Phương Vũ, founder Antiantiart, chia sẻ về hành trình lăn lộn trong lĩnh vực hình ảnh, quá trình vận hành đội ngũ sáng tạo và cơ hội gặp gỡ CEO Apple Tim Cook.
Hoàng hôn buông trên bờ sông Sài Gòn cũng là lúc tôi gặp Phương Vũ trong một cuộc hẹn cà phê. Anh xuất hiện với cây trang phục đen bụi bặm như mọi ngày, kéo ghế ngồi cạnh tôi, ngắm nhìn ánh nắng cuối cùng chảy xuống những tòa nhà chọc trời của thành phố.
Phương chia sẻ với tôi về giấc mơ điên rồ, về thói quen ngủ 4,5 tiếng mỗi ngày, về guồng quay công việc và về vợ sắp cưới của anh.
Lâu không trò chuyện, tôi hỏi lại Phương Vũ về cơ hội gặp CEO Apple khi ông đến thăm Việt Nam hồi tháng 4/2024. Anh thật thà kể rằng không biết tại sao Tim Cook chọn Antiantiart để ghé thăm. Câu chuyện giữa cả hai xoay quanh lĩnh vực sáng tạo, cách ứng dụng công nghệ vào quá trình này.
Trước những ý kiến cho rằng cái tên Phương Vũ trở nên phổ biến hơn sau cuộc gặp, anh phủ nhận, khẳng định sự cố gắng nhiều năm mới là lý do được biết đến. Anh nói rằng đã thực hiện hàng trăm video trong suốt 6 năm qua.
Đối với anh, công việc này là làm hình ảnh, không phải thực hành nghệ thuật như nhiều người nghĩ. Vì vậy, Phương Vũ không tự nhận mình là nghệ sĩ.
Tôi hiểu rằng nhiệm vụ của một người dẫn đầu đội nhóm như anh không dừng lại ở sáng tạo, tò mò hỏi về sự xung đột giữa vai trò của một người làm hình ảnh và doanh nhân. Phương Vũ cho biết anh không tự nhận mình là doanh nhân, chỉ đơn giản muốn sống với nghề, giúp những người anh em đi cùng có tương lai tốt hơn.
Công việc sáng tạo của chàng trai sinh năm 1995 gắn liền với tính thực tế và mức độ khả thi. Vì vậy, anh không nhận thấy sự xung đột giữa hoạt động sáng tạo và các khâu quản lý, vận hành đội nhóm khác như tài chính, kinh doanh và sản xuất.
Gặp lại sau một thời gian dài, Phương Vũ chia sẻ rằng anh đang tập trung vào vai trò đạo diễn, yêu thích việc sản xuất video ở thời điểm hiện tại, song không muốn “đóng đinh” bản thân với một định danh nào.
Đối với anh, Antiantiart là linh hồn, không đơn thuần là công việc làm ăn. Phương gặp gỡ 3 người đồng hành và vô tư thành lập Antiantiart vào năm 2017, hồn nhiên nhận việc, kiếm tiền để trang trải cuộc sống.
Hiện công việc sáng tạo của Antiantiart hiện vẫn gắn nhiều với cái tên Phương Vũ. Tuy nhiên, trong tương lai, hai cái tên Phương Vũ và Antiantiart có thể tách ra. Lúc này, giá trị cốt lõi của đội nhóm nằm ở tinh thần nỗ lực làm tốt nhất dù dự án có giá chục triệu đồng hay triệu USD.
Trong một phút lắng đọng nhìn lại quá trình làm nghề, anh cho biết từng bắt đầu với những video giá 2-3 triệu đồng, phải làm nhiều sản phẩm để kiếm tiền sinh sống. Vì vậy, anh luôn trân trọng tiền, từ đó tôn trọng những cơ hội lớn hơn.
Anh không xem sản phẩm thương mại chỉ để kiếm tiền, hay nghệ thuật chỉ để thỏa mãn cái tôi. Đối với các dự án thương mại, Phương Vũ hết mình vì cái tôi của Antiantiart, không còn chỉ phục vụ cái tôi cá nhân.
Phương thừa nhận chịu ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa, tiểu văn hóa như hip-hop hay đường phố Việt Nam. Anh đùa rằng việc chửi bậy cũng xuất phát từ đó. Cảm nhận của Phương Vũ về màu sắc, bố cục và hình ảnh cũng phần nào đến từ đường phố thủ đô. Anh thừa nhận luôn yêu Hà Nội, coi đó là “nhà”, còn TP.HCM là “văn phòng”.
“Tại sao không làm sáng tạo ở Hà Nội được?”, anh đặt câu hỏi khiến tôi nghĩ ngợi. Theo quan sát của anh, phần lớn người làm trong lĩnh vực này đều Nam tiến, chỉ một nhóm nhỏ ở lại thủ đô. Phương muốn trở thành người mà những anh em ở lại tin tưởng hợp tác.
Tuy nhiên, anh cũng thừa nhận quyết định này khiến mình phải bay nhiều chuyến mỗi năm.
Khi tôi tò mò về khả năng trùng lặp ý tưởng trong sáng tạo, anh cười, đặt ra phép so sánh giữa tập gym và làm hình ảnh. Cả hai đều nằm ở việc lặp lại các động tác và tăng mức độ khó mỗi ngày.
“Làm việc giống như tập tạ, rất nặng, rất khó chịu, rất đau, nhưng sau đó mình trưởng thành hơn”, anh nói. Sau mỗi dự án, Phương đều đặt mục đích kiếm tiền về cho anh em trang trải cuộc sống hoặc thử sức với các kỹ năng mới.
Khi nói đến việc ứng dụng AI vào nghệ thuật, Phương Vũ cho biết bản thân là người thực tế, đặc biệt thích sự kết hợp này.
“Trong nghệ thuật, số lượng người nhận tạo ra thứ mới mẻ 100% chỉ đếm trên đầu ngón tay”, Phương thẳng thắn chia sẻ trong cuộc cà phê.
Theo anh, AI là tương lai, bắt đầu có tính cá nhân, dần trở thành một thực thể. Đây là xu hướng không thể đi ngược lại. Trong quá trình làm hình ảnh, Phương Vũ hướng đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào mục đích tốt.
Anh so sánh trí tuệ nhân tạo với hạt nhân, cho rằng mọi thứ trên đời đều có mặt tốt và xấu. AI là một công cụ, nếu biết sử dụng sẽ phát huy mục đích tốt, còn nếu dùng sai cách có thể gây ra nguy hiểm.
Phương Vũ cho rằng nghệ thuật, sáng tạo là thứ phụ thuộc nhiều vào cảm xúc, trực giác của con người. Dù AI có thể tạo ra một hình ảnh trong thời gian ngắn, nhưng chỉ được xem như rác nếu không chứa đựng chiều sâu cảm xúc.
Khi tôi hỏi về ước mơ, Phương nói vui rằng mong có thể chết trên set (bối cảnh quay, chụp hình) ở tuổi 80. Anh muốn bất tử nhờ các sáng tạo mà mình để lại.
Trên thực tế, những cái chết tại trường quay đã xảy ra với nhiều người trẻ tuổi. Khi chứng kiến những trường hợp làm việc đến kiệt sức, đột quỵ và tử vong trên set, Phương Vũ hiểu rằng đây là câu chuyện lớn của ngành.
Một ngày bình thường của anh vốn phần lớn dành cho công việc. Chàng trai sinh năm 1995 gần như chỉ ngủ 4,5 tiếng mỗi ngày, tập thể dục để giữ bản thân tỉnh táo.
“Tôi muốn ngủ ít hơn nhưng vẫn khỏe. Tôi muốn làm nhiều hơn”, Phương Vũ nói.
Theo hiểu biết của tôi, Phương không hút thuốc lá, uống rượu bia và chưa từng thực sự đến hộp đêm. Sự hưng phấn của anh đến từ việc vượt qua thử thách trong công việc. Điều này khiến anh tỉnh táo.
Nói về chuyện rèn luyện sức khỏe, anh cho biết từng giảm nhiều kg hồi 4 năm trước. Tuy nhiên, trong 2 năm nay, cơ thể của anh có nhiều dấu hiệu yếu đi.
Ở thời điểm hiện tại, anh nghĩ rằng việc đảm bảo sự cân bằng trong lĩnh vực này tương đối khó. Phương mong muốn có thể làm nhiều hơn, có tiếng nói hơn, đưa ra những đề xuất bảo vệ sức khỏe của người lao động trong lĩnh vực này. Để có nhiều thời gian làm việc hơn, anh hy sinh thói quen đi cà phê, nhậu nhẹt, gặp gỡ bạn bè.
Trong cuộc trò chuyện hàng giờ đồng hồ, anh chàng 30 tuổi cũng chia sẻ với tôi về khao khát làm phim. Đối với anh, đó phải là một bộ phim có trách nhiệm, trách nhiệm với nhà đầu tư, bản thân và khán giả.
Khi được nhận xét là một người kỷ luật và logic, Phương Vũ đồng tình với tôi. Cái đẹp đối với anh cũng dựa trên logic. Theo anh, nếu muốn đạt đỉnh của hình tam giác, người làm sáng tạo phải học cách nhìn từ các góc khác, lắng nghe những ý kiến bên ngoài, hạn chế điểm mù của bản thân.
Với những ý kiến nói Phương Vũ hợp thời, anh cho rằng hành trình của mình không phải điều ngẫu nhiên. Một hành trình ngẫu nhiên không thể kéo dài như vậy.
Nhớ lại những ngày bắt đầu con đường đang đi, Phương cho biết từng bị 3 trường THPT và 2 đại học đuổi học. Khi biết anh từng theo học nhiếp ảnh báo chí, tôi đùa rằng chúng tôi suýt trở thành đồng nghiệp.
Khi lựa chọn giữa nhiếp ảnh báo chí và nhiếp ảnh nghệ thuật, Phương Vũ đã chọn báo chí. Anh cho rằng nghệ thuật không phải điều có thể học, đó là đỉnh cao của một hoạt động. Ví dụ, một cô bán xôi có thể đồ, gói xôi một cách khéo léo, nhanh chóng cũng là một kiểu nghệ thuật.
Trong khi đó, nhiếp ảnh báo chí dạy cho anh kỹ thuật chụp hình, kỹ năng quan sát và ghi nhận câu chuyện của những người xung quanh. Lần đầu Phương được khen chụp ảnh đẹp là khi thực hiện bộ hình cho cửa hàng quần áo của mình bằng iPhone.
Nếu không làm hình ảnh, anh nghĩ đến chuyện tham gia nhảy hoặc bán hàng trên mạng. Phương Vũ tự nhận mình là một người bán hàng tốt. Nghề đạo diễn hiện tại của anh cũng đòi hỏi kỹ năng này. 80% dự án được Phương đích thân đem đi bán.
Cuối buổi trò chuyện, chúng tôi nói về tình yêu. Yến, vợ sắp cưới của Phương, có không gian làm việc trong tổ hợp sáng tạo của anh. Phương cho rằng đây là cách anh đưa những người thân yêu vào cuộc sống của mình.
“Nếu có thời gian, tôi chạy xuống chỗ Yến 15 phút. Chúng tôi ăn trưa cùng nhau, nghỉ ngơi cùng nhau”, anh nói.
