|
|
Vi khuẩn HP tấn cộng dạ dày con người nhưng không gây ra những biểu hiện rõ ràng, cụ thể. Ảnh: calmclinic. |
Vi khuẩn HP có tên gọi đầy đủ là Helicobacter pylori - một loại xoắn khuẩn (hình xoắn ốc) gram âm, sống trong lớp nhầy trên bề mặt niêm mạc dạ dày.
Theo tiến sĩ, bác sĩ Đặng Chiều Dương, Trưởng khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Phòng), môi trường axit trong dạ dày là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn HP tồn tại. Để sinh sống được tại đây, vi khuẩn HP sẽ tiết ra enzyme là Urease, giúp trung hòa độ axit trong dạ dày.
Vị chuyên gia cho hay: “Vi khuẩn HP được tìm thấy ở trong dạ dày của con người vào năm 1982 bởi hai nhà bác học người Australia là Barry Marshall và Robin Warren”.
Theo thống kê, hiện có khoảng hơn một nửa dân số trên thế giới bị nhiễm loại vi khuẩn này. Tỷ lệ nhiễm vi khuẩn HP tăng cao ở các nước kém hoặc đang phát triển, ngược lại, giảm dần ở các nước phát triển. Từ đây, Việt Nam nằm trong khu vực các nước có tỷ lệ nhiễm vi khuẩn HP cao.
TS Dương khẳng định vi khuẩn HP cũng là nguyên nhân gây ra viêm, loét dạ dày - hành tá tràng và ung thư dạ dày. Tuy nhiên, điều nguy hiểm là hơn 80% người nhiễm vi khuẩn HP trong dạ dày không có biểu hiện hay triệu chứng.
Mức độ nguy hiểm và khả năng lây lan
“Dấu hiệu nhận biết ở người bệnh bị nhiễm vi khuẩn HP thường không rõ ràng. Vi khuẩn HP ảnh hưởng tới cơ thể rất thầm lặng. Chỉ đến khi chúng gây ra tổn thương cho niêm mạc dạ dày, người bệnh mới phát hiện bất thường để đi khám”, TS Dương nói.
 |
| Vi khuẩn HP có nguy cơ lây nhiễm qua miệng và phân, thường ít gây triệu chứng rõ ràng. Ảnh minh họa: BpacNZ. |
Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng gợi ý việc vi khuẩn HP có thể gây ra một số triệu chứng về dạ dày người bệnh cần chú ý như có cảm giác đau hoặc rát tại vùng thượng vị, xuất hiện cơn đau bụng âm ỉ, buồn nôn hoặc nôn khan, đầy bụng, khó tiêu, ợ chua, giảm cân không rõ nguyên nhân…
Trên thực tế lâm sàng, vi khuẩn HP có thể gây ra một số bệnh về đường tiêu hóa như:
- Viêm cấp tính niêm mạc dạ dày
- Viêm mạn tính niêm mạc dạ dày
- Loét dạ dày - tá tràng
- Ung thư dạ dày
- U lympho B lớp niêm mạc dạ dày (MALT)
- Chứng khó tiêu chức năng (functional dyspepsia)
Theo TS Dương, điều đáng nói là vi khuẩn HP có sức sống rất bền bỉ. Loại vi khuẩn này có khả năng lây nhiễm từ người mang vi khuẩn sang người lành thông qua 3 đường lây nhiễm chính:
- Đường miệng - miệng: Đây cũng là con đường lây truyền chủ yếu của vi khuẩn HP do người lành tiếp xúc trực tiếp với nước bọt hoặc dịch tiết dạ dày của người mang vi khuẩn (như những thành viên trong gia đình dùng chung đũa, thìa, cốc hoặc bát ăn cơm…).
- Đường phân - miệng: Vi khuẩn HP được đào thải qua đường phân và là nguồn lây nhiễm ra cho cộng đồng nếu người bị nhiễm vi khuẩn không đảm bảo vệ sinh cá nhân (rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi đi đại tiện…). Ngoài ra, thói quen ăn một số thực phẩm sống cũng là nguyên nhân khiến nhiều= người bị nhiễm loại vi khuẩn này.
- Một số đường lây khác: Nhiều trường hợp có thể bị nhiễm vi khuẩn HP thông qua các dụng cụ y tế như đồ nội soi nếu các thiết bị này không được tiệt trùng, khử khuẩn đúng quy định, tiêu chuẩn y tế. Tuy nhiên, tỷ lệ bị nhiễm vi khuẩn HP qua đường này là rất thấp.
Cách phát hiện, điều trị và phòng bệnh
TS Dương cho biết hiện nay có một số phương pháp phổ biến, tiện lợi được áp dụng để phát hiện người nhiễm vi khuẩn HP là nội soi tìm vi khuẩn HP trong dạ dày hoặc kiểm tra vi khuẩn HP bằng hơi thở (Urea Breath Test).
Trong trường hợp không may được phát hiện nhiễm loại vi khuẩn này, vị chuyên gia khuyến cáo người dân không nên tự ý dùng thuốc được quảng cáo, truyền miệng khi chưa có ý kiến tư vấn chuyên môn của bác sĩ chuyên khoa.
 |
| Người nhiễm loại vi khuẩn này cần tránh tự ý dùng thuốc và được chẩn đoán sớm. Ảnh minh họa: Prevention. |
“Việc tự ý sử dụng các thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh để điều trị bệnh dạ dày - tá tràng do vi khuẩn HP gây ra không đúng theo chỉ định và y lệnh của bác sĩ sẽ dẫn đến nguy cơ vi khuẩn HP kháng lại thuốc. Lúc này, việc tiêu diệt vi khuẩn HP trở nên khó khăn hơn rất nhiều”, TS Dương cảnh báo.
Ngoài ra, vi khuẩn HP rất ưa chuộng môi trường axit. Trong khi đó, thói quen sử dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc uống rượu, bia của một bộ phận người bệnh sẽ làm tăng môi trường axit trong dạ dày.
Do đó, TS Dương cho hay nếu trong quá trình điều trị, người bệnh vẫn giữ các thói quen sinh hoạt như cũ sẽ khiến kết quả điều trị giảm hiệu quả.
Mặt khác, việc chẩn đoán và điều trị tình trạng nhiễm khuẩn HP phải được thực hiện theo đúng phác đồ chuyên môn y tế.
“Người bệnh nên được bác sĩ chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Việc này sẽ giúp kết quả điều trị đạt hiệu quả cao cũng như không để lại những biến chứng nguy hiểm”, Trưởng khoa Nội Tiêu hóa nói.
Bởi vậy, vị chuyên gia này khuyên người dân khi gặp các dấu hiệu nghi ngờ bị mắc bệnh liên quan dạ dày cần đến ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng bệnh.
Độc giả có thể tìm thêm nhiều câu chuyện truyền cảm hứng về những con người vượt qua bệnh tật và những trang sách yêu mến cuộc sống ở tuyển tập sách của Zing.
> Xem thêm: Hành trình chiến thắng bệnh tật
