Vài tháng kể từ lần đầu gặp gỡ, tôi hội ngộ Nguyễn Vũ Minh Tuấn (1995), thường được biết đến với nghệ danh MTPOP, tại TP.HCM sau nhiều chuyến lưu diễn nước ngoài. Anh kể rằng mới đặt chân xuống sân bay Tân Sơn Nhất và lại chuẩn bị xách vali lên máy bay.
Anh vẫn vậy, vẫn giữ nụ cười chân thành, giọng nói ấm áp và kiệm lời như trước. Trong cuộc trò chuyện lúc cuối chiều, MTPOP kể cho tôi nghe nhiều điều về tuổi thơ, về những ước mơ dang dở và về khát vọng điên rồ liên quan đến sự nghiệp popping.
Đến nay, anh có 20 năm nhảy múa, từng chiến thắng trận chung kết thế giới Red Bull Dance Your Style 2024 tại Mumbai (Ấn Độ) và vô địch thể loại Popping trong giải đấu Summer Dance Popping Forever 2024 ở Hà Lan.
Dù đã gặp gỡ trước đó, tôi chưa từng nghe MTPOP kể về những năm đầu theo đuổi con đường popping. Khi tôi tò mò hỏi, anh nói đam mê này bắt đầu từ khoảng 10 tuổi, tức 20 năm trước.
Anh biết đến bộ môn nhảy múa trên qua bộ phim You Got Served. Đây cũng là tác phẩm điện ảnh đưa nhiều người đến với Hiphop. Ngoài ra, “cậu bé” MTPOP năm xưa cũng theo dõi các chương trình nhảy trên kênh MTV để bắt chước theo.
Những năm 2005-2006, khi bạn bè ra tiệm net để chơi game, anh lại đến đây để xem các video về nhảy múa. “Tôi cứ xem, nhớ và bắt chước theo”, nhà vô địch popping chân thành chia sẻ.
Sau khi tốt nghiệp cấp 3, anh muốn tiếp tục theo đuổi con đường học vấn, song phải gác lại nguyện vọng cá nhân vì hoàn cảnh gia đình khó khăn. Ở thời điểm đó, anh tập trung vào nhảy múa, kiếm tiền từ việc đi diễn ở sự kiện khai trương, lễ hội và giảng dạy các lớp học.
MTPOP kể với tôi rằng cố gắng dành toàn bộ số tiền đó để phụ giúp mẹ, trang trải sinh hoạt phí và tích cóp cho con đường học tập. Hiện nay, anh vẫn là nguồn kinh tế chính của gia đình.
Vì không có cơ hội ngồi trên ghế giảng đường đại học, MTPOP vẫn coi đây là giấc mơ dang dở, luôn cố gắng trau dồi thêm 1-2 điều mới mỗi năm. Kinh tế, tài chính, thời trang, quay phim hay chụp hình đều là những lĩnh vực hấp dẫn anh. MTPOP học qua bạn bè hoặc các khóa ngắn hạn.
Không chỉ đi học, anh còn đi dạy tại trường Hiphop nổi tiếng Åsa Folkhögskola (Thụy Điển). Trong thời gian giảng dạy tại đây, anh đặc biệt bất ngờ khi gặp gỡ nhiều học viên Việt Nam hoặc gốc Việt sinh sống tại châu Âu.
Giảng dạy thường niên tại đây, anh được cấp chứng chỉ quốc tế, song vẫn muốn bổ sung các bằng cấp phù hợp với thị trường Việt Nam như huấn luyện viên và trọng tài. Những bằng cấp này giúp công việc của anh trở nên chính thống và có cơ hội phát triển hơn ở môi trường trong nước.
Ở tuổi 30, MTPOP nói với tôi rằng vẫn muốn tiếp tục thi đấu, cọ xát, chưa muốn dừng lại trên con đường này. Việc tham gia thi đấu giúp anh tiếp cận các thế hệ vũ công khác nhau.
Khi tôi hỏi về tuổi nghề, anh cho biết nghệ thuật không giới hạn độ tuổi. Anh tâm sự với tôi rằng từng đứng lớp, giảng dạy cho học viên từ 2 đến 70 tuổi. MTPOP cũng biết nhiều dancer ở tuổi 50-60 vẫn nhảy múa hàng ngày, thậm chí thuộc top đầu thế giới.
Về phần mình, MTPOP cũng có phương án bảo vệ bản thân để duy trì hoạt động nghệ thuật, kéo dài tuổi nghề. Trước khi đến với nhảy múa, anh là vận động viên điền kinh, nên hiểu rõ về vấn đề hô hấp của bản thân.
Vì thế, anh tuyệt đối không hút thuốc và hạn chế rượu bia. MTPOP cho biết vẫn tham gia các cuộc vui cùng bạn bè, song tránh xa đồ uống có cồn để đảm bảo sức khỏe thể chất, tránh ảnh hưởng đến quá trình luyện tập.
Đối với nhà vô địch này, popping vừa là kỹ thuật vừa là nghệ thuật, là một hình thức sử dụng cảm xúc và trí tưởng tượng, sau đó thể hiện bằng hình thể. Bất cứ loại hình nghệ thuật nào cũng cần kỹ thuật cơ bản. Song, đó chỉ là yếu tố bên ngoài, truyền tải những điều mà nghệ sĩ mong muốn.
Về nguồn cảm hứng, anh nói rằng văn hóa Việt Nam ảnh hưởng sâu sắc đến mình. Lớn lên ở khu Chợ Lớn (quận 5 cũ), MTPOP cho biết những gì xảy ra xung quanh giúp anh biết chọn lọc, né tránh cái xấu và học hỏi cái tốt. Khi có cơ hội lưu diễn ở nước ngoài, anh luôn giữ tâm thế cởi mở và mong muốn hội nhập.
Chẳng hạn, kỹ thuật múa rối (puppet) nổi tiếng trong nhảy vốn đến từ các quốc gia phương Tây, nhưng Việt Nam cũng có rối nước. Vì vậy, anh kết hợp kỹ thuật của các nền văn hóa khác nhau, tạo ra những động tác độc đáo.
Khi nói về lịch sử và văn hóa, tôi thấy đôi mắt anh sáng rực niềm thích thú. MTPOP cho biết đặc biệt yêu thích lịch sử dù từng không giỏi bộ môn này trong những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường. Phim khoa học viễn tưởng với những hình ảnh trừu tượng như kim tự tháp hay người ngoài hành tinh cũng khiến anh say mê, trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo dồi dào.
Trong quá trình tìm hiểu các điệu nhảy của nhiều dân tộc khác nhau, anh vô tình nhận ra sự tiệm cận, nét tương đồng ở những điệu múa đến từ những quốc gia châu Á như Việt Nam, Lào và Campuchia.
Múa Chăm cũng có các động tác giống với điệu múa gọi thần ở Ai Cập. Thậm chí, những màn múa của Ấn Độ cũng có nét tương tự. “Tôi mô phỏng hình ảnh, không đi sâu vào tâm linh. Mỗi động tác có ý nghĩa riêng”, MTPOP giải thích.
Khi tôi hỏi nếu có cơ hội du hành thời gian, trở về quá khứ với điều kiện tốt hơn, anh sẽ học gì, nhà vô địch popping 30 tuổi cho biết muốn thử sức với thiết kế, cụ thể là thiết kế đồ hoạ hoặc 3D. Anh cho biết đặc biệt thích hoạt hình, muốn thổi hồn vào tạo vật, đem đến những hành động, cử động, cá tính và nguồn năng lượng khác nhau.
MTPOP cho biết nhảy cũng giúp anh diễn tả cảm xúc và thỏa mãn nhu cầu sáng tạo này. “Nếu chỉ hình dung trong đầu, không thể hiện thực hóa, tôi thấy rất bí bách. Khi vẽ, nhảy, diễn tả được ra, tôi cảm thấy rất sướng”, anh giãi bày.
Đối với nhà vô địch popping này, nhảy không chỉ nhằm thỏa mãn nhu cầu sáng tạo, mà còn giúp giải tỏa những cảm xúc tiêu cực, khó khăn tâm lý từ bé. Nhìn lại tuổi thơ, anh nhận thấy những điều chứng kiến, lắng nghe khi còn bé ăn sâu vào mình, khiến “cậu bé” năm xưa lớn lên một cách rụt rè và khép nép.
Theo những gì tôi biết, MTPOP vốn ít nói, chỉ bắt đầu cởi mở hơn khi tham gia các chương trình về nhảy múa, quảng cáo hay đứng lớp dạy học. Ngày bé, anh thường xuyên cảm thấy mặc cảm, tự ti, thua thiệt so với bạn bè về điều kiện kinh tế.
Việc dùng đồ chơi cũ hoặc đi phụ việc để kiếm tiền mua bi trở thành những ký ức khó quên đối với anh. Khi đạt điểm cao, được ba mẹ tặng cặp sách hay đồ chơi mới, anh đều hết sức giữ gìn.
Với những tổn thương tâm lý từ thời thơ ấu, MTPOP quyết định chuyển sang Trung Quốc để sinh sống 2 năm. Việc sống một mình giúp anh có thời gian nhìn nhận lại, tự đối thoại với bản thân.
Trong thời gian đó, anh duy trì nhảy múa, tiếp xúc với môi trường mới, con người mới, tạm gác lại những khó khăn trước đây. Khi có góc nhìn, hơi thở và trải nghiệm mới, anh có thể quay lại, giải quyết vấn đề một cách nhẹ nhàng hơn, thậm chí có thể mỉm cười với chúng.
Trong tương lai, MTPOP cho biết mong muốn cống hiến nhiều hơn nữa cho cộng đồng. Nhóm anh từng tổ chức các buổi trình diễn đường phố vào dịp lễ để kiếm tiền quyên góp từ thiện, mua thức ăn, vật dụng thiết yếu cho người vô gia cư, trẻ mồ côi và người khuyết tật.
Hiện nay, anh sở hữu một quỹ tự thân, trích một khoản từ tiền thưởng của các giải đấu và thu nhập do popping mang lại, bỏ vào quỹ. Anh mong rằng quỹ này có thể giúp người trẻ yêu thích nhảy có cơ hội ra nước ngoài cọ xát, thi đấu.
Bên cạnh đó, MTPOP cũng thành lập tổ chức Mfinity Team với sứ mệnh lan tỏa và kết nối cộng đồng, giúp bạn bè quốc tế biết đến những tài năng trẻ ở Việt Nam. Trong tương lai xa hơn, nhà vô địch popping muốn hỗ trợ nhân tài ở các lĩnh vực khác như quay phim hay chụp ảnh hiện thực hóa giấc mơ.
Chấn thương vốn là “đòn chí mạng” đối với các vận động viên và vũ công. Đối với MTPOP, anh luôn cẩn thận trong quá trình tập luyện, tránh các động tác nguy hiểm. Ngoài ra, anh cũng không sử dụng rượu bia hay thuốc lá, tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc này.
Trong trường hợp xấu nhất, nếu gặp chấn thương và không thể tiếp tục nhảy, anh có thể giảng dạy, làm biên đạo hoặc tổ chức giải đấu. “Mọi người nghĩ nhảy chỉ có một khía cạnh. Song, trên thực tế, bộ môn này bao gồm nhiều vai trò khác nhau”, popper 30 tuổi nói.
Giữ thói quen cũ, tôi hỏi về một ngày bình thường của anh, câu trả lời khiến tôi bất ngờ. Vì thường xuyên di chuyển, anh không có lịch sinh hoạt cố định gần đây. Ví dụ, nếu chuẩn bị đi Mỹ thi đấu, anh sẽ thay đổi kế hoạch sinh hoạt trước đó khoảng 1 tháng để quen với múi giờ địa phương, hạn chế rủi ro về mặt sức khoẻ, đảm bảo có phần thi đấu tốt nhất.
Với phần lớn thời gian ở trên máy bay, MTPOP thường vận động, nhảy ngay trên tàu bay để giải phóng cơ thể. Nếu không đi du đấu, anh thường dành thời gian ở nhà để nghỉ ngơi, thỉnh thoảng gặp gỡ bạn bè để học hỏi từ họ.
Nhà vô địch popping cho biết ước mơ điên rồ nhất là nhảy trên không. 2 phương án mà anh nghĩ đến là nhảy trên khinh khí cầu và cánh máy bay.
“Nhảy là một phần của tôi. Bỏ nó giống với việc chặt đi đôi chân của mình. Tôi không chọn nhảy, nhảy chọn tôi”, anh nói nhẹ nhàng mà chắc nịch, kết thúc cuộc trò chuyện lúc chiều tà của chúng tôi.
