Nghịch lý tại quốc gia có 99% là biển

Azha Abdul Azeez, sống ở thủ đô Malé của quần đảo Maldives - vốn được bao quanh bởi Ấn Độ Dương thơ mộng. Nước cũng gần như bao quanh ngôi nhà của cô. Tuy nhiên, cô chỉ đi lại quanh khu nhà và hiếm khi xuống nước.

Xung quanh nhà cô là một môi trường sống phong phú bao gồm các rạn san hô, rùa, cá đuối và các loài cá kỳ lạ - khiến cô khiếp sợ vì chưa bao giờ học bơi.

“Cha mẹ tôi lo sợ điều gì đó có thể xảy ra với tôi. Tôi nghĩ đó là lý do họ không cho tôi (đi bơi) khi tôi còn nhỏ”, cô nói.

Mãi cho đến tháng trước, Abdul Azeez, 22 tuổi, mới bắt đầu học bơi. Sau khi mô tả về cuộc sống dưới nước phong phú của Maldives, bạn trai đã truyền cảm hứng để cô dám thử thách bản thân. “Có rất nhiều thứ đáng xem ở biển. Tôi muốn trải nghiệm điều đó”, cô chia sẻ.

Tại sao nhiều thanh niên không biết bơi?

Abdul Azeez không phải trường hợp duy nhất không biết bơi. Maldives có 99% là biển và hơn 80% trong số 1.190 hòn đảo chỉ cao hơn mực nước biển 1 m. Tuy nhiên, nhiều thanh niên Maldives, đặc biệt là các cô gái, không biết bơi.

Điều đó đã khiến họ không có những kỹ năng sống cơ bản, mà còn ngăn họ kết nối với môi trường sống ở địa phương - nơi cần được bảo vệ. Bên cạnh đó, nó cũng ngăn cản phụ nữ tiếp cận việc làm trong 2 ngành công nghiệp chính: Đánh bắt cá và du lịch.

Nghiên cứu từ năm 2012 cho thấy chỉ 10% trẻ em 15-16 tuổi sống ở Maldives biết bơi. Những người không biết bơi chủ yếu là phụ nữ và trẻ em gái.

Theo nghiên cứu đối với các học sinh của dự án Ocean Women, các bé gái có khả năng cảm thấy không tự tin khi bơi trên biển cao gấp ba lần so với các bé trai và khả năng chưa bao giờ lặn với ống thở cao hơn 50%.

“Chúng tôi được bao quanh bởi nước và phụ nữ không thể thưởng thức vẻ đẹp của nó”, Aishath Rishma, Chủ tịch Ủy ban Phát triển Phụ nữ ở Fonadho, thủ phủ của đảo san hô Laamu, cho biết.

Các bé gái ít có khả năng lặn với ống thở hơn 50% so với các bé trai ở Maldives. Ảnh: Manta Trust.

Flossy Barraud, lãnh đạo dự án Ocean Women, cho biết việc đánh mất lối sống truyền thống - vốn gắn liền với biển hơn - là một phần nguyên nhân.

“Chúng tôi nghe nói rằng các bà mẹ thường đi rửa nồi niêu dưới biển sau khi đun nấu. Đó là lúc bọn trẻ sẽ đi xuống và bơi cùng nhau, nhưng bây giờ họ không còn nấu ăn theo cách đó nữa”, bà chia sẻ.

Các xu hướng xã hội khác góp phần làm cho người dân Maldives thiếu kỹ năng bơi lội nói chung. Aminath Zoona, người sáng lập trường dạy bơi Salted Ventures Swimmers ở Malé, cho biết ngày nay cả cha và mẹ đều đi làm, khiến họ có ít thời gian hơn để cùng con cái tham gia các hoạt động dưới nước.

“Hầu hết bậc cha mẹ đều quá bận rộn nên không có nhiều thời gian tham gia dạy bơi cho trẻ em. Vì vậy, họ đã quyết định không cho chúng đi bơi và giữ chúng ở nhà”, bà nói.

Có một số lý do xã hội và văn hóa khiến các em gái không thích bơi lội. Bà Zoona, một lãnh đạo của chương trình Ocean Women, cho biết nguyên nhân hầu hết là sự bảo vệ quá mức.

Định kiến xã hội cũng là một yếu tố liên quan. Ở một số hòn đảo, những cô gái biết bơi được coi là tomboy, "và điều đó không được coi là một điều tích cực", bà Barraud nói. Theo bà, việc không biết bơi gắn liền với quan niệm đó, liên quan đến việc con gái nên ở nhà nhiều hơn, chứ không phải la cà bên ngoài như con trai.

Một số gia đình cũng có thể yêu cầu con gái của họ không được ra biển vì da chúng có thể sạm đi khi tiếp xúc với nắng, bà Barraud nói thêm.

Mất đi nhiều cơ hội

Ở các quốc đảo, biết bơi là một kỹ năng sống. Năm 2019, có 3,2 ca tử vong do đuối nước trên 100.000 người ở Maldives.

Việc thiếu kỹ năng bơi lội cũng khiến phụ nữ mất đi nhiều cơ hội việc làm ở một đất nước mà ngành đánh cá và du lịch thuộc nhóm cần nhiều lao động nhất.

“Mọi người ở đây nghĩ rằng bơi lội là một hoạt động nam tính hơn. Nếu bạn tìm hiểu về bơi lội, những thứ như lặn với ống thở, lặn biển, bạn sẽ thấy rất ít phụ nữ trong ngành. Thay vào đó, phụ nữ có xu hướng làm việc trong khu vực phi chính thức”, Abdul Azeez nói.

Việc không biết bơi cũng gây khó cho công tác bảo tồn. Bà Barraud cho biết rất nhiều tổ chức bảo tồn biển gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhân viên người Maldives, nhưng người dân địa phương nên đi đầu trong việc bảo vệ đa dạng sinh học.

“Nếu bạn không biết có gì trong đại dương, không biết điều gì đang thực sự tạo nên nền tảng cho toàn bộ sự tồn tại của bạn ở Maldives, thì tại sao bạn lại muốn bảo vệ nó?”, Sabra Ibrahim Noordeen, đặc phái viên về biến đổi khí hậu tại văn phòng tổng thống Maldives, đặt câu hỏi.

Học sinh bơi cùng cá đuối ở vịnh Hanifaru. Ảnh: Manta Trust.

Theo National Geographic, người nước ngoài có thể biết đến quần đảo này vì hai điều: Kỳ nghỉ ở bãi biển và khả năng Maldives có thể trở thành quốc gia đầu tiên trên Trái Đất biến mất dưới nước biển dâng.

Bà Noordeen cho biết thái độ đang thay đổi và mọi người bắt đầu thấy rằng phụ nữ không nhất thiết phải bị giới hạn trong vai trò chăm sóc gia đình.

Trong khi đó, cô Abdul Azeez cho biết ngày càng nhiều các bậc cha mẹ đang gửi con mình đi học bơi, mặc dù bà Zoona nhận định một số cha mẹ vẫn cần được phổ biến về lợi ích của việc học bơi.

Nhiều tổ chức cũng bắt đầu tập trung vào kỹ năng bơi lội. Ủy ban Phát triển Phụ nữ ở Fonadhoo đã tài trợ cho phụ nữ địa phương tham gia các khóa hướng dẫn bơi lội, như một phần của chương trình rộng lớn hơn nhằm tăng cường trao quyền kinh tế cho phụ nữ.

Vào tháng 10/2022, dự án thí điểm Ocean Women cung cấp khóa đào tạo hướng dẫn viên bơi lội cho 10 người, một nửa trong số họ phải là nữ. Họ được kỳ vọng sẽ dạy bơi cho những người khác trong cộng đồng địa phương sau đó.

Theo bà Barraud, một số người, rõ ràng là không phải tất cả, sẽ muốn theo đuổi sự nghiệp liên quan đến môi trường, cho dù đó là bảo tồn biển hay lĩnh vực khác, hoặc họ sẽ học lặn hay hướng dẫn du lịch.

Cô Abdul Azeez cũng hy vọng về việc phụ nữ có thể bơi lội. “Tôi cảm thấy mọi người nên cởi mở hơn và không nên phán xét quá nhiều về phụ nữ trong ngành này. Điều đó không phải là thứ chỉ dành cho nam giới”, cô nói.