Ngày 26/9, tại buổi tọa đàm Truyền thông Xây dựng Văn hóa Thưởng thức có Trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận toàn xã hội ở Hà Nội, Liên minh Rượu mạnh và Rượu vang quốc tế tại Châu Á - Thái Bình Dương (APISWA) cùng các đối tác khởi động giai đoạn 4 chiến dịch khu vực Đã uống thì không lái xe.
Nhiều sáng kiến sáng tạo được đề xuất nhằm truyền cảm hứng, đặc biệt cho giới trẻ - lực lượng được coi là "hạt nhân" lan tỏa thông điệp tiêu dùng có trách nhiệm.
Trong nhiều năm qua, giới trẻ Việt Nam được xem là nhóm tiên phong trong việc tiếp nhận và lan tỏa lối sống văn minh. Từ các chiến dịch truyền thông cho tới những hành động cụ thể như nhắc nhở bạn bè không lái xe khi đã uống, họ góp phần biến lựa chọn có trách nhiệm thành một chuẩn mực mới trong xã hội.
Một trong những minh chứng rõ nét cho sự tham gia tích cực của người trẻ là chiến dịch Sức mạnh của việc nói Không, được triển khai từ năm 2022. Với sự đồng hành của Câu lạc bộ Xe hơi Việt Nam (AAV), sáng kiến này tập trung vào việc giúp người trẻ trong độ tuổi uống hợp pháp tự tin từ chối điều khiển phương tiện sau khi sử dụng đồ uống có cồn.
 |
| Phiên thảo luận tại buổi tọa đàm Truyền thông Xây dựng Văn hóa Thưởng thức có Trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận toàn xã hội, với sự tham gia của các chuyên gia đa lĩnh vực. |
Sau 4 năm, chiến dịch Sức mạnh của việc nói Không đã chạm tới 43 triệu người dùng tại 7 quốc gia ASEAN, góp phần khẳng định vai trò của giới trẻ trong việc lan tỏa văn hóa uống có trách nhiệm.
Trong đó, Riley giải cứu đồng đội (Riley to the Rescue), trò chơi tương tác đầu tiên của chiến dịch, ra mắt hồi tháng 8 vừa qua, không chỉ tận dụng công nghệ để tiếp cận người trẻ mà còn biến việc nâng cao nhận thức thành một trải nghiệm gần gũi, hấp dẫn.
Bà Nguyễn Quý Linh, Giám đốc điều hành AAV, cho biết: “Đối với đội ngũ AAV, một chiến dịch như Sức mạnh của việc nói Không thực sự tạo ra ảnh hưởng sâu rộng, bởi chiến dịch vượt qua những cách tiếp cận truyền thống và trao quyền cho giới trẻ trở thành những người lan tỏa thông điệp an toàn giao thông trong cộng đồng bạn bè”.
Tại buổi tọa đàm, Tiến sĩ Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, nhấn mạnh rằng việc xây dựng văn hóa uống có trách nhiệm cần sự phối hợp đồng bộ từ nhiều bên liên quan.
Cụ thể, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường giáo dục và xử lý nghiêm vi phạm. Doanh nghiệp sản xuất, phân phối đồ uống có cồn cần phát huy trách nhiệm trong việc khuyến khích tiêu dùng có chừng mực. Các tổ chức xã hội, truyền thông có vai trò then chốt trong việc lan tỏa thông điệp.
Và quan trọng nhất, mỗi cá nhân, đặc biệt là người trẻ, phải trở thành tấm gương về hành vi có trách nhiệm. Cụ thể, theo ông, uống có trách nhiệm không chỉ dừng ở việc tuân thủ pháp luật mà còn thể hiện ý thức của mỗi cá nhân đối với bản thân và cộng đồng.
“Một người có văn hóa thưởng thức có trách nhiệm sẽ hiểu rằng việc uống rượu bia chỉ để tận hưởng niềm vui, chứ không bao giờ để nó trở thành mối đe dọa cho chính mình và những người xung quanh”, ông nhấn mạnh.
 |
| Ông Olivier Fages, Tổng Giám đốc Pernod Ricard Việt Nam và Campuchia, phát biểu tại buổi tọa đàm. |
Cùng quan điểm, ông Olivier Fages, Tổng Giám đốc Pernod Ricard Việt Nam và Campuchia, khẳng định: “Khi kết hợp chuyên môn ngành, tinh thần đổi mới và hiểu biết thực tiễn về bối cảnh địa phương, chúng ta có thể tạo ra một thông điệp thống nhất, có sức lan tỏa mạnh mẽ và thúc đẩy thay đổi hành vi một cách thực chất”.
Cùng với chiến dịch Sức mạnh của việc nói Không, APISWA đã ra mắt cổng thông tin Responsible Drinking APAC, cung cấp kiến thức khoa học và các mẹo thưởng thức chừng mực. Đây là nền tảng giúp người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rõ hơn về tác động của đồ uống có cồn, từ đó đưa ra lựa chọn sáng suốt.
Theo ThS. Ngô Vĩnh Bạch Dương, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Pháp luật, trách nhiệm cần được hiểu rộng hơn, bao gồm mối quan hệ với bản thân, gia đình và xã hội. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành, tạo ra tư duy xã hội, nơi mỗi người đều được trao quyền và đều có vai trò đóng góp.
Khi văn hóa uống có trách nhiệm được định hình, không chỉ giảm thiểu những hệ lụy từ việc lạm dụng đồ uống có cồn mà còn góp phần xây dựng một môi trường an toàn, lành mạnh hơn. Với sự tham gia tích cực của giới trẻ, kết hợp cùng nỗ lực từ Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, mục tiêu này hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.
'Giải oan' cho Gen Z
Tác giả của cuốn sách "Gen Z, Explained: The Art of Living in a Digital Age" (tạm dịch: Giải mã Gen Z: Nghệ thuật sống trong kỷ nguyên số) tin rằng đây là thế hệ lạc quan, có suy nghĩ nghiêm túc dù là người đang đi học, đi làm hay đã có gia đình. Nhóm tác giả cũng bác bỏ tuyên bố rằng thế hệ Z đang trưởng thành quá chậm hoặc thiếu kỹ năng tư duy phản biện. Họ nhận thấy thế hệ này đang phải chịu quá nhiều phán xét tiêu cực.
