Nạn nhân bị quấy rối tình dục: 'Tôi sợ kể lại chuyện này'

Bộ luật lao động 2019 quy định quấy rối tình dục tại nơi làm việc là “hành vi có tính chất tình dục” của một cá nhân này đối với cá nhân khác tại nơi làm việc nhưng “không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận”.

Theo Vụ bình đẳng giới Việt Nam, quấy rối tình dục là một vấn đề về giới, thường xảy ra với những người ở độ tuổi 18 đến 30. Các hình thức quấy rối tình dục bao gồm lời lẽ tán tỉnh, trăng hoa, thô tục, phản văn hóa, những lời lẽ kích dục, đụng chạm thể xác, đề nghị quan hệ tình dục và cưỡng ép quan hệ tình dục.

Bốn nạn nhân bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc đã chia sẻ với Tri thức - Znews về trải nghiệm bị quấy rối dưới nhiều hình thức khác nhau và cách họ phản ứng với sự việc.

Thanh Tâm*
Nữ, 34 tuổi, cựu nhân viên công ty bảo hiểm

Tôi từng bị quấy rối tình dục nhiều lần ở nơi làm việc, từ ngân hàng cho đến công ty bảo hiểm. Gần đây nhất, tôi bị giám đốc gạ gẫm, yêu cầu tôi tham gia vào mối quan hệ “không ràng buộc” với ông ta. Nói cách khác, tôi bị yêu cầu làm “bồ nhí”.

Tôi và nam giám đốc này đã quen biết từ trước. Chúng tôi từng là đối tác khi tôi là quản lý tại một ngân hàng ở TP.HCM. Đôi khi, ông ta cũng mời tôi đi ăn trưa, uống cà phê để tâm sự. Thời gian đó, ông ta từng yêu cầu tôi làm “bạn tình”. Nếu đồng ý, tôi sẽ được chu cấp tài chính và một số lợi ích khác. Tuy nhiên, tôi thẳng thừng từ chối, nói rằng bản thân chỉ muốn tập trung vào công việc. Rồi vấn đề này cũng qua.

Sau này, tôi ứng tuyển vị trí nhân viên kinh doanh của một công ty bảo hiểm - nơi ông ta làm giám đốc. Sau một lần đi ăn trưa, ông ấy nói với tôi rằng bản thân rất vui và nhắc lại yêu cầu về mối quan hệ “không ràng buộc” trước đó. Tôi không trả lời và đem việc này nói với phòng Nhân sự.

Tuy nhiên, vì giám đốc là người nắm quyền lực cao nhất trong công ty, phòng Nhân sự cũng không thể giúp được gì. Tôi quyết định nghỉ việc.

Dù vậy, đầu óc tôi đôi khi vẫn ám ảnh vì những lời gạ gẫm của ông ta. Tôi sợ phải kể lại chuyện này vì luôn cảm giác mình sẽ bị tấn công, chỉ trích, dù bản thân là nạn nhân. Khi tôi kể, mọi người cứ hỏi: “Em đã làm gì để hắn quấy rối em?”. Tôi sợ những câu hỏi đó.

Minh Hải
Nam, 29 tuổi, chủ tiệm massage khiếm thị

Trong vòng 12 tháng trở lại đây, tôi đã bị quấy rối tình dục hai lần tại tiệm massage của bản thân. Lần đầu tiên, tôi đang đi trên cầu thang thì bất ngờ bị khách hàng cùng giới sàm sỡ. Khi phát hiện tôi bị mù, kẻ xấu lại được đà làm tới.

Một lần khác, tôi nhận giúp nhân viên ca massage cho một cặp nam nữ vì tiệm đông khách. Trong phòng, người phụ nữ đột nhiên cởi quần áo, còn người đàn ông cầm tay tôi chạm vào cơ thể người phụ nữ kia. Mỗi lần nghĩ lại, tôi vẫn còn cảm giác kinh tởm, ức chế và phẫn nộ.

Ở cả hai lần, tôi đều phản kháng bằng cách báo lại với bảo vệ và từ chối phục vụ những kẻ quấy rối. Tôi thậm chí sẵn sàng “động thủ” với người đã đi quá giới hạn.

Tình trạng quấy rối tình dục không chỉ xảy ra với tôi. Tiệm massage của người khiếm thị mà tôi quản lý đã ghi nhận khoảng 10 trường hợp chuyên viên massage bị khách quấy rối tình dục qua các hành vi như vỗ mông, sờ soạng, công khai gạ gẫm kích dục…

Bản chất của massage là phương pháp chăm sóc sức khỏe lành mạnh, nhưng nhiều khách hàng mang định kiến rằng người làm nghề này vốn không đứng đắn nên có thể đồng thuận bất cứ hành vi quấy rối nào.

Để giảm thiểu các trường hợp quấy rối tình dục, tôi và các nhân viên đã thống nhất với nhau một số quy định: không cho nhân viên nữ phục vụ khách nam (trừ trường hợp quá thiếu người, khách đi cùng vợ/bạn gái); không đáp ứng yêu cầu sắp xếp nhân viên nam/nữ hoặc cho xem ảnh nhân viên trước khi sử dụng dịch vụ; đặt máy ghi âm và chỉ ngăn cách các phòng bằng rèm mỏng để thuận tiện theo dõi…

Ngọc Anh*
Nữ, 30 tuổi, freelancer (người làm việc tự do)

Hiện giờ, tôi là một freelancer ở TP.HCM. Trước đây, tôi từng làm việc ở vị trí trợ lý giám đốc trong ba năm. Đó cũng là thời gian mà tôi bị các quản lý nam quấy rối tình dục vô số lần.

Khi tôi mới nhận việc, một đồng nghiệp tốt bụng đã cảnh báo: “Trước đây, phòng giám đốc có thể nhìn xuyên thấu từ ở cả hai phía. Tuy nhiên, sau khi giám đốc mới chuyển về đây, căn phòng đó đã được dán giấy kín mít. Ông ta muốn làm những điều không thể để người khác thấy với cô”.

Quả thật, ông ta có ý đồ không tốt với tôi. Mỗi lần vào phòng, tôi đều bị khoác vai, nắm tay, sờ mó nhiều lần. Tôi ám ảnh với căn phòng kín mít đó. Mỗi lần vào nộp hồ sơ, báo cáo, tôi phải rủ một hoặc hai đồng nghiệp đi cùng để hạn chế những hành động sàm sỡ của ông ta.

Có lần, các quản lý trong công ty còn rủ tôi đi du lịch để “phục vụ các ‘sếp’”. Họ hứa hẹn: “Nếu làm cho ‘sếp’ vui, em sẽ được cho tiền”.

Đến giờ, tôi đã nghỉ việc ở công ty và chuyển sang làm nghề tự do (freelancer). Một phần nguyên nhân của quyết định này là tôi bị ám ảnh khi làm việc với các quản lý là nam.

Hương Giang
Nữ, 24 tuổi, chuyên viên pháp lý

Trước đây, tôi nghĩ quấy rối tình dục là những hành vi khiêu dâm, đụng chạm cơ thể hay xâm hại tình dục. Tuy nhiên, sau trải nghiệm gần đây, tôi mới hiểu rằng những lời bông đùa thái quá, gây khó chịu cho người nghe cũng được xem là quấy rối tình dục.

Chuyện chỉ mới xảy ra cách đây 1-2 tháng. Khi đó, một nam đồng nghiệp 34 tuổi rủ tôi đi xem phim riêng vài lần. Biết anh đã có gia đình, tôi thắc mắc: “Sao anh không đi với vợ?”. Anh ta đáp: “Vợ anh không thích mấy cái này”.

Đôi khi thấy tôi đi ra ngoài, anh ta sẽ đùa lớn tiếng: “Đi lẹ rồi về với anh nha”. Những lúc như vậy, tôi chỉ cười trừ cho qua rồi lảng sang chuyện khác. Tuy nhiên, phải khẳng định trò đùa này làm tôi rất khó chịu, đặc biệt khi nó được thốt ra bởi một người đã có gia đình.

Có lần, anh ta nói bản thân “quý mến tôi như một người em gái”, song tôi vẫn đánh giá hành động rủ đi xem phim riêng là bất bình thường.

Từ đó về sau, tôi cố gắng ra “tín hiệu” cho anh ta giữ khoảng cách, dù ngay từ đầu đã vạch ra giới hạn cho mối quan hệ với nam đồng nghiệp. Hiện tại, người này cũng không còn bông đùa, tỏ vẻ quá thân mật với tôi như trước.

(*) Znews đã đổi tên nhân vật