'Người thất nghiệp vui vẻ' khắp MXH

Các nội dung "thất nghiệp vui vẻ" bùng nổ, miêu tả những ngày sinh hoạt thoải mái, không áp lực.

Trong khi nhiều lao động Mỹ đối mặt với “sa thải triền miên” và chật vật tìm việc giữa thị trường đầy biến động, một bộ phận người trẻ lại biến giai đoạn thất nghiệp thành thời gian tận hưởng.

Trên TikTok, “funemployment” (tạm dịch: thất nghiệp vui vẻ) đang trở thành nhãn dán cho một lối sống nghỉ việc không còn là cú trượt dài mà là cơ hội tạm thoát khỏi guồng quay.

“Bị sa thải hồi tháng 6 và thị trường việc làm tệ đến mức tôi quyết định tận hưởng một mùa hè ‘funemployed’”, một TikToker chia sẻ với Fast Company.

Video khác ghi lại “một ngày thường nhật của một millennial thất nghiệp vui vẻ”: thức dậy lúc 11h, lướt TikTok một tiếng, ăn sáng lúc 13h, viết nhật ký, đọc sách, suy ngẫm về cuộc đời, tập gym rồi hết ngày. Những đoạn clip này nhanh chóng lan truyền, tạo nên bức tranh trái ngược hoàn toàn với hình ảnh người thất nghiệp thường thấy.

Nhóm “thất nghiệp vui vẻ” đến từ nhiều lý do, như bị cắt giảm nhân sự, tự nghỉ việc vì gói hỗ trợ hấp dẫn, hoặc đơn giản muốn có khoảng nghỉ giữa hai công việc.

“Tôi bị sa thải 4 tháng rồi và điều tôi học được là: cuộc sống vẫn tiếp tục”, một người nói. Thay vì dành cả ngày lục lọi tin tuyển dụng hay gửi hồ sơ, họ tranh thủ đi du lịch, theo đuổi đam mê, làm dự án cá nhân hoặc chỉ đơn giản là nghỉ ngơi, ít nhất cho đến khi khoản tiền bồi thường chạm đáy.

Khoảng thời gian không đi làm được người trẻ tận dụng làm những việc đã muốn làm từ lâu như du lịch.

Bối cảnh cuối năm càng khiến xu hướng này lan rộng hơn. Theo báo cáo của Challenger, Gray & Christmas, số thông báo sa thải tại Mỹ đã vượt 1,1 triệu trường hợp, cao nhất kể từ đại dịch 2020. Nghĩa là nhiều người sẽ buộc phải bước vào trạng thái “nghỉ việc bất đắc dĩ”, và không ít người chọn biến giai đoạn này thành thời gian tái tạo năng lượng.

Thực ra, ý niệm “gap year” (năm tạm nghỉ) hay “sabbatical” (kỳ nghỉ tạm dừng công việc) đã tồn tại từ lâu, và thuật ngữ “funemployment” cũng không mới. Urban Dictionary định nghĩa đây là “trạng thái của một người tận dụng thời gian này để sống hết mình. Tôi dành cả thứ Ba ở hồ bơi; thất nghiệp vui vẻ tuyệt thật!”. Tuy vậy, chính mạng xã hội đã khiến nhãn dán này trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

Ở thế hệ trẻ, công việc không còn giữ vai trò trung tâm trong cách họ nhìn nhận về bản thân. Nhiều khảo sát cho thấy mức độ gắn kết của nhân viên với công việc đang giảm mạnh. Khoảng thời gian rảnh rỗi bất ngờ giúp họ theo đuổi điều trước đây không có thời gian, như tập trung cho sở thích, lên nội dung mạng xã hội để kiếm thêm thu nhập, hay đơn giản là chăm sóc lại sức khỏe tinh thần.

Theo Investopedia, thuật ngữ funemployment xuất hiện trong giai đoạn suy thoái kinh tế 2007-2009, khi khoảng 8,8 triệu lao động Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp. Từ lóng này nhanh chóng được sử dụng rộng rãi để chỉ những người chủ động tận dụng quãng thời gian không có việc làm nhằm lên kế hoạch cho bước đi sự nghiệp tiếp theo hoặc tạm nghỉ để tận hưởng những mặt khác của cuộc sống.

Tuy vậy, funemployment không phải lúc nào cũng “vui”. Rủi ro lớn nhất đến từ tài chính, điển hình không có nguồn thu ổn định dễ đẩy người thất nghiệp vào khó khăn, nhất là khi họ phải lo cho người phụ thuộc hoặc mang khoản nợ đáng kể. Các chi phí cố định như tiền nhà, sinh hoạt, vay thế chấp khiến thời gian “nghỉ vui vẻ” bị giới hạn.

Ngoài ra, khoảng trống nghề nghiệp kéo dài có thể trở thành điểm trừ trong mắt nhà tuyển dụng. Một ứng viên không đi làm nhiều năm sẽ phải giải thích quãng thời gian này diễn ra như thế nào, liệu họ có chủ động tìm việc hay dành thời gian cho hoạt động có giá trị.

Dù "thất nghiệp vui vẻ" đang được lãng mạn hóa trên mạng xã hội, thực tế cho thấy đây vẫn là lựa chọn đòi hỏi sự chuẩn bị tài chính và định hướng rõ ràng, nếu không, “kỳ nghỉ vui vẻ” rất dễ trở thành áp lực lâu dài.