kg thức ăn mỗi ngày. Hai chị em đã hoàn toàn hòa nhập với đàn tê giác lớn.

“Nhớ ngày Matata mới sinh, mỗi khi tê giác mẹ nghỉ ngơi trong khu vực riêng, cu cậu cứ lẽo đẽo theo làm nũng, đòi được cọ mũi, gãi lưng... Vậy mà giờ tôi đã không thể ôm xuể trong một vòng tay rồi”, anh Lê Trường Hận - nhân viên chăm sóc tê giác nhớ lại.

Trong khi đó, Winnie - cô bé tê giác thứ 3 được sinh ra tại đây - đã nhanh chóng trở thành “bạn của mọi nhà”, khi liên tục chạy nhảy, quậy mẹ và huyên náo khắp vườn thú. Cô nàng hiếu động, nhiều trò vui này đạt chỉ số sinh trưởng vô cùng ấn tượng ở mốc 5 tháng tuổi, với trọng lượng suýt soát 200 kg, nặng gấp 4 lần lúc mới chào đời.

“Chàng trai tháng 8” Ura - cá thể mới nhất được ra đời trong một ca vượt cạn “kịch tính”. Tê giác mẹ sinh Ura sau khi mang thai tròn 16 tháng, sớm hơn vài tuần so với tuổi thai trung bình. Do đó, trong những giờ đầu tiên, Ura gặp nhiều khó khăn để tiếp cận dòng sữa mẹ.

Tổ chăm sóc đặc biệt túc trực theo dõi sát sao tình hình Ura 24/24h, và quyết định “mạo hiểm” tiếp cận gần để hỗ trợ cậu bé bú mẹ, vượt qua thử thách sinh tử đầu đời. Ura đã không phụ lòng yêu thương và công chăm sóc của đội ngũ nhân viên Vinpearl Safari khi đạt đến trọng lượng sơ sinh chỉ sau 10 ngày tuổi.

Anh Hoàng cho biết Vinpearl Safari luôn tôn trọng tuyệt đối đặc tính sinh sản tự nhiên của tê giác xuyên suốt thai kỳ kéo dài 16-18 tháng.

“Không như hình dung của nhiều người về những ca sinh đẻ có bác sĩ, y tá, hộ sản giúp sức, những ‘bà mẹ’ ở Vinpearl Safari Phú Quốc vượt cạn một mình, giống như cuộc sống bên ngoài tự nhiên. Chúng tôi chỉ ở bên cạnh quan sát. Chỉ một số ca sinh khó, sinh ngược, sinh chậm, thì bác sĩ thú y mới can thiệp”, vị “bảo mẫu của thú dữ” phân tích.

Duy trì bản năng hoang dã cho động vật không chỉ là chuyện đối với một loài hay riêng trong thời kỳ sinh sản. Chính vì vậy, việc xây dựng chuồng trại, không gian sống cho các loài là ưu tiên quan trọng bậc nhất của Vinpearl Safari. Riêng với tê giác, công viên dành tới 18 ha để tái hiện một thảo nguyên Savan thu nhỏ cho 28 cá thể sinh sống. Khuôn viên với cây rừng xen kẽ đồng cỏ này cũng là nơi Winnie thực hiện vài vòng “chạy marathon” buổi sáng, đánh thức các anh chị em bằng sự huyên náo, nhàn nhã tắm bùn, thưởng thức cỏ thơm, tận hưởng cuộc sống hạnh phúc mỗi ngày.

"30-40 năm trước, khi nuôi thú trong các vườn thú, chúng ta nghĩ rằng chỉ cần động vật có sức khỏe tốt là được. Nhưng các nghiên cứu về phúc trạng động vật gần đây đã chỉ ra rằng chỉ sức khỏe tốt thôi chưa đủ. Do đó, trong những năm gần đây, chúng ta đã chú trọng nhiều hơn đến sức khỏe tinh thần cho các loài động vật", ông Dave Morgan - Giám đốc vùng của Tổ chức phúc lợi động vật hoang dã Wild Welfare - cho biết.

Làm sao để loài thú nào cũng cảm thấy hạnh phúc chính là trăn trở lớn nhất của mỗi người đang làm việc tại Vinpearl Safari. “Mỗi cá thể động vật đều được hưởng phúc lợi phù hợp với đặc tính loài. Chúng tôi quan tâm đến đời sống tinh thần, tâm lý trong quá trình phát triển, ghép cặp, mang thai, nuôi con… Hiện thực hóa bằng việc tái tạo môi trường sống tự nhiên, nghiên cứu cách cho ăn (treo thức ăn trên cao để thú leo trèo tìm thức ăn như trong môi trường hoang dã), chăm sóc thú con (tê giác, hà mã, hổ…). Thậm chí, khi thú non gặp những vấn đề có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, nhân viên vườn thú sẵn sàng trở thành ‘bà vú’, không chỉ chăm lo bữa ăn giấc ngủ, mà còn chơi đùa, huấn luyện chúng những bản năng tự nhiên của giống loài”, một chuyên gia của Vinpeal Safari, chia sẻ.

Để đảm bảo thể chất cho hàng nghìn loài động vật, tại công viên chăm sóc và bảo tồn này, việc nghiên cứu thay đổi khẩu phần, dinh dưỡng để phù hợp với mọi cá thể được duy trì hàng ngày. Bên cạnh nhà chế biến thức ăn chuyên dụng với nguồn thực phẩm chọn lọc, nhập khẩu, vườn thú đầu tư một khu trồng nông sản rộng tới 5 ha, để gia tăng sản xuất, phục vụ nhu cầu dinh dưỡng của các loài động vật trong khu bảo tồn, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu rau cỏ xanh tươi cho đàn tê giác đang dần trưởng thành.

“Với chúng tôi, mỗi loài động vật ở đây đều như những thành viên trong gia đình. Không ai nghĩ mình là chuyên gia hay là người chăm sóc chúng, mà mỗi người là bố mẹ nuôi, anh chị vú… Nhiều người còn hiểu rõ nếp ăn, giờ ngủ, tâm tính của từng con vật hơn cả của chính mình”, anh Lê Trường Hận bộc bạch.

“Con người là nguồn gốc của các vấn đề phúc trạng động vật, và cũng là giải pháp cho những vấn đề này”, chuyên gia Radoslaw Ratajszczak của vườn thú Woclaw (Ba Lan), khẳng định tại hội nghị “Các vườn thú Đông Nam Á với công tác bảo tồn đa dạng sinh học và phúc trạng động vật”, tổ chức tại Vinpearl Safari Phú Quốc cuối năm 2019.

Là một trong những công viên bảo tồn động vật hoang dã đầu tiên ở Việt Nam, nơi đây được định hướng trở thành một “mái ấm” đúng nghĩa, để các loài được sống hạnh phúc, tự do thể hiện mọi bản năng tự nhiên như trong thế giới hoang dã. Vinpearl Safari đầu tư mạnh mẽ cả về con người và cơ sở vật chất để biến khu vực 380 ha của mình thành “ngôi nhà xanh” hạnh phúc cho động vật hoang dã, đặc biệt là những loài đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Vinpearl Safari còn nổi tiếng với hàng loạt hoạt động cứu hộ động vật hoang dã quy mô. Vườn thú từng “giải cứu” và hồi sinh cho 26 cá thể gấu ngựa bị nuôi nhốt và lấy mật tại các hộ dân đơn lẻ. Đàn gấu gầy gò, mất kiểm soát hành vi đã thiết lập lại được thói quen sống trong tự nhiên. Vinpearl Safari còn là địa chỉ tin cậy tiếp nhận, cứu hộ thành công hơn 30 trường hợp khác như bồ nông chân hồng, chim nước hói đầu ở River Safari Nam Hội An hay các loài gấu chó, vượn má vàng, vượn Pile, voọc bạc, chim hồng hoàng, cá sấu nước ngọt… ở Phú Quốc.

Với quyết tâm thay đổi nhận thức của bạn bè quốc tế về tình hình bảo tồn động vật tại Việt Nam, cũng như lưu giữ các nguồn gen quý hiếm, Vinpearl Safari đã xây dựng một đề án bảo tồn động vật, đặc biệt là tê giác với tầm nhìn dài hạn. Theo đó, toàn bộ quá trình quản lý, nuôi dưỡng đều áp dụng công nghệ hiện đại; công viên cũng đầu tư đào tạo đội ngũ cán bộ nhân viên nòng cốt, đồng thời nghiên cứu, đóng góp giải pháp tại những hội nghị quốc tế về kỹ thuật chăm sóc, sinh sản và bảo tồn động vật.

Vườn thú đầu tư xây dựng Bệnh viện thú y Vinpearl Safari Phú Quốc quy mô lớn nhất Đông Nam Á, quy tụ nhiều chuyên gia thú y, chăm sóc động vật hoang dã hàng đầu… để chăm sóc và bảo tồn động vật ở cả Việt Nam và khu vực.

Ông Lưu Chí Hiếu - Giám đốc Vinpearl Safari Phú Quốc - cho biết: “Tầm nhìn của Vinpearl Safari là trở thành công viên chăm sóc và bảo tồn động vật hoang dã hàng đầu châu Á. Những thành tựu ấn tượng bước đầu của vườn thú là sự khích lệ mạnh mẽ, chúng tôi sẽ tiếp tục kế hoạch nâng cấp cơ sở vật chất, mở rộng đội ngũ nhân sự chuyên môn cao, các chương trình bảo tồn quy mô, tầm vóc khu vực… Chúng tôi hiểu rõ việc chăm sóc, bảo tồn, cứu hộ động vật hoang dã và góp phần tham gia giáo dục nâng cao nhận thức bảo tồn thiên nhiên cho cộng đồng là một hành trình không có điểm dừng.”

Những nỗ lực nghiêm túc và dài hạn của Vinpearl Safari Phú Quốc đã được đền đáp bằng nhiều con số biết nói. Cùng với tê giác, trong 6 tháng đầu năm, 214 cá thể thuộc hơn 30 loài, trong đó có nhóm đặc biệt quý hiếm, nguy cấp như hươu vàng, linh dương sừng thẳng Ả Rập, linh dương sừng mác, hổ Bengal… được sinh ra tại Vinpearl Safari Phú Quốc. Ngoài ra, 2 chú hà mã Uri và Champion ra đời ở VinWonders Nha Trang cũng là những “kỳ tích” của vườn thú những năm qua.

Tháng 11/2019, Vinpearl Safari là vườn thú đầu tiên tại Việt Nam nhận chứng chỉ về đảm bảo điều kiện phúc trạng động vật của Hiệp hội vườn thú Đông Nam Á (SEAZA Welfare Certification). Để đạt được chứng chỉ này, vườn thú phải tuân thủ quá trình đánh giá nghiêm ngặt của SEAZA, được xây dựng theo các chuẩn mực phúc trạng động vật khắt khe của Hiệp hội vườn thú Thế giới - WAZA.

Trước đó, công viên cũng là trung tâm bảo tồn và chăm sóc động vật hoang dã đầu tiên của Việt Nam trở thành thành viên của WAZA, nâng cao phạm vi hoạt động, tầm ảnh hưởng và sự cam kết cộng đồng trong sứ mệnh cứu hộ, bảo tồn - chăm sóc, nâng cao phúc trạng động vật hoang dã ở cấp độ toàn cầu.

Ông Dave Morgan - Giám đốc vùng của Tổ chức phúc lợi động vật hoang dã Wild Welfare, người đã đồng hành, giám sát và tư vấn cho Vinpearl Safari từ những ngày đầu - khẳng định vườn thú này là ngôi nhà an toàn cho động vật hoang dã sinh trưởng và duy trì nòi giống.

“Vinpearl Safari có nhiều đóng góp cho công tác bảo tồn động vật hoang dã ở Việt Nam và khu vực, đồng thời góp phần thay đổi hình ảnh Việt Nam theo hướng tích cực hơn trong khu vực và quốc tế”, ông Morgan cho biết. Dù giữ vai trò tư vấn, vị chuyên gia cũng kiêm thêm nhiệm vụ giám sát nghiêm ngặt hoạt động của vườn thú, đảm bảo động vật được nuôi dưỡng, chăm sóc theo tiêu chuẩn của Wild Welfare.

Đến với đảo ngọc hôm nay, du khách luôn hướng về Vinpearl Safari với định danh là điểm đến tham quan, khám phá đời sống thiên nhiên hoang dã hấp dẫn. Với vị thế và tầm ảnh hưởng không ngừng được khẳng định qua loạt thành tựu bảo tồn, cứu hộ và không gian sống tự nhiên, nơi đây là thiên đường xanh để mỗi người tìm lại sự gắn kết với nhịp sống thiên nhiên đầy sức sống, sinh động và thanh bình của muôn loài.