|
Chiều 5/10, Viện Hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Hóa học năm 2022 được trao cho ba nhà khoa học Carolyn R. Bertozzi (Mỹ), Morten Meldal (Đan Mạch) và K. Barry Sharpless (Mỹ) về sự phát triển của nghiên cứu phản ứng hóa học click và phản ứng hóa học trực giao.
Ủy ban Nobel cho biết tiến sĩ Bertozzi là người phụ nữ thứ 8 được trao giải Nobel. Bên cạnh đó, tiến sĩ Sharpless là nhà khoa học thứ năm được nhận hai giải Nobel.
Tiến Barry Sharpless là người đã đưa ra khái niệm về hóa học click vào khoảng năm 2000.
Ngay sau đó, giáo sư Morten Meldal và tiến sĩ Sharpless nghiên cứu độc lập về sự xúc tác azide-alkyne của đồng.
Nghiên cứu này được sử dụng trong việc phát triển dược phẩm, lập bản đồ ADN, theo The Noble Prize.
Tiến sĩ Carolyn Bertozzi đã đưa hóa học click lên một tầm cao mới khi đưa nó vào cơ thể sống.
Bà Bertozzi nhấn mạnh tầm quan trọng của liệu pháp click trong y học, liên quan đến "phản ứng hóa học bên trong bệnh nhân, để đảm bảo thuốc đến đúng nơi".
“Lĩnh vực hóa học click vẫn còn trong giai đoạn đầu. Nhiều phản ứng mới được phát hiện và phát minh”, bà nói.
Johan Aqvist, Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học, nhận định giải thưởng năm nay giải quyết “những vấn đề không quá phức tạp, thay vào đó là giải quyết những vấn đề dễ dàng và đơn giản”, theo New York Times.
Ông Aqvist cho biết hóa học click “hiện có thể được sử dụng để xây dựng các phân tử thuốc, polyme, vật liệu mới và nhiều thứ khác”.
Giải thưởng 10 triệu crown Thụy Điển (tương đương 915.072 USD) sẽ được chia đều cho ba nhà khoa học.
 |
| Tiến sĩ Carolyn R. Bertozzi, giáo sư Morten Meldal và tiến sĩ K. Barry Sharpless được vinh danh trong lễ công bố giải Nobel Hóa học năm 2022. Ảnh: AP. |
Trước khi giải thưởng được công bố, Ủy ban Nobel đã có bài đăng trên Twitter, hàm ý rằng sẽ có thể xuất hiện gương mặt nữ giới trong giải thưởng năm nay. Các bài đăng nhắc đến Marie Curie và những người thắng giải năm 2020, Emmanuelle Charpentier và Jennifer Doudna.
Vào năm 2021, Giải Nobel Hóa học gọi tên hai nhà khoa học Benjamin List (Đức) và David MacMillan (Mỹ) "cho sự phát triển quá trình xúc tác hữu cơ không đối xứng". Nghiên cứu được cho là giúp quá trình xây dựng phân tử trở nên dễ dàng hơn, xanh hơn và rẻ hơn.
Ủy ban Nobel đánh giá nghiên cứu này "đã mang lại rất nhiều lợi ích cho nhân loại", theo AP.
Mùa giải Nobel năm nay bắt đầu hôm 3/10 với giải thưởng đầu tiên được trao trong lĩnh vực y sinh (giải Nobel Y Sinh) cho giáo sư Svante Pääbo, người Thụy Điển, “vì những khám phá liên quan đến bộ gene của các hominin đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của con người".
Giải Nobel Vật lý được công bố hôm 4/10 thuộc về ba nhà khoa học lain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) vì công trình đột phá mở đường cho công nghệ mới dựa trên thông tin lượng tử.
Giải Nobel Văn học và Hòa bình dự kiến lần lượt được công bố trong 2 ngày tiếp theo. Giải Nobel Kinh tế dự kiến được công bố vào ngày 10/10, theo kế hoạch được công bố trên website "The Nobel Prize".
Mỗi năm, Ủy ban Nobel trao các giải thưởng trong 6 lĩnh vực gồm y sinh học, vật lý, hóa học, văn học, khoa học kinh tế và hòa bình.
