Người trẻ bỏ quên sự tự tin vì không lắng nghe cơ thể

Trong thế giới hiện đại với guồng quay hối hả đi kèm nhiều tiêu chí khắt khe, chúng ta có lẽ từng ít nhất một lần tự ti, mặc cảm với những khiếm khuyết cơ thể hay thậm chí bị người khác body shaming (miệt thị ngoại hình). Những lời bình phẩm như "Dạo này mẹ chăm tốt nên tròn ra nhỉ", "Gầy thế này ra đường gió tạt là bay" hay "Dáng đi như bà bầu"... tưởng chừng vu vơ, vô thưởng vô phạt, nhưng kỳ thực có sức "công phá" nặng nề đến sự tự tin của người đối diện.

Tự hành hạ cơ thể vì những lời body shaming

Theo tạp chí Men's Health, miệt thị ngoại hình đang dần trở thành hiện tượng phổ biến. Trong cuộc khảo sát 2.000 người trưởng thành của một công ty chăm sóc sức khỏe, gần 60% người trưởng thành thừa nhận từng bị chê bai, châm chọc vì cân nặng, mái tóc và thậm chí cả kích thước bàn chân.

Kết quả của cuộc khảo sát cũng cho thấy những con số đáng báo động. 56% trong số những người được hỏi nói rằng từng phải nghe bình luận khó chịu về ngoại hình của mình. Trong đó, cân nặng là lý do lớn nhất khiến con người xấu hổ (60%), nhưng màu da, mái tóc và chiều cao cũng là những bộ phận thường xuyên bị công kích.

Còn theo cuộc khảo sát 2.000 người Mỹ trên OnePoll năm 2020, cứ 5 người được hỏi thì có 4 người (78%) nói rằng họ yêu cơ thể mình nhưng vẫn muốn giảm cân. Khoảng một nửa (51%) cho biết họ từng bị miệt thị về cân nặng, phổ biến nhất đến từ bạn bè (51%), bạn đời (46%), thành viên gia đình (45%) hoặc bác sĩ (40%).

Những người được hỏi cũng tiết lộ rằng khi xấu hổ về cơ thể mình, họ cảm thấy mất hết ý chí (60%), dằn vặt bản thân (55%) và trở nên lười biếng (52%). Do đó, 65% người được hỏi sẵn sàng thử mọi cách để giảm cân, bất kể phương pháp đó tiêu cực hay vô lý đến mức nào.

Nhiều người không có cảm giác thuộc về một cộng đồng nào vì mặc cảm ngoại hình đến mức chán ghét, trừng phạt cơ thể mình.

Thu Hà (26 tuổi, Hà Nội) suốt 5 năm qua chưa bao giờ thôi nghĩ về chuyện giảm cân. Cô duy trì chỉ số mỡ 25% trong phạm vi cho phép, nhưng vì chiều cao 1,7 m nên luôn bị mọi người nhận xét là "to cao", "vạm vỡ" hay đặt biệt danh "người đàn bà lực điền". Hà từng thử mọi cách để giảm cân, từ uống thuốc, nhịn ăn đến tham gia các chế độ dinh dưỡng khắc nghiệt, nhưng kết quả không như kỳ vọng khiến cô càng stress và đay nghiến bản thân.

"Uống thuốc giảm cân khiến cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi vì mất nước. Còn khi nhịn ăn hay ăn ít, tôi thường xuyên chóng mặt, tụt huyết áp đến mức không đủ tỉnh táo làm việc. Thậm chí khi cơ thể sụt đi vài cân, nhiều đồng nghiệp lại hỏi tôi sao trông xơ xác thế, có phải nghén rồi không. Tôi thực sự tủi nhục khi nghĩ cả đời sẽ không vượt qua được những lời chê bai, phán xét của mọi người", Hà cho hay.

Nhiều người rơi vào tình trạng áp lực, căng thẳng kéo dài bởi ám ảnh về cân nặng, chiều cao.

Theo ThS.BS Nguyễn Minh Mẫn - Trưởng đơn vị Tâm lý lâm sàng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, stress đến từ sự tự ti, mặc cảm ngoại hình là điều dễ gặp phải với người trẻ ngày nay.

BS Mẫn cho hay: "Người trẻ tiếp nhận nhiều luồng ý kiến, thông tin trong cuộc sống thường ngày và mạng xã hội. Nếu không chọn lọc kỹ, họ dễ chịu tác động tiêu cực về những ý kiến khen chê của mọi người xung quanh. Việc đánh giá này dẫn đến những suy nghĩ, thói quen áp đặt hình mẫu, quy chuẩn của người khác lên bản thân mỗi người".

BS Mẫn chia sẻ, nhiều trường hợp tìm đến đơn vị tâm lý khi gặp căng thẳng, thậm chí là rối loạn tâm lý, hay bệnh tâm thần chỉ vì ám ảnh những lời khen chê. Đôi lúc, chính rào cản và nỗi sợ bị đánh giá dẫn đến những suy nghĩ không tốt về bản thân và hành động thay đổi ngoại hình, tâm trạng một cách không đúng mực.

"Nỗi sợ bị đánh giá xuất phát từ việc người trẻ không tin vào chính mình, không lắng nghe cơ thể và tôn trọng suy nghĩ của bản thân. Giải pháp giúp người trẻ thoát khỏi sự mặc cảm, tự ti ngoại hình là học cách chấp nhận chính mình và thực hiện lối sống tích cực, khoa học", BS Mẫn nhận định.

Tìm lại tự tin bằng lối sống tích cực

Sau một lần ngất xỉu vì ăn quá ít rồi làm việc thâu đêm, Thu Hà "bừng tỉnh" và quyết tâm đi tìm phương pháp sinh hoạt khoa học, điều độ vừa đảm bảo sức khỏe, vừa mang đến niềm vui cũng như sự tự tin. Giảm cân không còn là nỗi ám ảnh hay cơn ác mộng với cô gái 26 tuổi nữa.

"Tôi nhận ra điều mình nên hướng tới không phải là giảm được cân, mà là có sức khỏe và sống tích cực. Những điều đó mới khiến tôi đẹp lên và tự tin được là chính mình. Tôi vẫn ăn những gì mình muốn nhưng không sa đà, tích cực ăn nhiều rau xanh và áp dụng chế độ “eat clean”. Bên cạnh đó, tôi tập thể dục thể thao để tăng cường trao đổi chất và giải phóng năng lượng dư thừa. Khi quan tâm đến sức khỏe nhiều hơn, tôi lại bất ngờ có được thứ mình muốn, đó là vóc dáng thon gọn và săn chắc", Hà chia sẻ.

Sau quá trình tìm hiểu nhiều môn thể dục thể thao, Hà chọn tập nhảy Zumba - bộ môn nhảy mà theo cô là "ai cũng có thể tập vì rất dễ theo, không yêu cầu kỹ thuật nhảy điêu luyện hay hình thể chuẩn". Hà tham gia Zumba khi lớp đã mở được 1 tháng, nhưng cô vẫn nhanh chóng theo được lớp và từ đó quyết tâm không nghỉ buổi nào.

"Một buổi tập kéo dài 1 tiếng. Trong suốt thời gian đó, tôi được đắm chìm trong âm nhạc sôi động, các động tác nhảy kết hợp fitness nên giải phóng năng lượng hiệu quả khiến cơ thể đổ nhiều mồ hôi rất sảng khoái. Quan trọng hơn cả, việc tập luyện với tinh thần thoải mái, tươi vui giúp cơ thể tiết ra endorphins - hormone hạnh phúc - khiến tôi biết yêu thương bản thân hơn. Những lời bàn tán tôi từng bận tâm giờ đây hóa ra vô nghĩa, vì tôi hiểu rằng nếu mình tự tin, sẽ chẳng ai có thể khiến mình mặc cảm, xấu hổ được cả", Hà cho biết.

Nhảy Zumba trên nền nhạc sôi động giúp người tập vui vẻ và sảng khoái.

Nguyễn Trần Anh Toàn - HLV một lớp Zumba ở quận 10, TP.HCM - chia sẻ anh từng lắng nghe nhiều câu chuyện của học viên về các vấn đề sức khỏe, tâm lý, tự ti, mặc cảm cơ thể. Khi tìm đến Zumba, họ như thoát khỏi những gánh nặng này để tìm lại được sự yêu đời, yêu bản thân và cùng đón nhận nguồn năng lượng tích cực.

"Zumba mang đến cho người tập không chỉ là những giờ phút tập luyện cháy hết mình với âm nhạc và vũ điệu, mà còn là niềm vui, cảm hứng và nguồn năng lượng tích cực khi được giải tỏa stress. Từ đó, các học viên đều cảm thấy khỏe mạnh, tươi trẻ và hạnh phúc hơn để biết trân trọng cơ thể, yêu thương chính mình", HLV Anh Toàn khẳng định.

Lớp Zumba của HLV Anh Toàn luôn ngập tràn tiếng cười và niềm vui.

Sở hữu cơ thể khỏe đẹp, săn chắc là điều ai cũng mong mỏi, nhưng mỗi người lại có một đặc điểm hình thể và thể trạng riêng. Ngay cả khi không có vóc dáng "mình hạc xương mai" được truyền thông xem là tiêu chuẩn của cái đẹp, không có những đường cong quyến rũ như các model trên TVC quảng cáo hay bìa tạp chí, thì điều đó cũng không làm chúng ta mất đi sự toả sáng và nét đẹp của chính mình. Sự tự tin, tích cực, yêu thương bản thân xuất phát từ sâu bên trong chính là tấm gương rõ nhất để “soi” vẻ đẹp bên ngoài.