Thông tin gây bất ngờ này là kết quả nghiên cứu của nhóm chuyên gia tại Đại Học Khoa Học và Công Nghệ Na Uy, công bố trên tạp chí Environmental Science & Technology ngày 26/1. Các chất hóa học trong nhựa có thể ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình trao đổi chất và từ đó góp phần làm bạn tăng cân, béo phì.
55.000 hóa chất khác nhau trong các đồ nhựa quen thuộc
Theo PGS.TS Martin Wagner, khoa Sinh học, Đại Học Khoa Học và Công Nghệ Na Uy, thí nghiệm của họ cho thấy các sản phẩm nhựa thông thường chứa hỗn hợp có liên quan tình trạng thừa cân, béo phì. Tuy nhiên, chúng ta thường ít để tâm tới.
Nhóm tác giả xem xét 34 sản phẩm nhựa khác nhau trong phòng thí nghiệm. Chúng đều là những sản phẩm quen thuộc, nhiều người sử dụng như hộp đựng sữa chua, chai nước suối, bọt biển rửa bát.
Các chuyên gia tìm thấy hơn 55.000 hóa chất khác nhau trong những sản phẩm này. Hầu hết đều là các chất mới, lạ, và họ chỉ xác định được tên gọi, thành phần của 629 chất trong số đó. 10 loại chất được biết đến là có thể can thiệp, gây rối loạn trao đổi chất.
 |
| Hóa chất trong đồ nhựa từng được chứng minh là có thể gây tử vong sớm. Ảnh: iStock. |
Trước đây, các nhà khoa học cho rằng hầu hết hóa chất trong nhựa sẽ chỉ tồn tại ở sản phẩm mà nó cấu thành. Tuy nhiên, nhóm chuyên gia của Đại Học Khoa Học và Công Nghệ Na Uy đã mang tới kết quả hoàn toàn khác. Hóa chất từ số sản phẩm nhựa đã rò rỉ lượng lớn ra ngoài và có thể xâm nhập vào cơ thể.
Các nghiên cứu trước đây cũng cho thấy một số loại nhựa chứa hóa chất gây rối loạn nội tiết có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và khả năng sinh sản của con người. Giờ đây, giới khoa học tìm ra thêm ảnh hưởng của nó đó là góp phần gây tăng cân.
Nguyên nhân?
1/3 số hóa chất trong nghiên cứu trên được phát hiện là góp phần vào sự phát triển của tế bào mỡ. Các chất hóa học trong những sản phẩm này đã lập trình lại các tế bào tiền chất và trở thành tế bào mỡ tăng sinh, khiến cơ thể tích tụ nhiều mỡ hơn. Điều khiến các nhà khoa học lo lắng và hầu hết hóa chất gây ra tình trạng này đều là những loại chưa được biết đến hay có rất ít dữ liệu.
“Rất có thể thủ phạm gây rối loạn chuyển hóa mỡ không phải là những chất mà chúng ta vẫn thường nghi ngờ như Bisphenol A”, Johannes Völker, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.
Thừa cân, béo phì là nguyên nhân khiến nhiều người mắc các bệnh có nguy cơ tử vong hàng đầu trên thế giới như tim mạch hay ung thư. Người bị béo phì cũng dễ trở nặng, tử vong khi mắc Covid-19.
Thế giới có khoảng 2 tỷ người bị thừa cân và vấn đề này đang ngày càng trầm trọng. Khoảng 650 triệu người mắc bệnh béo phì.
 |
| Hóa chất trong nhiều đồ nhựa góp phần làm tăng quá trình tích tụ tế bào mỡ, góp phần làm tăng cân, béo phì. Ảnh: Freepik. |
Nguyên nhân khiến các chất hóa học trong đồ nhựa gây béo phì vẫn chưa được kết luận. Các hóa chất thường bị nghi ngờ gây ảnh hưởng sức khỏe là phthalates và bisphenol, nhưng nghiên cứu mới cho thấy có nhiều chất khác gây ra vấn đề trên.
Ngày càng nhiều nghiên cứu chỉ ra tác động lâu dài của đồ nhựa và hóa chất nhựa tổng hợp với sức khỏe con người.
Ngày 11/10/2021, một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Environmental Pollution phát hiện các hóa chất tổng hợp phthalates có thể góp phần gây ra 91.000-107.000 ca tử vong sớm mỗi năm tại Mỹ trong nhóm tuổi 55-64 tuổi. Chúng là hóa chất tổng hợp thường có trong hộp xốp nhựa, kem đánh răng, dầu gội, nước hoa…
Theo Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia Mỹ, ngay cả khi có sự tiếp xúc gián đoạn, phthalates cũng gây ra các tác động sinh học đáng kể. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra phthalates có mối liên hệ mật thiết với vấn đề sinh sản như dị tật bộ phận sinh dục, teo tinh hoàn ở bé trai, giảm lượng tinh trùng, nồng độ testosterone ở nam giới trưởng thành. Nó cũng liên quan bệnh béo phì ở trẻ em, hen suyễn, vấn đề tim mạch, ung thư khác.
Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, bạn nên hạn chế sử dụng đồ nhựa càng nhiều càng tốt. Ngoài ra, chúng ta tuyệt đối không cho hộp nhựa vào lò vi sóng hoặc máy rửa bát, nơi nhiệt có thể phá vỡ lớp lót để chúng có thể được hấp thụ dễ dàng hơn.
Bạn nên nấu ăn ở nhà và giảm sử dụng thực phẩm chế biến sẵn có thể làm giảm mức độ phơi nhiễm hóa chất mà bạn tiếp xúc; sử dụng sữa tắm, bột giặt, sản phẩm tẩy rửa không mùi, ưu tiên đồ thiên nhiên; sử dụng thủy tinh, thép không gỉ, gốm hoặc gỗ để đựng và bảo quản thực phẩm.
Chúng ta nên mua trái cây và rau tươi hoặc đông lạnh thay vì các phiên bản đóng hộp và chế biến; rửa tay thường xuyên để loại bỏ hóa chất trên tay và đặc biệt tránh các chất làm mát không khí và tất cả loại nhựa có nhãn số 3, số 6 và số 7.
